Bất đồng bỏ trốn gây bất lợi cho TQ

Ngô Ngọc Văn

Trưởng ban Thời sự, BBC Tiếng Trung

Nhà bất đồng Trung Quốc Trần Quang Thành

đã gửi thư cho Thủ tướng Ôn Gia Bảo

Sau khi trốn thoát khỏi nơi bị quản thúc tại gia, một trong những nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng nhất của Trung Quốc, ông Trần Quang Thành, đã phát hành trên mạng một băng hình gửi Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo.

Trong đó, ông trực tiếp kêu gọi và yêu cầu Thủ tướng mở một cuộc điều tra bộ máy an ninh địa phương, mà ông nói đã hành hung, sách nhiễu và thực hiện nhiều hành vi ngược đãi khác với ông và gia đình của ông.

Ông cũng yêu cầu Thủ tướng bảo đảm để mẹ, vợ và con gái của ông được an toàn, cũng như yêu cầu lãnh đạo chính phủ điều tra xem việc giám sát đối với ông đã được tài trợ ra sao và liệu có tham nhũng trong việc đó hay không.

Nhà bất đồng chính kiến khiếm thị kết thúc cuốn băng video dài 15 phút của ông bằng thông điệp: "Nếu chúng ta điều tra kỹ lưỡng và nói sự thật với quần chúng, kết quả sẽ là rõ ràng, nhưng nếu ông tiếp tục nhắm mắt làm ngơ, người dân sẽ nghĩ gì?"
Việc ông Trần Quang Thành lựa chọn nói trực tiếp với Thủ tướng Ôn Gia Bảo chứ không phải là với Chủ tịch Hồ Cẩm Đào hay các lãnh đạo khác, cho thấy rõ một mong muốn thách thức ông Ôn Gia Bảo thực hiện những lời kêu gọi được Thủ tướng lặp đi lặp lại nhiều lần về cải cách chính trị và nhổ tận gốc tệ tham nhũng chính quyền.
Ông Ôn thường xuất hiện như một nhà lãnh đạo quan tâm tới dân, hay xuất hiện ở những vùng bị thiên tai và đổ nước mắt vì những đau khổ của người dân. Trong trường hợp này, tuy vậy có vẻ không chắc chắn rằng Thủ tướng hay bất cứ ai trong giới lãnh đạo Trung Quốc, sẽ đáp ứng yêu cầu của ông Trần.
Đưa ra ánh sáng

Ông Trần đã yêu cầu đích thân Thủ tướng Ôn Gia Bảo phải mở điều tra công khai

Tuy nhiên, vụ đào thoát táo bạo của ông Trần và cuốn băng video của ông đã một lần nữa đưa tình trạng và vụ việc của ông ra ánh sáng. Sẽ lại xuất hiện các câu hỏi vụng về với các quan chức Trung Quốc tại các cuộc họp báo, và các tổ chức nhân quyền có thể sẽ lại gây áp lực đối với chính phủ Trung Quốc để ngăn chặn ngược đãi tàn nhẫn đối với ông Trần Quang Thành và gia đình của ông.
Ông Trần đã và đang đơn thương độc mã chiến đấu chống lại chế độ trong hơn một thập niên qua. Bị khiếm thị bẩm sinh, ông đã tự học về luật, và một trong các cuộc đấu tranh luật pháp ấn tượng nhất của ông là vụ chống lại các quan chức địa phương ở tỉnh Sơn Đông khi họ thực hiện một chính sách dân số tàn bạo về gia đình một con.

"Nếu chúng ta điều tra kỹ lưỡng và nói sự thật với quần chúng, kết quả sẽ là rõ ràng, nhưng nếu ông tiếp tục nhắm mắt làm ngơ, người dân sẽ nghĩ gì?"

Ông Trần Quang Thành

Trong vụ này, hơn 7.000 phụ nữ đã bị bắt buộc phải triệt sản và phá thai vào giai đoạn cuối ở huyện Lâm Nghi mà không được pháp luật bảo vệ, ngoại trừ việc một số trong họ được ông Trần và một số luật sư dũng cảm khác giúp đỡ và đưa vụ bê bối này ra truyền thông.
Ông Trần Quang Thành bị bỏ tù 4 năm vào năm 2006, nhưng không phải vì hoạt động chống lại nhà nước của ông mà là vì tội "gây thiệt hại tài sản công cộng". Kể từ khi được thả ra tù vào năm 2010, ông không được hưởng tự do mà phải chịu quản thúc tại gia và bị theo dõi suốt ngày cũng như bị đánh đập, sách nhiễu liên tục bởi giới chức chính quyền địa phương.
Trường hợp của ông đã thu hút sự chú ý từ các "cư dân mạng" ở Trung Quốc là những người tiếp tục vận động trên mạng internet cũng như vận động các tổ chức nhân quyền trên khắp thế giới hậu thuẫn ông. Nhiều người đã cố tìm cách đến thăm ông Trần Quang Thành ở ngôi làng của ông, trong đó có cựu đại sứ Mỹ John Huntsman và ngôi sao điện ảnh Hollywood, Christian Bale. Họ, cũng như các nhà báo, bạn bè và các nhà hoạt động cùng các công dân mạng quan tâm đến ông Trần, đều đã bị chặn không cho vào làng. Những người ít nổi tiếng hơn đã bị đánh đập bởi cảnh sát và côn đồ.
Lựa chọn khó khăn

Các nhà hoạt động đã đưa hình ảnh và tên tuổi của ông Trần vào tác phẩm nghệ thuật của họ

Trong khi những người bất đồng chính kiến như Trần Quang Thành đang là một mối đau đầu liên tục đối với nhà cầm quyền, bản thân những người như ông Trần chỉ có ít lựa chọn. Nếu họ rời khỏi Trung Quốc và bắt đầu một cuộc sống lưu vong ở phương Tây, họ được tự do nhưng bị mất liên lạc với gia đình, người thân và bạn bè.

"Diễn biến mới trong vụ của ông Trần Quang Thành đã diễn ra vào một thời điểm không thể nhạy cảm hơn, khi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hilary Clinton sẽ tới Bắc Kinh tuần tới"

Trong những năm qua, nhà văn bất đồng chính kiến Hồ Giai, nhà hoạt động về bệnh AIDS Cao Diệu Khiết, vợ và con gái của luật sư bất đồng chính kiến Cao Chí Thịnh, tất cả đều phải kết thúc bằng việc đến Hoa Kỳ.
Tất cả đều được sự giúp đỡ của China Aid, một tổ chức có trụ sở tại Texas. Bob Fu, giám đốc của China Aid, được trích lời nói rằng ông Trần đã nói với ông về sự miễn cưỡng phải rời khỏi đất nước, vì ông muốn ở lại bên trong Trung Quốc để tiếp tục sự nghiệp đấu tranh.
Hiện chưa rõ liệu lựa chọn này cuối cùng sẽ được mở ra ra sao với ông Trần.
Diễn biến mới trong vụ của ông Trần Quang Thành đã diễn ra vào một thời điểm không thể nhạy cảm hơn, khi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hilary Clinton sẽ tới Bắc Kinh tuần tới để tham dự cuộc Đối thoại Chiến lược và Kinh tế Hoa Kỳ vòng bốn. Truyền thông đại chúng thế giới sẽ theo dõi chặt chẽ xem cả hai bên sẽ đối phó với trường hợp của ông Trần ra sao.