Matthew Lee
Phóng viên hãng AP đi cùng ông Kerry
Ngoại trưởng Kerry bước trên đường phố ở trung tâm Sài Gòn
Hôm Chủ nhật ngày 15/12, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã quay trở lại vùng sông nước chằng chịt ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long thuộc tây nam Việt Nam, nơi ông đã từng ngồi thuyền máy truy tìm Việt Cộng.
Nhưng gần 50 năm sau, Kerry quay trở lại để thúc đẩy giao thương và nuôi trồng thủy sản bền vững ở một đất nước mà kinh tế đang phát triển nhanh chóng.
‘Cảm giác lạ’
Khi được hỏi ông có cảm giác thế nào khi lần đầu tiên quay trở lại chiến trường nơi ông từng phục vụ trong quân ngũ, Kerry nói: “Cảm giác lạ và sẽ còn lạ hơn nữa.”Khi thuyền của Kerry rời cầu tàu đi vào sông Cái Nước, ông nói với người hướng dẫn: “Tôi đã đi trên con sông này không biết bao nhiêu lần.”
“Tôi vẫn có thể nhắm mắt và hình dung ra hình ảnh đất nước mà tôi đã thấy trong cuộc chiến: hình ảnh những con trâu, những con rạch hẹp đến không ngờ, rừng đước, những người giăng câu trên ghe,” Kerry nói trong một đoạn video được đăng tải trên trang mạng của Sứ quán Mỹ ở Hà Nội trước thềm chuyến thăm Việt Nam lần đầu tiên của ông trên cương vị người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ.
“Đồng bằng sông Cửu Long đang đối mặt với những thách thức to lớn,” ông nói “Chúng ta phải gìn giữ và bảo vệ hệ sinh thái mong manh ở đây.”
"Tôi vẫn có thể nhắm mắt và hình dung ra hình ảnh đất nước mà tôi đã thấy trong cuộc chiến: hình ảnh những con trâu, những con rạch hẹp đến không ngờ, rừng đước, những người giăng câu trên ghe"
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry
Lần đầu tiên John Kerry đến Việt Nam là 44 năm trước. Khi đó ông là một sỹ quan Hải quân Hoa Kỳ tình nguyện đi chiến đấu ở Việt Nam bởi vì như ông nói ‘đó là điều đúng đắn nên làm’.
Ông đã được tặng thưởng ba Chiến Thương Bội Tinh (Purple Hearts), một Ngôi sao Bạc và một Ngôi sao Đồng vì thành tích trong một cuộc chiến mà sau này ông lên án và gọi đó là ‘sai lầm to lớn’ – một cuộc chiến đã có ảnh hưởng sâu sắc đến con đường chính trị và nhãn quan chiến lược của ông.
“Khi tôi về nước sau hai lần phục vụ chiến trường, tôi đã rút ra một điều rằng phục vụ ở một chiến trường như thế đòi hỏi ở tôi nhiều hơn nữa,” ông viết trong một cuốn sách hồi năm 2003 khi ông thua trong cuộc bầu cử tổng thống, “Điều này khiến tôi phản đối chính cuộc chiến mà tôi đã tham gia chiến đấu.”
14 lần đến thăm
“Bài học mà tôi học được ở Việt Nam là chúng ta sẽ gặp rắc rối nếu chúng ta để cho chính sách ngoại giao và an ninh quốc gia đi quá xa khỏi những giá trị của chúng ta với tư cách là một đất nước và một dân tộc.”
Đây là lần thứ 14 ông quay trở lại Việt Nam kể từ khi chiến tranh kết thúc nhưng lại là lần đầu tiên trong vòng 13 năm. Chuyến đi này nhằm thúc đẩy cách tiếp cận với Việt Nam mà ông chủ trương và kiến tạo khi còn là một thượng nghị sỹ vào những năm 1990.
Theo đó, Hoa Kỳ sẽ cho Hà Nội những đảm bảo an ninh và hướng đến thúc đẩy các cải cách kinh tế và dân chủ ở quốc gia cộng sản này.
Ông Kerry đã có cuộc gặp với đại diện cộng đồng doanh nghiệp ở Sài Gòn
Lần đến Việt Nam gần nhất của ông Kerry là hồi năm 2000 khi Bill Clinton trở thành Tổng thống Mỹ đầu tiên thăm Việt Nam kể từ khi chiến tranh chấm dứt vào năm 1975.
Trong khoảng thời gian từ năm 1991 cho đến năm 2000, Kerry đã đến Việt Nam 13 lần trong nỗ lực bình thường hóa quan hệ, bắt đầu bằng các chuyến thăm để giải tỏa các vấn đề còn tồn tại về số phận của tù binh Mỹ và những người lính Mỹ mất tích.
Tại Thành phố Hồ Chí Minh hay còn gọi là Sài Gòn, thủ phủ của miền Nam Việt Nam trước đây, Ngoại trưởng Kerry đã gặp gỡ cộng đồng doanh nhân ở đây hôm thứ Bảy ngày 14/12 để thông báo về Hiệp định đối tác Xuyên Thái Bình Dương, tức TPP, một thỏa thuận thương mại rộng lớn mà Mỹ hiện đang đàm phán với Việt Nam và chín nước châu Á khác.
Để hưởng lợi nhiều nhất từ các cơ hội kinh tế khi thỏa thuận này được ký kết, Kerry nhắc Việt Nam, vốn bị cộng đồng quốc tế lên án rộng rãi vì thành tích nhân quyền của họ, phải ‘thay đổi’.
Nhắc nhở nhân quyền
“Cam kết đảm bảo môi trường Internet cởi mở, một xã hội cởi mở hơn, cam kết bảo đảm quyền con người được trao đổi ý kiến, một nền giáo dục chất lượng cao, một môi trường kinh doanh thuận lợi cho các công ty năng động, cam kết bảo vệ nhân quyền của mỗi người dân và quyền của họ phối hợp cùng nhau lên tiếng – tất cả những điều này sẽ tạo ra một nền kinh tế cũng như một xã hội mạnh mẽ hơn và cởi mở hơn,” ông phát biểu.
"Cam kết đảm bảo môi trường Internet cởi mở, một xã hội cởi mở hơn, cam kết bảo đảm quyền con người được trao đổi ý kiến...tất cả những điều này sẽ tạo ra một nền kinh tế cũng như một xã hội mạnh mẽ hơn và cởi mở hơn."
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry
“Nó làm cho một quốc gia mạnh hơn, chứ không phải yếu đi,” ông nói thêm, “Hoa Kỳ kêu gọi các nhà lãnh đạo ở đây hãy đi theo hướng đó và bảo vệ những quyền này.”
Ông đưa ra những phát biểu này sau khi tham dự thánh lễ ở Nhà thờ Đức Bà do người Pháp xây dựng ở trung tâm Sài Gòn trong một động thái bày tỏ sự ủng hộ quyền tự do tín ngưỡng ở Việt Nam.
Trong chuyến đi Đồng bằng sông Cửu Long hôm Chủ nhật ngày 15/12, Kerry đã đi khảo sát các dự án nông nghiệp vốn là chủ lực của kinh tế ở đây và đánh giá tác động của các dự án trên thượng nguồn sông Mekong và tình trạng biến đổi khí hậu.
Trong các cuộc hội kiến với giới lãnh đạo Việt Nam ở Hà Nội, Ngoại trưởng Kerry dự kiến sẽ nêu lên vấn đề tôn trọng nhân quyền, nhất là quyền tự do ngôn luận và tự do tín ngưỡng, là yếu tố thiết yếu để nâng tầm quan hệ Việt-Mỹ.
Ông cũng dự kiến sẽ nêu vấn đề các tù nhân chính trị mà Hoa Kỳ muốn Hà Nội thả.
Tuy nhiên trọng tâm trong các cuộc thảo luận giữa ông và các lãnh đạo Việt Nam sẽ là an ninh hàng hải và tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét