Mua hàng nội địa : Không dễ dàng, trừ phi ở Trung Quốc

Cũng trên lãnh vực kinh tế, Le Monde có bài viết mang tựa đề « Mua được sản phẩm « made in France » là cả một nghệ thuật ». Bài báo nhận xét, tại Pháp, Đức, Mỹ, muốn chứng tỏ lòng yêu nước bằng cách mua sản phẩm hoàn toàn sản xuất trong nội địa không hề dễ dàng. Ngược lại ở Trung Quốc thì không có việc gì dễ hơn thế.

Ngày nay, cứ ba người Pháp thì có hai người cho biết sẵn sàng bỏ tiền nhiều hơn để mua hàng Pháp, so với năm năm trước tỉ lệ này không đến phân nửa, nhưng với điều kiện là không phải trả đắt hơn quá 5%. Nhưng việc nhận ra được các món hàng « made in France » không phải dễ dàng, vì hiện chưa có tiêu chuẩn thống nhất, trừ các loại phó mát và rượu vang có giấy chứng nhận xuất xứ.


Đối với hàng nội thất vốn nhập khẩu đến 2/3, muốn mua hàng Pháp chỉ có cách hoặc mua hàng giá rẻ, được bán trong các đại siêu thị để về tự lắp ráp, hoặc mua hàng thật cao cấp. Hàng điện tử gia dụng hãy còn nhiều nhãn hiệu có nhà máy tại Pháp và phân nửa giá trị tăng thêm là từ trong nước. Nhưng nếu muốn mặc quần áo « made in France » thì người tiêu dùng có nguy cơ gần như phải khỏa thân, vì 95% quần áo bày bán tại Pháp được sản xuất tại nước ngoài. Không thể nào tìm được một chiếc quần jean hoặc bộ đồ vét nam sản xuất tại Pháp. Thiết bị điện thì không có sự chọn lựa nào khác ngoài hàng từ châu Á.

Về xe cộ, chỉ có xe gắn máy hiệu Peugeot còn lắp ráp trong nước, xe hơi thì phải mua những kiểu xe nhỏ của Peugeot, Citroën, Renault, các loại xe lớn đều được ráp ở Trung Âu hay Thổ Nhĩ Kỳ, vì giá thành sản xuất chênh đến 1.300 euro. Tuy nhiên điều an ủi là động cơ, hộp số, bộ truyền động đều là hàng Pháp.

Tại Đức, tiêu chí để được xem là hàng Đức là « giai đoạn chuyển đổi quan trọng nhất » được thực hiện tại đây, có nghĩa là một sản phẩm sản xuất 90% tại nước ngoài vẫn có thể được xem là Made in Germany. Hiện có một số trang web giúp người tiêu dùng nhận ra các nhãn hiệu giữ ít nhất phân nửa sản xuất tại Đức.

Về trang phục, các nhãn hiệu nổi tiếng như Adidas, Puma, Hugo Boss đều đã dịch chuyển sản xuất ra nước ngoài từ lâu. Giày dép thì còn vài hiệu làm tại Đức nhưng đa số dành cho người trên 50 tuổi. Về thực phẩm, hoặc là mua thịt giá rẻ hoặc phải mua loại bio rất đắt tiền. Hàng điện tử gia dụng có hiệu Miele nhưng giá đắt gấp đôi. Xe hơi nổi tiếng Porsche Cayenne thì tuy động cơ sản xuất tại Leipzig nhưng lắp ráp tại Slovakia.

Tại Hoa Kỳ, các nhãn hiệu nổi tiếng nhất thường được sản xuất tại nước ngoài. Quần jean Levis may tại Pakistan, giày Converse sản xuất tại Việt Nam, áo thun trường đại học New York bày bán trong cửa hàng chính thức có xuất xứ từ Cộng hòa Dominica. Không thể nào gian dối, vì theo luật thì quần áo phải « hoàn toàn hay hầu như toàn bộ sản xuất tại Mỹ mới được trưng nhãn hiệu « made in USA ». Tuy vậy, tập đoàn Nike tuy làm việc với 900 nhà sản xuất tại Trung Quốc, Việt Nam, Indonesia, nhưng vẫn thu dụng 23.000 lao động tại Mỹ cho hiệu « Nike air » dành cho trẻ em. Chỉ có lãnh vực xe hơi là lạc quan: kiểu xe Chevrolet Sonic từ nay được sản xuất tại Mỹ thay vì Hàn Quốc, góp phần giúp công nghiệp Hoa Kỳ tăng trưởng.

Ngược lại với các nước phát triển, ở Trung Quốc, hầu như tất cả các mặt hàng tiêu dùng đều made in China, kể cả các món hàng xa xỉ. Trên 30% hàng dệt may xuất khẩu trên thế giới là của Trung Quốc, thực phẩm thì hoàn toàn nội địa, đồ gỗ và điện tử gia dụng đa số là hàng trong nước. Các món hàng đắt tiền như iPhone của Apple tuy vẽ kiểu từ California nhưng lắp ráp ở Thâm Quyến, xe hơi Audi design tại Đức nhưng quy định của Bắc Kinh buộc phải liên doanh với một đối tác Trung Quốc, nên được lắp ráp tại Trường Xuân.