'Căng thẳng Biển Đông thật đáng lo ngại'

Bên lề Đối thoại Shangri-La 2015 ở Singapore, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Quốc phòng Việt Nam, đã trả lời một số câu hỏi của BBC.

BBC: Ai cũng quan tâm là căng thẳng Biển Đông liệu có thể dẫn tới xung đột vũ trang hay không?

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh: Theo tôi, chúng ta đặt vấn đề này quá sớm. Xung đột vũ trang là hiểm họa cho tất cả các quốc gia, cả khu vực cũng như cộng đồng quốc tế. Chúng tôi cũng lo ngại và không muốn nó xảy ra. Và khi đã xung đột thì không có bên nào có lợi cả.

Tuy nhiên, khi nhìn nhận vấn đề theo đúng bản chất của nó thì thật đáng lo ngại. Một loạt hệ thống các văn bản luật pháp quốc tế đã trở nên vô giá trị. Những hành vi trở nên mất kiểm soát. Nếu hành vi đưa pháo đến một số đảo nhân tạo là có thật thì càng làm tình hình trở nên đáng quan ngại hơn.

Đây chính là tinh thần mà tất cả các quốc gia đề cập tại Đối thoại Shangri-La năm nay.

Trong các vấn đề quốc phòng an ninh, nếu mất kiểm soát, tình hình thì thực sự đáng lo ngại. Nói vấn đề xung đột thì quá sớm nhưng thực sự là có quan ngại.

BBC: Ngày hôm qua đoàn VN có tiếp xúc với đoàn Trung Quốc. Truyền thông Trung Quốc nói Trung Quốc thuyết phục Việt Nam là đưa ra một đàm phán riêng giữa hai nước cho vấn đề Biển Đông? Ý kiến của Việt Nam về vấn đề này như thế nào?

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh: Chúng tôi không nghe thông tin này. Có những vấn đề chỉ giữa hai nước thì hai nước phải đàm phán với nhau. Những vấn đề của nhiều nước thì nhiều nước phải đàm phán với nhau. Có những vấn đề bình diện quốc tế, khu vực thì cần có những tiếng nói quốc tế.

Ở đây tôi nhắc lại những vấn đề tranh chấp và xung đột trên biển không phải là vấn đề đàm phán quốc phòng. Cái mà chúng tôi bàn với nhau là quân đội hai nước phải hết sức kiềm chế, liên lạc thường xuyên, phải có trao đổi thẳng thắn và hết sức kiềm chế trên biển, nhằm đảm bảo không có sai lầm, gây ra những va chạm trên biển, đặc biệt là không để xảy ra xung đột.

Quân đội hai nước cũng phải tham mưu cho Đảng và nhà nước hai nước làm sao để từng bước giảm căng thẳng và giảm khác biệt. Quân đội không đàm phán cụ thể, đó là vấn đề của Bộ ngoại giao.

BBC: Thưa ông, ngày mai Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Ashton Carter sẽ đi Việt Nam. Ông ấy thông báo sẽ ký tuyên bố chung về quan hệ hợp tác hai nước. Cái đó cần được hiểu như thế nào và còn xa như thế nào so với một hiệp định hợp tác quốc phòng?

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh: Cho đến bây giờ hai bộ trưởng vẫn chưa ký một văn bản nào cụ thể cả. Ông ấy vẫn chưa đến Việt Nam và tôi cũng không chắc văn bản ấy cụ thể như thế nào. Nhưng tôi biết đây là một biên bản về tầm nhìn chiến lược chung của hai nước về tình hình chung của khu vực trong thời gian tới đây.

Những mục tiêu mà Việt Nam Hoa Kỳ muốn hướng tới trong hợp tác quốc phòng, quân sự nhằm hướng tới phục vụ cho sự phát triển quan hệ của hai nước.

BBC: Gỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương là vấn đề Thượng nghị sỹ John McCain luôn đấu tranh và hôm nay ông lại tiếp tục nhắc lại ở Đối thoại Shangri-La. Nó sẽ trở thành hiện thực như thế nào?

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh: Vấn đề này nằm ở phía Mỹ. Đây là một tín hiệu tích cực, trước hết là về chính trị.

Điều này thể hiện sự bình đẳng, tôn trọng và tin cậy lẫn nhau giữa hai nước. Chúng tôi đánh giá tích cực về những gì ông John McCain nói. Tuy nhiên chúng tôi muốn nói thêm rằng quyết định của Chính phủ Mỹ và Quốc hội Mỹ lẽ ra phải đến sớm hơn.

BBC: Quan điểm của bản thân ông cũng như của nhiều lãnh đạo Việt Nam là Việt Nam không liên minh với bất kỳ nước nào khác. Liệu trong thời đại bây giờ, cụ thể là tình hình căng thẳng hiện nay, thì Việt Nam có cân nhắc lại quan điểm?

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh: Càng căng thẳng thì càng phải độc lập tự chủ. Càng căng thẳng thì càng không bao giờ để kéo vào những liên minh với nước này để chống nước khác.

Đó là nguyên tắc không chỉ bây giờ mà còn từ xưa trong việc bảo vệ Tổ quốc. Việt Nam là bạn, là đối tác nhưng không tham gia liên minh quân sự.