Phóng Sự Đặc Biệt Từ Việt Nam: Saigon Đang Mất Dần Vẻ Đẹp Gốc

Nhiều nhà khoa học đang lên tiếng và lo ngại về vẻ đẹp gốc của Saigon đang mất dần đi. Cách kiểm soát sự phát triển của đô thị của nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam đang dần dần làm biến dạng những gì mà các chế độ đã gìn giữ. Đã nhiều năm qua, cái tên Hòn ngọc Viễn Đông vốn được lưu danh trong nhiều thập niên, trước khi Saigon bị cưỡng chiếm bởi cộng sản miền Bắc Việt Nam, đã không còn được ai nhắc tới nữa.

Cho đến nay, Saigon vẫn được coi là một vùng đất mới 300 năm, một thành phố trẻ hơn một thế kỷ. Tuy nhiên những dấu tích trên vùng đất Sài Gòn đã cho biết nơi đây từng là một cảng thị cổ từ khoảng đầu công nguyên. Đến nay đã qua 20 thế kỷ, trong bất cứ giai đoạn nào, vùng đất Saigon vẫn giữ vị thế địa lý trung tâm, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và giao lưu kinh tế và văn hóa của vùng đất Nam Bộ. Nói một cách nào đó, cách mà chế độ Cộng sản Việt Nam nắm giữ Saigon đang tàn phá và làm mất đi những giá trị di sản của người Saigon từ thuở ban đầu.

Theo các nhà khảo cổ và địa phương học, thì nạn nhân chính là những di tích thuộc loại hình kiến trúc nghệ thuật, vốn thường là những công trình của tôn giáo tín ngưỡng. Phần lớn những công trình này được xây dựng từ khoảng hơn trăm năm với vật liệu gỗ là chính, nên nhiều di tích đang xuống cấp trầm trọng, đòi hỏi cần được trùng tu ngay, nhưng phần lớn là mọi thứ đang hoang phế dần và mất đi với sự thờ ơ và dốt nát của người cầm quyền.

Hệ thống mộ cổ ở thành phố Saigon hiện nay đang bị các chiến lược chỉnh trang đô thị và đô thị hóa trực tiếp đe doạ thủ tiêu toàn bộ. Di tích Saigon 300 năm còn có các công xưởng, nhà máy, công trình xây dựng, máy móc từ cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 mà ngày nay được xếp vào loại hình di tích của ngành khảo cổ học công nghiệp và đô thị. Vì vậy, đây cũng là một thế mạnh của di sản lịch sử thành phố, nhưng đó cũng là những di sản quý báu đang mất dần. Saigon ngày một trần trụi hơn qua cách đập phá và xây dựng lại bởi các hệ thống tư bản đỏ trong nước hiện nay, cụ thể như vụ phá bỏ toàn bộ khu chung cư Eden hoặc Givral cũ ngay trung tâm để xây dựng các tòa nhà Vincom của các con các quan chức cộng sản Hà nội.

Nhìn lại Saigon trong vài thập kỷ qua, điều dễ dàng nhận thấy là vẻ đẹp của phong cách kiến trúc sang trọng đang dần biến dạng, biến mất, do sự thiếu suy nghĩ của chính quyền CSVN. Ngày nay, nhiều di sản vật chất đã biến mất, hệ quả tất yếu là những di sản tinh thần cũng bị mai một, đó cũng là một trong những lý do mà rất nhiều Việr kiều xa quê, khi trờ về ngỡ ngàng nhìn thấy nơi này dường như mỗi ngày đang mất dần những điều thân quen nhất của mình, của cái tên Saigon quen thuộc.