 |
| Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã đưa ra cảnh báo này trong báo cáo về Ổn định tài chính thế giới. |
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã đưa ra cảnh báo này trong báo cáo về Ổn định tài chính thế giới, đồng thời nhấn mạnh, hệ thống tài chính toàn cầu đang phải chịu tác động tiêu cực nặng nề của các nhân tố bất ổn gây khủng hoảng lòng tin kinh tế toàn cầu, như việc khiến cho các thị trường châu Âu rối loạn, chỉ số tín dụng của Mỹ bị hạ thấp, tăng trưởng trì trệ, mất cân bằng tài chính nghiêm trọng và thiếu quyết tâm chính trị ở các nền kinh tế phát triển.
Theo đánh giá của các chuyên gia tài chính, những lo ngại về nợ quốc gia tại châu Âu đã ảnh hưởng đến hệ thống ngân hàng trong khu vực, làm gia tăng chi phí vay của các ngân hàng này và giảm giá trị thị trường của họ. Rủi ro nợ quốc gia trong hệ thống ngân hàng châu Âu đã tăng thêm 200 tỷ euro kể từ đầu năm 2010.
Còn tại Mỹ, tính bền vững của nợ chính phủ trong dài hạn đã dấy lên lo ngại và nếu những vấn đề này không được giải quyết sẽ có khả năng thổi bùng rủi ro nợ của quốc gia này...kéo theo những hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế toàn cầu.
Báo cáo cũng chỉ ra, trong khi sự ổn định tài chính dài hạn của các nước phát triển đang bị đe dọa thì ngược lại, với thị trường mới nổi, nợ công và tăng trưởng tín dụng cao lại là vấn đề đáng báo động. Cụ thể, IMF khuyến cáo chính sách lãi suất thấp của các quốc gia có thể hỗ trợ sự tăng trưởng, song cũng đe dọa sự ổn định tài chính trong dài hạn. Còn ở nhiều thị trường mới nổi, nợ công và tín dụng tăng nhanh đã gây mất cân bằng tài chính và suy giảm chất lượng tín dụng, tạo sức ép quá nóng lên nền kinh tế. Do đó, nếu rủi ro hệ thống tài chính leo cao hơn nữa, các thị trường mới nổi sẽ phải đối mặt với tình trạng căng thẳng tài chính và nguy cơ dòng vốn nước ngoài bị rút ồ ạt.
Đề xuất hướng giải quyết, IMF vẫn lạc quan cho rằng con đường phục hồi bền vững hiện tuy đã thu hẹp nhưng vẫn mở.
Để làm được điều này, các nhà hoạch định chính sách của các nền kinh tế cần hành động khẩn cấp và quyết định để thúc đẩy các chính sách cải tổ quy định tài chính toàn cầu. Theo đó, cần cân bằng tài chính công ở Mỹ, châu Âu và Nhật Bản, đồng thời, xây dựng các nguồn vốn dự phòng thích hợp ở các ngân hàng châu Âu. Cùng với đó, các nền kinh tế mới nổi cần nỗ lực giảm mất cân bằng tài chính để tăng khả năng chống lại các cú sốc tài chính, thúc đẩy phát triển hệ thống tài chính vững chắc.
Ông Naoyuki Shinohara - Phó tổng giám đốc IMF nêu rõ, những nước đang phát triển như Việt Nam phải chịu áp lực lạm phát. Sự thắt chặt chính sách tiền tệ tại những nước này vẫn là cần thiết. Điều quan trọng nhất đối với Việt Nam hiện nay là tạo dựng môi trường kinh tế ổn định và đáng tin cậy thông qua chính sách tiền tệ.
Về các tác động bên ngoài như khủng hoảng nợ châu Âu đối với hệ thống ngân hàng của các nước đang phát triển như Việt Nam, ông Naoyuki Shinohara nêu rõ, điều quan trọng là cần có các ngân hàng khỏe mạnh, đáng tin cậy và phải có đủ vốn để có thể hấp thụ được các rủi ro có thể đến. Để làm được điều này, cần đánh giá cơ chế kiểm soát hiện tại đã đủ chưa, các điều kiện đảm bảo an toàn như tỷ lệ đủ vốn đã đủ chưa.
Việc kiểm soát nợ xấu ngân hàng cũng cần được đẩy mạnh, nhất là trong điều kiện biến động như thế này.
Trong một hội thảo tại TP HCM gần đây, TS Lê Xuân Nghĩa, Phó chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính quốc gia cho biết, tổng nợ xấu của hệ thống ngân hàng đến tháng 6 năm nay vào khoảng 75.000 tỷ đồng, tăng 50% so với cùng kỳ. Trong đó, nợ có khả năng mất vốn (nợ nhóm 5) chiếm tới 47% tổng nợ xấu và chủ yếu là các khoản nợ bất động sản.
Theo TS Lê Xuân Nghĩa, tính đến cuối tháng 3/2011, tổng dư nợ của các tổ chức tín dụng là 2,39 triệu tỷ đồng, trong đó bất động sản chiếm 10,8%. Tỷ lệ nợ xấu bất động sản trong tổng dư nợ cho vay bất động sản là 4%, cao hơn mức bình quân nợ xấu của ngân hàng.
Nguy cơ nợ xấu sẽ trở nên rõ ràng hơn vào cuối quý 3, đầu quý 4, khi những nỗ lực để trả lãi vay làm kiệt sức các doanh nghiệp. Đồng thời, tỷ lệ nợ xấu cũng đè nặng lên các ngân hàng dưới tác động kép của bức tranh chưa mấy sáng sủa của nền kinh tế từ nay đến hết năm.
Chuyên gia kinh tế Huỳnh Bửu Sơn nhận định, trước đây nhiều nhà băng quá chú tâm vào việc cho vay bất động sản vì nghĩ đây là "mảnh đất đầy béo bở". Song thời điểm này vốn cho lĩnh vực bất động sản bị siết chặt. Bong bóng bất động sản vỡ tan. Nhiều dự án đóng băng khiến các doanh nghiệp địa ốc điêu đứng... Điều này khiến cho tỷ lệ nợ xấu trong ngân hàng tăng cao.
Một chuyên gia kinh tế khác còn cảnh báo, hệ thống ngân hàng Việt Nam bên cạnh nguy cơ nợ xấu có chiều hướng gia tăng, còn đang đối diện với 3 rủi ro lớn khác là thanh khoản, sai lệch cơ cấu thời hạn, sai lệch cơ cấu đồng tiền.
Theo ông, tùy thời điểm mà rủi ro nào tăng lên, nhưng tất cả nguy cơ đều đang tồn tại. Lý do bởi yếu kém về những nền tảng kinh tế vĩ mô, mức độ đôla hóa cao, biến động khó lường của môi trường kinh tế trong và ngoài nước, năng lực hạn chế trong quản trị của doanh nghiệp… Đặc biệt, hệ thống tài chính ngân hàng mặc dù đã được hiện đại hóa hơn nhưng quản trị rủi ro và năng lực giám sát vẫn còn nhiều điều phải hoàn thiện.
Do đó, chuyên gia này cho rằng, để ngăn ngừa nợ xấu và rủi ro khác gia tăng, trước hết cần phải nhanh chóng nâng cao năng lực quản trị rủi ro của các định chế tài chính và hệ thống giám sát tài chính của Việt Nam, trong đó có Ngân hàng Nhà nước. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống cảnh báo sớm cùng những phương án xử lý nếu xảy ra sự cố “đổ vỡ” nào đó trong hệ thống tài chính ngân hàng, để hạn chế thiệt hại của những bên trực tiếp liên quan.
Chuyên gia kinh tế Huỳnh Bửu Sơn cho rằng, để quản lý nợ xấu, khi cho vay các ngân hàng thương mại cần phải kiểm soát mục đích sử dụng các khoản vay của doanh nghiệp; có chứng từ vay vốn rõ ràng; cũng như duy trì các kênh liên lạc giữa ngân hàng và doanh nghiệp để có thông tin trao đổi kịp thời. Ngược lại, doanh nghiệp cũng phải tiến hành trích lập dự phòng, khi có những phát sinh khoản thu khó đòi. Bên cạnh đó, còn cần phải có các biện pháp đồng bộ từ Chính phủ nhằm duy trì một nền kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiềm chế tốt.
Theo đánh giá của các chuyên gia tài chính, những lo ngại về nợ quốc gia tại châu Âu đã ảnh hưởng đến hệ thống ngân hàng trong khu vực, làm gia tăng chi phí vay của các ngân hàng này và giảm giá trị thị trường của họ. Rủi ro nợ quốc gia trong hệ thống ngân hàng châu Âu đã tăng thêm 200 tỷ euro kể từ đầu năm 2010.
Còn tại Mỹ, tính bền vững của nợ chính phủ trong dài hạn đã dấy lên lo ngại và nếu những vấn đề này không được giải quyết sẽ có khả năng thổi bùng rủi ro nợ của quốc gia này...kéo theo những hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế toàn cầu.
Báo cáo cũng chỉ ra, trong khi sự ổn định tài chính dài hạn của các nước phát triển đang bị đe dọa thì ngược lại, với thị trường mới nổi, nợ công và tăng trưởng tín dụng cao lại là vấn đề đáng báo động. Cụ thể, IMF khuyến cáo chính sách lãi suất thấp của các quốc gia có thể hỗ trợ sự tăng trưởng, song cũng đe dọa sự ổn định tài chính trong dài hạn. Còn ở nhiều thị trường mới nổi, nợ công và tín dụng tăng nhanh đã gây mất cân bằng tài chính và suy giảm chất lượng tín dụng, tạo sức ép quá nóng lên nền kinh tế. Do đó, nếu rủi ro hệ thống tài chính leo cao hơn nữa, các thị trường mới nổi sẽ phải đối mặt với tình trạng căng thẳng tài chính và nguy cơ dòng vốn nước ngoài bị rút ồ ạt.
Đề xuất hướng giải quyết, IMF vẫn lạc quan cho rằng con đường phục hồi bền vững hiện tuy đã thu hẹp nhưng vẫn mở.
Để làm được điều này, các nhà hoạch định chính sách của các nền kinh tế cần hành động khẩn cấp và quyết định để thúc đẩy các chính sách cải tổ quy định tài chính toàn cầu. Theo đó, cần cân bằng tài chính công ở Mỹ, châu Âu và Nhật Bản, đồng thời, xây dựng các nguồn vốn dự phòng thích hợp ở các ngân hàng châu Âu. Cùng với đó, các nền kinh tế mới nổi cần nỗ lực giảm mất cân bằng tài chính để tăng khả năng chống lại các cú sốc tài chính, thúc đẩy phát triển hệ thống tài chính vững chắc.
Ông Naoyuki Shinohara - Phó tổng giám đốc IMF nêu rõ, những nước đang phát triển như Việt Nam phải chịu áp lực lạm phát. Sự thắt chặt chính sách tiền tệ tại những nước này vẫn là cần thiết. Điều quan trọng nhất đối với Việt Nam hiện nay là tạo dựng môi trường kinh tế ổn định và đáng tin cậy thông qua chính sách tiền tệ.
Về các tác động bên ngoài như khủng hoảng nợ châu Âu đối với hệ thống ngân hàng của các nước đang phát triển như Việt Nam, ông Naoyuki Shinohara nêu rõ, điều quan trọng là cần có các ngân hàng khỏe mạnh, đáng tin cậy và phải có đủ vốn để có thể hấp thụ được các rủi ro có thể đến. Để làm được điều này, cần đánh giá cơ chế kiểm soát hiện tại đã đủ chưa, các điều kiện đảm bảo an toàn như tỷ lệ đủ vốn đã đủ chưa.
Việc kiểm soát nợ xấu ngân hàng cũng cần được đẩy mạnh, nhất là trong điều kiện biến động như thế này.
Trong một hội thảo tại TP HCM gần đây, TS Lê Xuân Nghĩa, Phó chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính quốc gia cho biết, tổng nợ xấu của hệ thống ngân hàng đến tháng 6 năm nay vào khoảng 75.000 tỷ đồng, tăng 50% so với cùng kỳ. Trong đó, nợ có khả năng mất vốn (nợ nhóm 5) chiếm tới 47% tổng nợ xấu và chủ yếu là các khoản nợ bất động sản.
Theo TS Lê Xuân Nghĩa, tính đến cuối tháng 3/2011, tổng dư nợ của các tổ chức tín dụng là 2,39 triệu tỷ đồng, trong đó bất động sản chiếm 10,8%. Tỷ lệ nợ xấu bất động sản trong tổng dư nợ cho vay bất động sản là 4%, cao hơn mức bình quân nợ xấu của ngân hàng.
Nguy cơ nợ xấu sẽ trở nên rõ ràng hơn vào cuối quý 3, đầu quý 4, khi những nỗ lực để trả lãi vay làm kiệt sức các doanh nghiệp. Đồng thời, tỷ lệ nợ xấu cũng đè nặng lên các ngân hàng dưới tác động kép của bức tranh chưa mấy sáng sủa của nền kinh tế từ nay đến hết năm.
Chuyên gia kinh tế Huỳnh Bửu Sơn nhận định, trước đây nhiều nhà băng quá chú tâm vào việc cho vay bất động sản vì nghĩ đây là "mảnh đất đầy béo bở". Song thời điểm này vốn cho lĩnh vực bất động sản bị siết chặt. Bong bóng bất động sản vỡ tan. Nhiều dự án đóng băng khiến các doanh nghiệp địa ốc điêu đứng... Điều này khiến cho tỷ lệ nợ xấu trong ngân hàng tăng cao.
Một chuyên gia kinh tế khác còn cảnh báo, hệ thống ngân hàng Việt Nam bên cạnh nguy cơ nợ xấu có chiều hướng gia tăng, còn đang đối diện với 3 rủi ro lớn khác là thanh khoản, sai lệch cơ cấu thời hạn, sai lệch cơ cấu đồng tiền.
Theo ông, tùy thời điểm mà rủi ro nào tăng lên, nhưng tất cả nguy cơ đều đang tồn tại. Lý do bởi yếu kém về những nền tảng kinh tế vĩ mô, mức độ đôla hóa cao, biến động khó lường của môi trường kinh tế trong và ngoài nước, năng lực hạn chế trong quản trị của doanh nghiệp… Đặc biệt, hệ thống tài chính ngân hàng mặc dù đã được hiện đại hóa hơn nhưng quản trị rủi ro và năng lực giám sát vẫn còn nhiều điều phải hoàn thiện.
Do đó, chuyên gia này cho rằng, để ngăn ngừa nợ xấu và rủi ro khác gia tăng, trước hết cần phải nhanh chóng nâng cao năng lực quản trị rủi ro của các định chế tài chính và hệ thống giám sát tài chính của Việt Nam, trong đó có Ngân hàng Nhà nước. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống cảnh báo sớm cùng những phương án xử lý nếu xảy ra sự cố “đổ vỡ” nào đó trong hệ thống tài chính ngân hàng, để hạn chế thiệt hại của những bên trực tiếp liên quan.
Chuyên gia kinh tế Huỳnh Bửu Sơn cho rằng, để quản lý nợ xấu, khi cho vay các ngân hàng thương mại cần phải kiểm soát mục đích sử dụng các khoản vay của doanh nghiệp; có chứng từ vay vốn rõ ràng; cũng như duy trì các kênh liên lạc giữa ngân hàng và doanh nghiệp để có thông tin trao đổi kịp thời. Ngược lại, doanh nghiệp cũng phải tiến hành trích lập dự phòng, khi có những phát sinh khoản thu khó đòi. Bên cạnh đó, còn cần phải có các biện pháp đồng bộ từ Chính phủ nhằm duy trì một nền kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiềm chế tốt.
Thanh Anh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét