Đảng Cộng sản Cuba chuẩn bị cải cách chính trị

Chủ tịch Cuba Raul Castro phát biểu trước

Quốc hội Cuba hôm 23/12/2011.

Đức Tâm – RFI

-

Vào mùa xuân năm nay, 2011, đảng Cộng sản Cuba, đảng duy nhất nắm quyền lãnh đạo đất nước, đã thông qua kế hoạch cải cách kinh tế. Giờ đây, Đảng này chuẩn bị tiến hành cải cách chính trị với việc tổ chức một hội nghị toàn quốc đặt biệt vào ngày 28 tháng Giêng năm 2012.

Theo điều lệ của đảng Cộng sản Cuba, Đại hội Đảng toàn quốc được tổ chức 5 năm một lần và khi cần, có thể triệu tập Hội nghị bất thường giữa hai Đại hội. Thế nhưng, kể từ khi được chính thức thành lập vào năm 1965, đây là lần đầu tiên, đảng Cộng sản Cuba triệu tập một hội nghị toàn quốc bất thường để bàn về những vấn đề quan trọng. Các đại biểu tham dự Hội nghị bất thường cũng là những người tham dự Đại hội Đảng toàn quốc.

Theo chính quyền La Habana, Hội nghị này có mục tiêu thực hiện một sự « thay đổi tâm lý », nhằm « gìn giữ chủ nghĩa xã hội » và hỗ trợ việc « cập nhật hóa » mô hình kinh tế, vốn dựa theo khuôn mẫu của nền kinh tế Liên Xô trong những năm 1970.

Trong chương trình nghị sự, Hội nghị sẽ bàn đến việc giới hạn hai nhiệm kỳ đối với các nhà lãnh đạo, vấn đề đảng Cộng sản phải thích ứng với công nghệ thông tin và cuộc đấu tranh chống tham nhũng.

Ở tuổi 80, chủ tịch Cuba Raul Castro giờ đây mới đưa ra ý tưởng giới hạn hai nhiệm kỳ, mỗi nhiệm kỳ 5 năm, đối với giới lãnh đạo, kể cả trường hợp của ông, người hiện đang giữ một loạt chức vụ tối cao : Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, chủ tịch Hội đồng bộ trưởng, bí thư thứ nhất đảng Cộng sản Cuba.

Theo giới phân tích, đề xuất nói trên của ông Raul Castro có thể được coi là mang tính cách mạng tại nước châu Mỹ la tinh duy nhất có thể chế độc đảng cầm quyền và đa số các lãnh đạo hiện nay vẫn là những người đã tham gia giành chính quyền năm 1959. Ví dụ, ông Raul Castro làm bộ trưởng Quốc phòng trong gần nửa thế kỷ, trước khi lên thay anh trai là Fidel Castro vào năm 2006. Ông Fidel Castro rút lui khỏi chính trường vì lý do sức khỏe.

Chủ đề thứ hai sẽ được thảo luận tại Hội nghị là việc nghiên cứu, thúc đẩy đảng Cộng sản Cuba thích ứng với các công nghệ mới trong lĩnh vực thông tin. Cho đến nay, các cuộc thảo luận công khai về những vấn đề quan trọng vẫn chủ yếu xuất hiện trên các phương tiện truyền thông nghèo nàn của Nhà nước, trong khi đó, việc sử dụng internet mới chỉ phát triển trong giới nghiên cứu, giảng dạy đại học, các công sở chính quyền và một vài ngành nghề hiếm hoi khác. Cũng có một vài blog hoạt động tích cực trong giới ly khai và cả bên chính quyền, nhưng chủ yếu hướng vào độc giả ở nước ngoài.

Đấu tranh chống tham nhũng sẽ là một trong những hồ sơ nóng bỏng tại Hội nghị bất thường đầu tiên này. Chính chủ tịch Cuba Raul Castro đã từng tuyên bố rằng tham nhũng còn « tồi tệ hơn phản cách mạng ».

Đảng Cộng sản Cuba có 800 ngàn đảng viêc trong số 11,2 triệu dân của nước này. Để chuẩn bị cho tiến trình cải cách chính trị, từ giữa tháng 10 vừa qua, đảng Cộng sản Cuba đã cho công bố một tài liệu bao gồm hơn 90 đề xuất để các đảng viên thảo luận ở chi bộ cơ sở.

Tuần trước, tại Hội nghị toàn thể Ban Chấp hành Trung ương Đảng, ông José Ramon Machado, phó chủ tịch nước, bí thứ hai đảng Cộng sản Cuba cho biết là đã có 65 000 cuộc thảo luận, 78 đề xuất được sửa đổi và có thêm 5 đề xuất mới.

Đầu tháng Tám năm nay, ông Raul Castro cảnh báo là nếu không thay đổi tâm lý, thì đảng Cộng sản Cuba sẽ không thể thực hiện được những thay đổi cần thiết để bảo đảm sự liên tục của chế độ chính trị, xã hội được ghi trong Hiến pháp. Lãnh đạo Cuba nhấn mạnh là cần phải gạt bỏ ra khỏi đầu các tư tưởng trì trệ, vì thập niên đầu tiên của thế kỷ 21 đã kết thúc và đã đến lúc phải tiến hành cải cách chính trị.