Phạm Anh Tuấn TTHN dịch
“Không có mối quan hệ quan trọng hơn cho cả hai nước với thế giới hiện nay, nhưng sự thiếu tin cậy chiến lược thấm vào mối quan hệ hiện tại. Thúc đẩy mối quan hệ đòi hỏi sự tham gia tích cực của các nhà lãnh đạo tiếp theo của Trung Quốc – và Tổng thống Mỹ – để xây dựng lòng tin chiến lược giữa hai quốc gia tuyệt vời.”
WASHINGTON – Chuyến thăm của phó chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, đến Washington tuần tới cung cấp một cơ hội duy nhất để có những đo lường về người đàn ông sẽ cai trị TQ trong thập kỷ tới. Trong khi ông Tập đã đi khắp thế giới kể từ khi được chỉ định là người kế nhiệm Hồ Cẩm Đào trong năm 2007, ông đã chưa từng tới Hoa Kỳ trong thời gian chải chuốt này (ông đã ghé thăm khi còn là một quan chức tỉnh).
Đây sẽ là một cơ hội tốt cho Tập làm quen với Mỹ và ngược lại. Vì ông không được biết đến ở ngoài TQ và bí ẩn ngay cả bên trong nước, các quan sát viên sẽ được tìm kiếm manh mối về định hướng trong nước và quốc tế của Tập.
Dưới đây là 10 câu hỏi các quan sát viên về TQ sẽ muốn biết về ông Tập Cận Bình:
• 1. Ông Tập sẽ trở về con đường cải cách chính trị cho Đảng Cộng sản Trung Quốc không?Từ cuối năm 2009, ĐCSTQ đã hạn chế đáng kể – ngăn chặn và đi ngược lại cải cách của người tiền nhiệm của Tập, ông Tăng Khánh Hồng. Tập có thể cản phe bảo thủ mạnh mẽ không – bộ máy an ninh quốc gia, quân sự, hệ thống tuyên truyền của đảng và nhà nước-doanh nghiệp lớn – hay anh ta sẽ phụ thuộc vào họ, như Hồ Cẩm Đào đã bị? Các nhà cải cách như Lí Nguyên Triều, Wang Yang, Bo Xilai, Wang Huning và Liu Yandong có được lên hàng đầu trong Bộ Chính trị cùng với Tập tại Đại hội Đảng 18 vào tháng 10 không?
• 2. Ông Tập và thủ tướng tiếp theo (các ứng cử viên là Phó Thủ tướng Lý Khắc Cường và Vương Kỳ Sơn) có thể biến lời nói của kinh tế “tái cân bằng” thành hiện thực không?
Nhiều bài phát biểu chính thức trong hai năm qua đã kêu gọi sự định hướng lại nền kinh tế ra khỏi khu vực xuất khẩu và các khu vực ven biển đến tiêu thụ trong nước và nội thất làm cơ sở cho một mô hình tăng trưởng mới và bền vững hơn cho Trung Quốc. Cho đến nay, thực tế của đầu tư chưa tương xứng với các phát biểu.
Nhiều bài phát biểu chính thức trong hai năm qua đã kêu gọi sự định hướng lại nền kinh tế ra khỏi khu vực xuất khẩu và các khu vực ven biển đến tiêu thụ trong nước và nội thất làm cơ sở cho một mô hình tăng trưởng mới và bền vững hơn cho Trung Quốc. Cho đến nay, thực tế của đầu tư chưa tương xứng với các phát biểu.
• 3. Ông Tập sẽ có thể đưa ra một chính sách nhân đạo hơn đối với Tây Tạng và Tân Cương, nơi tình trạng bất ổn của dân tộc thiểu số đã tăng liên tục từ năm 2008 và đã tăng vọt trong những tuần gần đây không?
Các lực lượng an ninh của chính phủ đã quá nặng tay, dẫn đến mất mát mạng sống và sự bất ổn cao. Một cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn là cần thiết. Nhưng Tập sẽ có sức mạnh chính trị để cản bộ máy đàn áp và đưa điều kiện nơi chung sống ổn định hơn giữa các nhóm dân tộc thiểu số và nhà nước TQ không?
• 4 Ông Tập và bộ máy đảng, trị vì trong chủ nghĩa dân tộc, đang đẩy chính phủ đến cực độ về tranh chấp lãnh thổ với các nước láng giềng của Trung Quốc, “chọi” Hoa Kỳ và gây hấn với quốc tế không?
• 5 Ông Tập có đủ tự tin để nới lỏng các thắt chặt trên các phương tiện truyền thông, các phương tiện truyền thông xã hội, Internet và các tổ chức giáo dục không?
• 6. Ông Tập có thể kiềm chế quân đội đã có một xu hướng đáng lo ngại trong những năm gần đây khi thực hiện các hành động khiêu khích với các nước láng giềng của TQ và, dường như, hành động độc lập với sự kiểm soát của đảng dân sự không?
• 7 Ông Tập sẽ cho phép một chính sách đối nội có chất lượng thay vì các phát biểiu?
Đường lối ngoại giao của Trung Quốc ngày càng bị hoài nghi trong một thế giới đầy nguy hiểm mà hành động thực tế là cần thiết từ Bắc Kinh. Một hy vọng trong vấn đề này là một bài phát biểu ông Tập đưa ra tại Trường Đảng Trung ương vào cuối năm 2009, trong đó ông chỉ trích xu hướng phổ biến đối với khẩu hiệu trong chính sách đối nội và đối ngọai, cho rằng khẩu hiệu cần phải được thay thế bởi thực chất và việc làm.
• 8 Ông Tập sẽ xử lý bất mãn ngày càng tăng trên khắp châu Phi, Trung Đông, và châu Mỹ La tinh về tính tham lam của TQ và chính sách năng lượng và thương mại không?
• 8 Ông Tập sẽ xử lý bất mãn ngày càng tăng trên khắp châu Phi, Trung Đông, và châu Mỹ La tinh về tính tham lam của TQ và chính sách năng lượng và thương mại không?
• 9 Ông Tập và chính phủ TQ sẽ bắt đầu hoạt động nhiều hơn và ít bị động, hỗ trợ hơn và phá rối ít hơn, trong vai trò quản trị toàn cầu không? TQ sẽ tiếp tục đứng với Nga trong Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc chống lại ý muốn của đa số các quốc gia khác về các vấn đề như Syria và Iran – và trở thành một phần của giải pháp thay vì một phần của vấn đề không?
• 10 Ông Tập sẽ có tầm nhìn xa chiến lược đầu tư trong việc thúc đẩy mối quan hệ với Hoa Kỳ không?
Không có mối quan hệ quan trọng hơn cho cả hai nước với thế giới hiện nay, nhưng sự thiếu tin cậy chiến lược thấm vào mối quan hệ hiện tại. Thúc đẩy mối quan hệ đòi hỏi sự tham gia tích cực của các nhà lãnh đạo tiếp theo của Trung Quốc – và Tổng thống Mỹ – để xây dựng lòng tin chiến lược giữa hai quốc gia tuyệt vời.
Khi chuyến thăm của ông Tập là không có khả năng để cung cấp câu trả lời cho 10 câu hỏi, thời gian sẽ cho biết nếu ông là một lãnh đạo “chuyển đổi” bao trùm và thay đổi tích cực cho Trung Quốc trong và ngoài nước, hoặc ông là một công chức sợ rủi ro.
* David Shambaugh là giám đốc của Chương trình Chính sách TQ trong các trường Elliott về quốc tế tại Đại học George Washington.
Theo: The New York Times
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét