Những bất thường trong nhiệt độ nước biển dọc quanh vùng xích đạo với những vùng nước đại dương ấm trên mức bình thường là dấu chỉ của hiện tượng El Nino
Weather Trends International
El Nino sắp tới sẽ mạnh nhất kể từ thập niên 50 của thế kỷ trước . Và khi kết hợp với tình trạng biến đổi khí hậu đang diễn ra trên Trái Đất như hiện nay thì sẽ gây ra nhiều tác động bất lợi.
El Nino mạnh hơn
‘Những bất thường trong nhiệt độ nước biển dọc quanh vùng xích đạo với những vùng nước đại dương ấm trên mức bình thường là dấu chỉ của hiện tượng El Nino.’
Đó là nhận định của tác giả Andrew Freedman, trong một bài viết được chia sẻ trên facebook và Twitter và ông này còn nêu rõ bất thường của nhiệt độ nước bề mặt biển tại vùng Thái Bình Dương nhiệt đới ghi nhận được vào ngày 10 tháng 9 vừa qua.
El Nino là hiện tượng ghi nhận được khi nhiệt độ nước biển trở nên ấm bất thường tại khu vực xích đạo của Thái Bình dương; cộng thêm là luồng gió từ bờ biển Panama thổi đến nhiều đảo của Indonesia trở nên chậm đi và thậm chí ngược lại.
Những hiện tượng như thế là hệ quả của những tương tác phức tạp giữa đại dương với khí quyển. Hiện tượng El Nino cũng gây ra những chuyển đổi của mưa nhiệt đới; và những chuyển đổi như thế khiến nhiệt độ trong khí quyển tái điều phối. Tình trạng này tác động khắp thế giới dưới dạng thời tiết thay đổi.
Theo tác giả Andrew Freedmanthì các khoa học gia tại Trung Tâm Tiên báo Khí hậu – CPC tại College Park, bang Maryland, Hoa Kỳ chỉ ra rằng chu kỳ thời tiết tại Thái Bình Dương được biết đến với tên gọi El Nino đã đạt đến những mức mạnh. Trong năm nay, chu kỳ này bắt đầu từ tháng 3 và được dự báo tác động cao điểm đến thời tiết nước Mỹ là trong mùa đông năm nay; sang đến mùa xuân sang năm mới giảm đi.
Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia Việt Nam, ông Hoàng Đức Cường, đưa ra nhận định về hiện tượng El Nino trong năm nay và kéo dài sang năm tới như sau:
“ Sau khi có những đánh giá rất liên tục và chi tiết của những cơ quan lớn trên thế giới thì hiện tượng El Nino năm 2015 là El Nino mạnh và kéo dài, trở thanh một El Nino mạnh và kéo dài nhất từ trước đến nay. Đặc biệt có sự so sánh nhất định với El Nino năm 97-98 mà gây ra những thiệt hại đáng kể cho Việt Nam như hạn hán ở Tây Nguyên nam trung bộ năm 97; sau đó lại chuyển sang trạng thái La Nina gây lũ lụt rất trầm trọng ở trung bộ năm 99-2000.
Chính vì vậy chúng tôi bám sát tình hình và đánh giá chi tiết tác động có thể của En Nino đó đối với thời tiết, khí hậu ở Việt Nam. Giữa tháng 8 chúng tôi đã ra một bản tin đặc biệt về El Nino và những tác động đến thời tiết ở Việt Nam. Trong đó có đánh giá về khả năng thiếu hụt lượng mưa, nắng nóng. Đặc biệt là khô hạn trong mùa mưa sắp tới ở khu vực Trung bộ, ở Tây nguyên và Nam bộ do khả năng thiếu nước vào cuối mùa mưa. ”
Sau khi có những đánh giá rất liên tục và chi tiết của những cơ quan lớn trên thế giới thì hiện tượng El Nino năm 2015 là El Nino mạnh và kéo dài, trở thanh một El Nino mạnh và kéo dài nhất từ trước đến nayông Hoàng Đức Cường
Giáo sư Đinh Văn Ưu, Khoa Khí tượng- Thủy văn & Hải Dương học, Đại học Khoa học Tự nhiên, Quốc gia Hà Nội, cho biết cũng theo dõi thông tin về chu kỳ El Nino sắp đến như sau:
“ Tôi cũng đọc tất cả những dự báo được nói năm nay ( El Nino) thuộc vào loại mạnh và so sánh với những năm 97-98. Theo tôi nghĩ tất cả những cái đó đều có số liệu cả. Tôi thấy tình hình nhiệt độ lớn đến gần trên 2 độ tương ứng với giá trị cực đại của El Nino. Chỉ có một điều là ở những khu vực khác nhau.
Thông thường người ta lấy chỉ số của vùng đông Thái Bình Dương, theo đó có khả năng vào mùa đông này ( El Nino) phát triển hơn.”
Dự báo căn cứ vào nhiệt độ nước biển cho thấy có thể thời gian tác động cao điểm năm nay của El Nino sẽ vượt chu kỳ đỉnh trước đây xảy ra trong thời gian 1997-1998 và chu kỳ khủng khiếp vào năm 1982-1983.
Thống kê cho thấy chu kỳ El Nino cao điểm trong thời gian 1997-1998 khiến chừng 2100 người thiệt mạng và thiệt hại vật chất tổng cộng hơn 33 tỷ đô la Mỹ trên toàn thế giới.
Một câu hỏi lớn được đặt ra cho hơn một tỷ người khắp thế giới từ Đông Phi cho đến Ấn Độ, và Hoa Kỳ là chu kỳ El Nino được dự báo mạnh kỷ lục sắp đến sẽ gây ra những tác động gì đến họ.
Liệu trong mùa đông tới vùng trung và nam bang California sẽ lại có những trận mưa lớn và lở đất như từng xảy ra trong chu kỳ El Nino 1997-1998 hay không?
Hoặc liệu El Nino có tương tác lạ với nhiệt độ nước biển ấm một một cách bất thường tại khu vực đông bắc Thái BÌnh Dương và từ Hawai đến California, từ đó khiến cho các cơn bão sẽ nhiều mưa hơn nhưng lại nóng hơn tạo ra nhiều mưa hơn tuyết?
Các nhà dự báo cho rằng vào mùa đông tới đây bang California, Hoa Kỳ sẽ có lượng mưa cao hơn trung bình chừng hai lần rưỡi đến ba lần. Năm mưa kỷ lục tính đến nay lại California là vào năm 1983 với lượng mưa cao hơn trung bình 1,9 lần.
Những tác hại của El Nino
Tin này có thể làm nhiều người dân tại California vui mừng vì suốt 4 năm qua bang này phải chịu hạn hạn chưa từng có trong lịch sử. Từ năm 2011, vùng núi trung Sierra Nevada thiếu hụt mưa đến 72 inch.
Tuy nhiên lượng mưa quá nhiều lại sẽ gây hại khi cuốn theo phân bón, thuốc trừ sâu và những loại ô nhiểm khác trong đất tống xuống Vịnh Monterey. Ngoài ra khi nước tràn xuống vịnh với lượng lớn như thế cũng gây hại cho một số hệ sinh thái, trong đó có rừng tảo bẹ nơi sinh sống của nhiều loài khác.
Trong khi đó nhiều nước khu vực tây Thái Bình Dương, những vùng từ Indonesia đến nhiều khu vực của Australia lại có thể phải đối phó với hạn hán gia tăng khi mà dạng thức mưa thay đổi.
Một số khoa học gia còn cho rằng tình trạng biến đổi khí hậu hiện nay có thể sẽ tạo ra những chu kỳ El Nino thường hơn và nặng nề hơn. Điều đó sẽ khiến cho các loài động và thực vật , cũng như các hệ sinh thái nơi chúng sinh sống, khó hồi phục hơn khi bị thương tổn
Chính cơ quan khí tượng Australia đưa ra dự báo, El Nino thường khiến cho vùng đông Australia có mùa đông lạnh và lượng mưa xuân dưới mức trung bình. Điều kiện tại Ấn Độ Dương cũng ảnh hưởng đáng kể đến khí hậu của nước Úc.
Dự báo về chu kỳ El Nino mạnh nhất sẽ diễn ra trong những tháng sắp đến tại Thái Bình Dương sẽ chắc chắn tác động đến nhiều động vật biển.
Một số quốc gia dự báo giá cả một số thực phẩm chính sẽ tăng lên khi mà lượng cá sẽ di chuyển khi có những dòng nước ấm hơn khi diễn ra hiện tượng El Nino.
Chu kỳ El Nino tác động đến dòng nước lạnh ngoài khơi bờ Thái Bình Dương của lục địa Châu Mỹ, nơi có những chất dinh dường cho vi sinh vật, các loài cá, động vật biển và cả rừng tảo bạ dưới nước. Dòng nước biển ấm hơn tại Thái Bình Dương đã gây hại cho các sinh vật biển rồi.
Theo ghi nhận, thì tại bang California cá đã di cư lên phía bắc để tìm nguồn nước mát hơn. Khi cá đi như thế thì loài sư tử biển cũng phải đi theo để tìm thức ăn. Tính đến tháng 8 vừa qua, có gần 1200 sư tử biển con được cứu khi sắp chết đói.
Biến đổi khí hậu và El Nino
Một số khoa học gia còn cho rằng tình trạng biến đổi khí hậu hiện nay có thể sẽ tạo ra những chu kỳ El Nino thường hơn và nặng nề hơn. Điều đó sẽ khiến cho các loài động và thực vật , cũng như các hệ sinh thái nơi chúng sinh sống, khó hồi phục hơn khi bị thương tổn.
Tự thân chu kỳ El Nino không phải là hiện tượng biến đổi khí hậu mà đây là một hiện tượng tự nhiên mà các hệ sinh thái của Trái Đất có thể thích nghi theo chu kỳ 7- đến 10 năm. Theo các nhà khoa học thì El Nino có thể giúp củng cố hệ sinh thái.
Khoa học gia Emily Pidgeon thuộc tổ chức Conservation International ở Hoa Kỳ so sánh El Nino như dịch cúm hằng năm xảy ra; con người có thể bị cúm vào mùa đông nhưng rồi sau đó họ hồi phục; El Nino cũng thế đó chỉ là một chu kỳ tự nhiên trong đời sống.
Theo các nhà khoa học những hành động nhỏ có thể mang lại những hiệu quả lớn. Biện pháp quản lý tốt rất quan trọng bao gồm những công tác giới hạn đánh bắt cá, những qui định về hàng hải và nông nghiệp, rồi những nội qui trong du lịch
Vấn đề là chuyện gì sẽ xảy đến khi mà tình trạng biến đổi khí hậu lại gia tăng tác động bất lợi của El Nino cũng như khiến chu kỳ này diễn ra thường xuyên hơn?
Giới khoa học cho rằng các hệ sinh thái hiện nay chưa kịp hồi phục do những tác động của biến đổi khí hậu do hiệu ứng nhà kính gây nên thì lại bị bồi thêm những tác động bất lợi khác nữa của El Nino.
Một nhắc nhở được nhà khoa học có tên Lee Hannah thuộc Conservation International đưa ra rằng điều khôn ngoan hiện nay là cần phải có hành động ngay từ bây giờ; một trong những việc phải làm là kiểm soát khí gây hiệu ứng nhà kính.
Theo các nhà khoa học những hành động nhỏ có thể mang lại những hiệu quả lớn. Biện pháp quản lý tốt rất quan trọng bao gồm những công tác giới hạn đánh bắt cá, những qui định về hàng hải và nông nghiệp, rồi những nội qui trong du lịch… Tất cả đều phải thực hiện để giảm áp lực lên toàn bộ hệ thống cho phép có đáp ứng tốt hơn trong một năm tới với chu kỳ El Nino mạnh được báo là kỷ lục.
Giáo sư Đinh Văn Ưu thì cho rằng cần phải có thêm số liệu để chưng minh có sự tương tác giữa El Nino và tình trạng biến đổi khí hậu gây ra những tác động kép:
“ Theo tôi biết đó chỉ là chẩn đoán thôi khi nói có biến đổi khí hậu thì El Nino mạnh lên; nhưng tôi nghĩ rằng hiện nay chưa có công trình nào để chứng minh mối tương quan đó cả. Theo thống kê cũng như mô hình cũng chưa thấy. Trong thực tế thì do biến đổi khí hậu một số vùng, một số khu vực có vẻ hướng tới những hiện tượng cực đoan hơn; tnhu7 theo tôi về mặt khoa học chưa thấy có chứng minh nào về điều đó cả. Tôi thấy cần có thời gian vì mô hình chưa làm được, số liệu cũng chưa.”
Giáo sư Đinh Văn Ưu cũng cho biết tình hình cơ sở vật chất để theo dõi những hiện tượng tự nhiên tại Việt Nam, thu thập số liệu để có thê đưa ra những kết luận chuẩn xác vẫn chưa thể đáp ứng được yêu cầu:
“Việt Nam chỉ mới ở giai đoạn bắt đầu, sơ khai thôi. Tất cả những gì liên quan đến thời tiết, khí hậu… cần có hệ thống quan trắc đầy đủ. Người ta gọi là ‘monitoring’/ giám sát đầy đủ. Ở Việt Nam hệ thống này vẫn còn nằm trong ‘qui hoạch’. Ngay cả trên thế giới có những vùng hoàn toàn thiếu số liệu, mà không có số liệu thì không thể phân tích một cách chi tiết được dù có giỏi đến bao nhiêu.”
Ông Hoàng Đức Cường thì cho rằng với những dự báo và cảnh báo sớm về hiện tượng El Nino mạnh năm nay, các đơn vị cùng phối hợp để giảm thiểu những tác động bất lợi có thể.
Mục Khoa học- Môi trường kỳ này tạm dừng tại đây. Hẹn gặp lại các bạn trong chương trình kỳ tới
.
.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét