Chinese residents protest outside the hotel where authorities are holding a press conference in Tianjin on Aug. 17, 2015. (STR/AFP/Getty Images)
Các cư dân Trung Quốc biểu tình bên ngoài khách sạn nơi các nhà chức trách đang tổ chức một cuộc họp báo ở Thiên Tân, ngày 17 tháng 8 năm 2015. (STR / AFP / Getty Images)
Từ Đặc Quyền là một người đầy nhiệt huyết thuộc tầng lớp trung lưu Trung Quốc cho đến khi hai vụ nổ xé toạc một nhà kho ở thành phố ven biển Thiên Tân vào ngày 12 tháng 8.
Trước đó khi còn làm tại một ngân hàng ở Bắc Kinh, vào năm 2012,cô Từ đã mua một căn hộ rộng hơn 90 mét vuông ở thành phố cảng với giá 1,17 triệu nhân dân tệ (khoảng 183,000 USD) và bắt đầu kinh doanh trong lĩnh vực văn hóa.

Nhưng những vụ nổ tại kho hóa chất, với sức công phá bằng 21 tấn thuốc nổ, đã vừa phá tan cả cửa sổ căn hộ của cô vừa khiến cô không thể nào còn thờ ơ trước những tính chất bất ổn định trong sự cai trị và luật lệ của Đảng Cộng sản.
Ngay sau khi vụ nổ xảy ra, cô Từ đã phải khó khăn bò vào chiếc Toyota Corolla và lái đến nhà của một người anh họ cách đó 20 dặm. Bây giờ, cô là một trong nhiều người được tiếp xúc với mặt tối của chế độ độc đảng cai trị – thứ mà những người thuộc giai cấp trung lưu thường đọc trên mạng, nhưng không nghĩ chính họ sẽ trải qua điều này. Thậm chí nhiều người trong số họ giờ đã trở thành như dân oan, những người ở dưới cùng của đống rác thải – những người đến từ nông thôn và đứng bên ngoài tòa nhà công sở van xin nhà nước đền bù cho tình trạng bất công.
“Chúng tôi bị mất nhà cửa. Như thế này rồi mà còn không quan trọng ư? Bạn có nghĩ rằng điều này giống như một thảm họa ở mỏ than, và tất cả mọi thứ sẽ tốt đẹp sau khi bạn trả cho mỗi thợ mỏ khoảng vài trăm ngàn nhân dân tệ?” cô Từ nói với The Initium, một trang web tin tức của Hồng Kông. Cô đã được cấp một bút danh để nói chuyện thẳng thắn và với thái độ phê phán chế độ. “Chúng tôi đã kiên nhẫn và khoan dung, đó là vì chúng tôi có các phẩm chất tốt.”
Cô Từ và nhiều đồng nghiệp của cô tính rằng các nhà chức trách đã biển lận số tiền bồi thường đã hứa, và thậm chí dùng đến các chiến thuật cứng rắn để bịt miệng những khiếu nại của họ.

Vụ nổ

Một miệng hố đen khổng lồ bây giờ ở vị trí của những gì đã từng là một nhà kho, từng cất giữ một lượng lớn hóa chất nguy hiểm, những chiếc xe bằng thép bị đốt cháy, và những toà nhà cao tầng trống rỗng, tất cả chỉ nói lên được một phần của bi kịch xảy ra ngày 12 tháng 8.
Hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã mới đây đưa tin số người chết là 164, trong khi phương tiện truyền thông Trung Quốc ở nước ngoài ước tính số nạn nhân lên đến hàng nghìn. Nước mưa ăn mòn rơi xuống từ bầu trời, và rất nhiều cá chết dạt lên trắng bờ ở một con sông địa phương nhiều ngày sau vụ nổ.
Khoảng 17.000 căn hộ, một số chỉ cách hiện trường một phần ba dặm, bị phá huỷ bởi vụ nổ. Một số căn hộ cách đó nửa dặm có các cánh cửa vỡ tan và rèm cửa bị xé nát. Các tòa nhà cao tầng khác gần đó bị ảnh hưởng trực tiếp: ngay sau khi vụ nổ, cảnh trong đoạn phim ghi được từ camera giám sát lưu chuyển trên mạng cho thấy một người đàn ông đứng ở sảnh của một tòa nhà trước khi nó đột ngột bị nhấn chìm bởi một vụ nổ và đồng thời phá hủy máy quay.

Các cuộc biểu tình và những lời hứa

Để đòi bồi thường cho tài sản bị phá hỏng, hàng trăm cư dân sống trong những khu vực bị ảnh hưởng đã biểu tình trước trụ sở chính quyền huyện mới Tân Hải kể từ ngày 3 tháng 9. Cảnh sát địa phương đã đàn áp và bắt giữ những người khiếu kiện này, những người tuyên bố rằng tất cả những gì họ đang yêu cầu chỉ là một thỏa thuận công bằng.
Những thoả thuận đã bị cắt giảm. Một là các công ty tư nhân sẽ mua các căn nhà bằng 1,3 lần giá trị thị trường của chúng, và chính quyền địa phương sẽ phát nhỏ giọt 6.000 nhân dân tệ  (940 USD) cho cư dân bằng ba tháng tiền thuê nhà của họ. Hơn 9.000 người được cho là đã chấp nhận đề nghị đó.
Nhưng nhiều người cho đó là không đủ. Chỉ 6.000 nhân dân tệ không đủ cho ba tháng, cô Từ nói. “Vả lại, không có gì trong nhà thuê. Chẳng phải bạn cần phải mua nồi, chảo, và một cái môi?” Cũng có những câu hỏi về việc di dời sẽ mất bao lâu.
Cảnh sát an ninh đã thâm nhập vào các nhóm trò chuyện trực tuyến của những chủ nhà thất vọng, và những lời khiếu nại trên phương tiện truyền thông xã hội về khoản bồi thường bất công đã nhanh chóng bị loại bỏ khỏi mạng Internet Trung Quốc, và một nhân viên bệnh viện đã bị đe dọa sa thải nếu cô không chấp nhận khoản bồi thường, theo đài phát thanh Á Châu Tự Do.
Khi một phóng viên RFA hỏi một chủ công trình liệu họ có đi đến thỏa thuận bồi thường với các cơ quan chức năng, một quan chức công ty cho biết: “Chúng tôi vẫn đang thảo luận. Nếu chúng ta tin vào Đảng cộng sản và yêu chính phủ, mọi thứ sẽ ổn. “