Chuyển động Euro 2012 tại Việt Nam

Văn Quang – Viết từ Sài Gòn

Bốn năm một lần, chia làm 2 kỳ 2 năm, Euro và World Cup lại đến mang cho cánh “liền ông” trên toàn thế giới những cảm xúc cháy bỏng, những niềm vui và tất nhiên niềm vui nào cũng thường có nỗi buồn theo sau. Hồi hộp, thỏa mãn và thất vọng cùng lúc dâng trào làm thay đổi cuộc sống thường nhật, như cơn mưa sau thời gian dài nắng hạn. Cuộc đời như mới hơn, như sang một mùa xuân khác. Những cảm xúc ấy chỉ những môn thể thao vua mới mang lại cho chúng ta được. Tôi nói thế không phải là quên mất các vị “liền bà”, các quý bà qúy cô hiện nay cũng có rất nhiều phụ nữ say mê thể thao. Mỗi ngày con số phụ nữ tham dự các giải đấu thể thao càng nhiều và con số phụ nữ chỉ là khán giả cũng tăng theo. Đôi khi còn cuồng nhiệt hơn cả nam giới. Tuy nhiên các vị “liền ông” vẫn chiếm đa số. Vì thế những bài viết về Euro năm nay, tôi phải cáo lỗi cùng độc giả nữ không chú ý lắm đến Euro. Thật ra Euro chỉ có 1 châu lục, thiếu mất 4 châu khác. Nhưng bóng đá châu Âu có quá nửa các đội mạnh, danh tiếng ở cúp thế giới nên nó chẳng thua W.Cup bao nhiêu.

Cúp vô địch Euro 2012

Môn thể thao vua ở nước ngoài và ở VN

Hơn thế, tôi biết ở Mỹ, Canada, Úc đều có những môn thể thao vua như bóng bầu dục, bóng rổ… vẫn chiếm tuyệt đại đa số khán giả. Tôi có vài ông bạn ở Mỹ, thường nói với tôi là các ông Việt Nam ở nước ngoài khá lâu, nay cũng có hứng thú xem những trận “bóng méo” hoặc bóng rổ, có lẽ một phần vì các đài truyền hình (TH) Mỹ, Canada, Úc luôn chiếu trực tiếp những trận này. Thứ hai là “nhập gia tùy tục, ngập giang tùy khúc” nên cũng hòa đồng với những trò chơi của dân bản xứ. Còn những trận bóng đá ít được các đài TH cũng như dân chúng để mắt tới.

Tuy nhiên con số khán giả VN ở nước ngoài còn say sưa với bóng đá cũng còn khá nhiều hoặc tiện thì theo dõi chơi, không còn là thứ nhu cầu giải trí “buộc phải có” như cánh liền ông ở VN. Sở dĩ tôi nói “cánh liền ông” vì trong đó kể cả những ông già 7-80 đến thanh niên 11-12 tuổi từ thành thị tới thôn quê đều say mê bóng đá. Bóng đá như đã ăn vào máu dân Việt từ “muôn năm cũ” rồi.

Nhưng với tình hình bóng đá hiện nay ở VN, rất nhiều người hâm mộ đã quay lưng với bóng đá Việt. Hầu hết các sân bóng đều vắng như chùa bà Đanh. Họ chán từ cách điều hành các giải đấu của Liên Đoàn Bóng Đá VN đến cầu thủ của các đội bóng, “đá chân đá cẳng”, đá “cụi”. Nhiều sân bóng nổi tiếng bạo lực. Có chuyện bất như ý là các cầu thủ vây chặt trọng tài, cãi lộn, chửi bới như cơm bữa, khán giả săn đánh trọng tài tơi tả. Các trọng tài thì bị nghi là “bán trận đấu”, thiên vị và… kém năng lực. Các trận đấu không còn mang nét đẹp của thể thao, mà các trận đấu là một thứ ăn thua trên hết, bất chấp bạo lực, hai chữ Fair Play không còn ý nghĩa nữa. Chưa biết đến bao giờ bóng đá VN mới khôi phục lại được lòng tin yêu của khán giả như những năm trước đây. Thế nên mỗi khi có trận bóng đá hấp dẫn của nước ngoài như ở Anh, Ý, Đức là háo hức đón xem qua ti vi. Nhà không có đài “cao cấp” như Truyền hình Cáp, Truyền hình vệ tinh như K+ thì hẹn nhau ra quán cà phê tràn lan khắp các ngõ ngách.

Nói gì đến những mong đợi khát khao như World Cup, như Euro. Hai năm một lần, khán giả VN và trên toàn thế giới lại được “gặp nhau” trong bầu không khí sôi nổi hào hứng.

Bài này tôi chỉ muốn đem đến với bạn đọc đôi nét sơ lược về Euro này cùng những chuyển động của Euro 2012 tại VN để bạn đọc có thể theo dõi được tình hình chung, hoặc giả đôi khi “nổi hứng” muốn xem một trận đấu gay cấn.

Những tấm vé ở vòng bảng EURO 2012 ở Ba Lan

Nhìn qua giải Roland Garros năm nay

Tháng 6 này có thể gọi là tháng thể thao quốc tế. Đủ các thứ giải đấu lớn nhỏ. Từ cuộc thi xe đạp lớn nhất tại Ý đến những trận tennis Monte Carlo Masters, Roma, Bruxelles hâm nóng giải Pháp mở rộng (Roland Garros). Và bất ngờ đầu tiên lớn nhất là “cái hy vọng của nước Mỹ” Serena Williams (cô em) vừa gục ngã trước cựu binh người Pháp Virginie Razzano, hiện đang đứng thứ 111, tạo nên cú sốc lớn nhất tại Rolland Garros.

Theo dõi những trận đấu của cô em Serena gần đây, phong độ của tay vợt này rất tuyệt vời, hơn hẳn cô chị. Nhiều dự đoán cho rằng kỳ này Serena có thể lên ngôi đầu bảng tại Roland Garros 2012. Nhưng trong trận này S.Williams mất bình tĩnh, tự để thua hơn là địch thủ của cô đánh hay hơn. Theo dõi trận đấu, tôi thấy nguyên nhân sâu xa thất bại của Serena bắt nguồn từ lúc đánh tiebreak. Serena dẫn truớc 5-2 và đối thủ đánh bóng dài vào cuối sân, nhưng Serena cho là bóng ngoài và ngừng đánh, yêu cầu trọng tài xem lại dấu bóng, tuy nhiên trọng tài xác định bóng tốt, Serena ấm ức vì điều này và từ đó tay vợt này không còn tinh thần thi đấu nữa.

Cô chị Venus Williams lọt vào vòng 2 cũng bị loại bởi tay vợt đang lên Agnieszka Radwanska (3) của Ba Lan với tỷ số nặng nề 0-2 (2/6, 3/6). Phải chăng triều đại của chị em nhà Williams đã chấm hết?

Có một điều tôi xin thưa với bạn đọc là gần đây xem các giải tennis nam quốc tế mất hứng rất nhiều vì quanh đi quẩn lại chỉ có mấy “ông kẹ” bê hết cúp này đến cúp khác. Hết Djokovic, Nadal, R.Federrer đến Murray. Và cứ thế, Nadal vô địch một giải đến lần thứ 8, mỗi ông bê giải vài lần, đâu còn chỗ cho những đàn em, đâu còn chỗ cho những nhân tài mới. Cứ đụng trận nào có “ông kẹ” là y như trận đó đàn em trắng tay. Ông này lỡ thua thì đến ông kẹ khác nhảy vào lãnh giải. Vừa xem đã biết được thua thì quá chán.

Nữ khán giả Pháp cổ động cho đội tuyển của mình

Vài khuôn mặt châu Á

Vài khuôn mặt Á châu góp mặt trong những giải Grand Slam, như Na Li “vô địch hú họa” giải Pháp Mở rộng năm 2011, sau đó là đánh đâu thua đó. Năm nay cũng chưa chắc vào được đến bán kết. Vài khuôn mặt nam của Nhật như Tatsuma Ito, Yen-Hsun Lu Đài Loan… góp mặt ở các giải Grand Slam cho vui, để học thêm kinh nghiệm thôi chứ không có hy vọng gì đoạt giải.

Dù sao thì Nhật và Đài Loan, Trung Quốc cũng có mặt, còn VN chắc phải vài chục năm nữa mới có hy vọng góp mặt vào được các giải Grand Slam hoặc W.Cup và nhiều môn thể thao khác. Tuy vậy, dù không thi đấu một trận nào, vậy mà Đội tuyển Việt Nam vẫn thăng tiến lên bậc thứ 97 và tiếp tục dẫn đầu khu vực Đông Nam Á theo Bảng xếp hạng của FIFA trong tháng 3/2012 (?).

Và Olympic London sắp tới, bắt đầu vào ngày 27/7, VN cũng có một số “vận động viên” đủ tiêu chuẩn tham dự vài môn lẻ tẻ như bắn súng, judo. VN tham dự cũng chỉ là để học tập thôi, các giải thể thao này còn quá xa tầm tay các tuyển thủ VN, vốn chỉ có … chân các cô gái là dài, còn cái gì cũng ngắn! Các cô chân dài VN lại thích góp mặt với đại gia trong môn thể thao khác, đỡ tốn sức hơn mà lại có nhà, có xe xịn, chứ không chơi bóng đá, cô nào cũng nghèo sơ sác. Nói như người đẹp Ngọc Trinh, rất thật thà: “Không tiền thì cạp đất mà ăn à?’. Thôi thì đành đợi vậy.

Irina Shayk vợ sắp cưới của C. Ronaldo cũng được trình diện trên các trang báo

Chuyển động tại VN trước Euro

Mùa Euro hay W.Cup nào cũng vậy, tất cả những người hâm mộ bóng đá VN thường rộn rịch chuẩn bị sẵn “tư thế” để bước vào với một tháng choáng ngợp men say. Đón đầu được tâm lý ấy, thị trường VN đang sôi động với Euro. Trước hết là các cửa hàng điện máy lớn ở khắp các tỉnh thành, chứ không riêng gì Sài Gòn, Hà Nội.

Tổng giám đốc Media Mart - Lê Quang Vũ nhận định: “Euro luôn là cơ hội tốt để doanh nghiệp kích cầu tiêu dùng. Người mua hàng trong dịp này cũng được hưởng nhiều ưu đãi hơn. Chúng tôi đã chuẩn bị cho sự kiện thể thao lớn nhất châu Âu này từ hơn một tháng trước”. Riêng các mặt hàng TV, Media Mart dự trù doanh thu sẽ tăng khoảng trên 3 lần.

Giám đốc Marketing của Pico - Nguyễn Quang Đức cũng kỳ vọng sẽ bán được khoảng 10.000 chiếc TV trên toàn hệ thống trong mùa Euro này, doanh thu tăng tương ứng 50% so với tháng 4.

Cho thuê TV miễn phí đồng nghĩa với cho mượn TV coi chơi

Tại TP Sài Gòn, không khí khuyến mãi trước thềm Euro cũng rất sôi động. Băng rôn, biển bảng thông báo các mức giảm giá “khủng” hay “siêu khủng” hay “cực sốc” được nhiều cửa hàng bán máy đưa ra. Siêu thị Điện máy Nội thất Thiên Hòa năm nay tung ra chiêu khá độc “Cho thuê miễn phí hơn 2.000 LCD 40 inch, 60 inch” dành cho các nhà hàng, khách sạn, quán cafe, người tiêu dùng... tại TP Sài Gòn và Bình Dương.

Các siêu thị tiết lộ nhiều loại TV LCD sẽ được giảm giá từ 20% đến 30% trong thời gian trước mùa Euro diễn ra.

Nhân viên an ninh tại sân bay của Ukraine thường bị chê là có khuôn mặt “hình sự” khi làm thủ tục nhập cảnh, nhưng nay họ đã thay đổi là những cô chân dài dễ thương.

Báo chí xuất bản nhiều trang đặc biệt

Cho đến nay, rất nhiều tờ báo hàng ngày đã tặng không độc giả mua 1 tờ báo tặng một lịch thi đấu tại Euro. Lịch được in trên giấy couché dày, khổ lớn, hình màu đủ các đội và cầu thủ tham dự Euro 2012, có đủ ngày giờ các trận đấu, sân đấu và cột dành riêng cho độc giả ghi kết quả từng trận để dễ theo dõi những trận kế tiếp. Tờ lịch này có thể treo trên tường các tiệm café, tiệm ăn. Nhưng thật ra, mỗi fan bóng đá VN đã có sẵn một tờ trong nhà, ngay trên bàn viết, phòng làm việc. Có ông “vượt chỉ tiêu”, chơi luôn 3 tờ lịch treo lung tung nhà trước, nhà sau, trên lầu dưới bếp cho bà xã biết lịch mà chuẩn bị món ăn đêm cho chồng. Một bà chủ ở đường Nguyễn Đình Chiểu nói “ổng ở nhà là vui rồi, mấy ông ra quán cà phê nguy hiểm lắm. Hết síu oắt rồi, không sợ ổng mèo mỡ mà sợ mất nghiệp”.

Nhiều chuyên trang Euro với hàng loạt “ký giả chuyên nghiệp” về thể thao. Ngay từ bây giờ, những chuyện bên lề Euro nóng bỏng dược các báo khai thác triệt để. Những người mẫu nữ quảng cáo cho Euro nằm phơi mình trên các trang báo và trang web rất hấp dẫn. Những vợ con và người tình của cầu thủ (được gọi là WAGs) xuất hiện nhan nhản, nhất là của những cầu thủ nổi tiếng. Đôi khi cả những chuyện tình lỉnh kỉnh của các “ngôi sao” cũng được khui ra. Độc giả đọc cả ngày cũng chưa hết chuyện tình Euro.

MC chân dài của đài K+ VN, trong chương trình Điểm Hẹn Thể Thao (Ảnh của tác giả chụp qua TH)

Đài Truyền Hình chuẩn bị mạnh hơn

Ở VN bây giờ chỉ có 3 đài truyền hình kể như “mạnh” nhất. Đó là Đài Truyền hình Trung Ương từ Hà nội, gọi là VTV3. Đài này phát sóng tới tất cả các vùng quê xa. Hầu như mọi nhà đều có thể xem miễn phí với cái TV chỉ cần có ăng ten “râu”, tức là loại ăng ten thường thấy có cái cọc vươn lên khỏi nóc nhà. Cách đây 1 năm đài này và các đài địa phương bị lép vế bởi anh K+ và Truyền hình cáp “thầu” hết các trận bóng hay. Dân nghèo chỉ được xem ké tennis và chơi “gôn” mà chẳng ai hiểu mô tê gì. Vấn đề này tôi đã tường trình với bạn đọc trong bài “Hơn 10 triệu Thanh niên VN đói bóng đá” từ vài năm trước. Trong khi đài THVN vẫn cứ khăng khăng rằng K+ không phải là sân sau của VTV. Nhưng có lẽ những người có trách nhiệm cũng nhận ra sự “làm ăn” hơi tham của những ông “làm truyền hình” và nhìn ra sự bất công trắng trợn, tước đoạt đi thú vui của hàng chục triệu người dân nghèo nên năm nay đã có điều chỉnh để người dân vùng thôn quê nghèo cũng có cơ hội được xem những trận bóng đá trong kỳ Euro này. Các ông truyền hình cáp và K+ lại có chiêu mới, nếu anh chịu bỏ tiền ra thuê những đài “cao cấp”, anh sẽ được xem những trận đấu trên “kênh Thể Thao Ti Vi HD và bóng đá HD”, với hình ảnh sắc nét hơn, màu sắc tươi tắn hơn. Theo thông báo, khán giả Việt Nam có thể xem Euro 2012 qua các kênh VTV2, VTV3 hoặc kênh VTC HD của VTC. Thôi thế cũng được. Tiền nào của nấy mà. Cái thời buổi “kim tiền” này, được thế là may cho dân rách.

Các chương trình bình luận bóng đá

Các chương tìính về thể thao cũng tăng cường dày đặc trên hầu hết các đài TH. Hết bản tin hàng ngày đến thể thao 24/24, rồi “điểm hẹn thể thao” với cô nữ MC, chân dài, cao như con sào đứng theo kiểu chân sau đá chân trước, hai chân xếp hàng một, đúng kiểu đi đứng của các người mẫu, nói thao thao bất tuyệt 15 phút về tin thể thao trong ngày. Rồi đến các mục bình luận thể thao với đủ kiểu cách. Đáng kể nhất là show “đội tuyển tôi yêu” trên K+, do bình luận viên Lý Chánh phụ trách. Show này khá đa dạng và có sự cộng tác của một số diễn viên, đạo diễn, nhà báo, hoa hậu tham dự cho xôm trò. Những nhận định giản dị, tương đối vui và vừa lòng khán giả trẻ. Nhưng nếu người mẫu X.L mặc áo kín đáo hơn, sẽ thích hợp với một show bình luận về bóng đá, không nên nhầm lẫn vô tình hay cố ý với một show quảng cáo quần áo để có dịp “khoe hàng”.

Ngoài ra 3 đài TH này còn hứa hẹn sẽ có nhiều chương trình bình luận trước, trong và sau trận đấu với những nhà bình luận già dặn kinh nghiện như Vũ Công Lập, Quang Tùng, Phan Đăng, Anh Ngọc, Anh Tú chứ không phải những ông bình luận ấm ớ, biết rất lơ mơ về bóng đá cũng leo lên “phát” linh tinh.

Mỗi đài TH sẽ tường thuật trực tiếp với bình luận (BLV) viên riêng. Nhưng số người tường thuật hấp dẫn không nhiều và thiếu BLV giỏi ngoại ngữ. Khi tường thuật đến những lời phát biểu của cầu thủ hay HLV hay quan chức thể thao thì đành tắc tị. Đội Man.United có ông gọi là “mờ u”, đài K+ đôi khi được xướng ngôn viên trổ tài dịch sang tiếng Anh, gọi là “cây plớt” làm người nghe cứ tưởng như xem TH trên cây ớt!

Đôi khi BLV chỉ hét toáng lên cho ra vẻ hấp dẫn và những ngôn từ như “tình huống”, “kịch tính”, “sự cố”… bám chặt lấy lời tường thuật, tôi có cảm tưởng như không có từ “tình huống” thì không thể tường thuật được, pha bóng nào cũng là “tình huống”, nghe rất khó chịu.

Bất cứ buổi tường thuật nào cũng làm tôi nhớ đến “đàn anh” Huyền Vũ và nỗi tiếc nhớ khôn nguôi. Chắc chắn những người có tuổi ở VN cũng mang chung tâm trạng này.

Một vài tờ báo VN đã cử phóng viên đến Ba Lan trực tiếp tường thuật các trận đấu hay. Nhiều báo VN đã có giờ đếm ngược từ nay đến Euro còn bao niêu ngày, giờ, phút càng khiến dân mê bóng đá háo hức thêm.

Các tiệm nhỏ “ăn theo” Euro

Không nói, bạn đọc cũng biết đó là những quán cà phê, nhất là những quán bình dân mọc lên ở khắp các đường lớn, các ngõ hẻm. Chỉ trong cái chung cư còm tôi ở thôi cũng có đến hai ba chục quán. Nhiều tiệm đã sửa sang lại, trưng bảng “Cần tuyển nhân viên phục vụ. Ưu tiên nữ, trẻ, có ngoại hình đẹp. Lương cao, bao ăn ở…” Đó là thứ cần và đủ cho một quán cà phê câu khách.

Bên cạnh đó là các tiệm cầm đồ, càng gần quán cà phê càng tốt. Họ cũng chuẩn bị nhà cửa, tiền nong cho mùa Euro này. Chắc chắn là sẽ có rất nhiều khách viếng thăm bất kể ngày đêm. Họ sẽ cầm cố bất cứ thứ gì ra tiền. Đông vui nhất là khách đến “cho đi ở đợ” cái xe gắn máy. Sau đó là đồng hồ đắt tiền, các món trang điểm bất kể là nam hay nữ. Các loại giấy tờ có thể thế chấp như xe hơi, nhà cửa, quán xá… Tiệm cầm đồ lại ăn nên làm ra trong kỳ Euro này. Dân cá độ lại vỡ mặt, bán nhà cửa, nợ nần bao vây, dân xã hội đen lại khối việc để làm.

Mùa cá độ không gì ngăn cản nổi

Phong trào cá độ đã được hâm nóng ngay từ những trận đấu của Champions League mùa giải vừa qua. Cả 3 trận đó làm “chấn động địa cầu” vì những trận thắng ngược. Cả thế giới đều tin rằng Barca và R. Madrid sẽ vào chung kết. Nhưng cả hai “ông lớn” đều thua ngược. Chelsea và Bayer Munich vào chung kết. Ai cũng nghĩ Bayer sẽ thắng, bởi Chelsea chơi quá tệ trong giải ngoại hạng Anh. Nhưng rồi Chelsea vẫn “lì lợm” với lối chơi phòng thủ. Bi kịch đã xảy ra với Bayern khi họ thất bại trước Chelsea trên chấm 11m dù đã áp đảo đối thủ trong suốt 120 phút thi đấu! Ba trận  thắng thua rất ngược đó và trận thắng “kỳ dị” của Man. City đưa đội này lên ngôi vô địch Anh vào 3 phút cuối cùng, đồng thời cũng làm cho dân cá độ trên toàn thế giới méo mặt. Phải nói thẳng ra rằng máu cá độ của dân Việt Nam vẫn tuôn chảy rất mạnh. Chính phủ không tài nào cấm nổi và cảnh sát công an, dù có interpol giúp sức, đã hết sức cố gắng cũng không khống chế được nạn cá độ, nhất là vào mùa Euro và World Cup. Ngay trong tuần trước đây thôi, ở đầu chợ Bàn Cờ gần nhà tôi, đã có một anh thanh niên treo cổ tự tử vì cá độ bóng đá, đến nay chưa xanh cỏ. Các tờ báo chẳng buồn đưa tin.

Theo tôi, VN nên nghiên cứu để cho phép cá độ bóng đá với những luật lệ ràng buộc nhẹ nhàng. Còn hơn là hiện nay cá độ đá bóng làm “chảy máu” hàng trăm hay hàng ngàn tỉ đồng ra nước ngoài hay hơn thế nữa. Chính phủ có thể nắm quyền kiểm soát như kiểu xổ số. Hy vọng giảm bớt được máu ghiền cá độ bóng đá như đã ăn sâu vào lớp thanh niên từ thành đến tỉnh.

Đội tuyển quốc gia nào sẽ lên ngôi

Khi tôi viết xong bài này chỉ còn 7 ngày nữa là Euro 2012 khai mạc tại Ba Lan vào ngày 8-6 đến 2-7-2012. Hai nước đồng tổ chức là Ba Lan và Ukraina. Euro năm nay gồm 16 đội tuyển quốc gia, chia làm 4 bảng. Bảng A gồm: Séc, Ba Lan, Nga, Hy Lạp. Bảng B gồm: Bồ Đào Nha, Đức, Đan Mạch, Hà Lan. (Bảng này được coi là bảng tử thần). Bảng C gồm: Croatia, Ý, Tây Ban Nha, Ireland. Bảng D gồm: Anh, Pháp, Ukraina, Thụy Điển. Tất cả có 31 trận đấu. Ở VN vào lúc 23g và 01g đêm.

Ngay lúc này chúng ta chưa thể biết chắc đội nào sẽ lên ngôi. Có nhiều lời bàn hy vọng Đức, Ý, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha là nhà vô địch Euro 2012. Nhưng  bóng đá có nhiều bất ngờ không thể đoán trước và đó chính là men say, là thi vị tuyệt vời của bóng đá.

Trong 2 trận bán kết và trước trận chung kết, nếu có dịp, tôi sẽ trở lại bàn với bạn đọc về những trận này. Chúc các bạn xem một kỳ Euro thật vui, mãn nhãn và mãn nguyện.

Văn Quang