Lời hứa của các bộ trưởng?

Cây bút Phạm Chí Dũng nói về các vấn đề trong kinh tế, giáo dục, y tế và ngân hàng tại Việt Nam.

Tác giả đề cập lạm phát, thất nghiệp và nạn chỉnh sửa số liệu trong kinh tế, nạn thu tăng học phí và những hứa hẹn chưa được thực hiện trong giáo dục, thái độ không xác quyết với "Nói không với phong bì" cũng như thuốc và dịch vụ trong ngành y tế và nhóm lợi ích trong ngân hàng.

Bài viết bày tỏ quan điểm riêng của tác giả, đang sống tại Sài Gòn.

• Kinh tế: không ảnh hưởng người nghèo!
• Giáo dục: “Hai không” - “Bốn tốt”
• Y tế: Thuộc về đất nước, nhân dân!
• Ngân hàng: Liêm sỉ tín nhiệm

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Hòa tin rằng suy thoái kinh tế không ảnh hưởng tới người nghèo.

“Theo các chuyên gia kinh tế thì lạm phát cũng như suy thoái kinh tế không ảnh hưởng nhiều đến đời sống của người nghèo” - Thứ trưởng Bộ lao động - thương binh và xã hội Nguyễn Thanh Hòa tỏ ra khích lệ tại phiên họp chiều 14/5/2013 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

“Dù đang khá rầu lòng với bức tranh kinh tế càng mổ xẻ càng thêm ảm đạm, những tiếng cười vẫn không nén được khi nghe câu nói trên” - báo Vneconomy bình luận đầy hài hước xen chua xót.

Như thói thường của một số “công bộc”, nhận định của Thứ trưởng Nguyễn Thanh Hòa không viện dẫn bất cứ một “chuyên gia kinh tế” nào.

Không phải lần đầu tiên những “công bộc của dân” phác ra bức tranh tươi sáng và tận tụy đến thế. Nhưng oái oăm là gam màu lồ lộ sắc hồng như vậy lại được ấn định trong bối cảnh kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIII đang diễn ra với lời tán thán không ngớt về nền kinh tế “xấu lắm rồi!”, “nguy lắm rồi!”, từ chính những nhân sự phụ trách cao nhất của cơ quan dân cử này.

Trên thực tế, chưa có chuyên gia phản biện độc lập nào, trừ một số quan chức đầu bộ ngành và chính phủ, đủ phớt lạnh để thừa nhận một ánh hồng lạc quan có thể hé lộ từ mối tương quan suy thoái, lạm phát và người nghèo trong vòng hơn hai năm qua.

Tỉ lệ thất nghiệp

Lời hứa hẹn “sẽ giải quyết việc làm ổn thỏa” của những người phụ trách Bộ lao động - thương binh và xã hội cũng vì thế luôn gắn liền với gia tốc suy thoái không chỉ về lối sống, chất lượng sống mà có lẽ cả về “tư tưởng”.

Cuối năm 2012, khi Ủy ban thường vụ quốc hội lần đầu tiên chính thức phát ra con số doanh nghiệp phá sản và giải thể đã lên đến hàng trăm ngàn, tỷ lệ thất nghiệp cũng lại một lần nữa được Bộ lao động - thương binh và xã hội phục sức.

Theo đó, năm con Rồng đã thật sự đánh dấu hình ảnh “cất cánh” của ngành lao động khi tỷ lệ thất nghiệp được kìm nén chỉ ở mức 1,99%.

"Theo các chuyên gia kinh tế thì lạm phát cũng như suy thoái kinh tế không ảnh hưởng nhiều đến đời sống của người nghèo."

Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH, Nguyễn Thanh Hòa

Cũng theo thành tích trên, điều luôn được các cơ quan hành chính coi là thành tích chắc chắn đã “vươn lên một tầm cao mới”: tỷ lệ thất nghiệp liên tục giảm trong những năm gần đây, với năm 2011 là 2,22% và năm 2010 là 2,8%!

“Không thể có chuyện trong một năm kinh tế gặp nhiều khó khăn như năm 2012, có hơn 50.000 doanh nghiệp giải thể hoặc dừng hoạt động; hơn 400.000 lao động thất nghiệp, nghỉ việc, nhảy việc…; các thị trường tiếp nhận lao động nước ngoài thu hẹp, lao động xuất khẩu không tăng…, mà số lượng tạo việc làm mới vẫn đạt 1,6 triệu!” - lời tán thán đầy bức cảm của ông Bùi Sỹ Lợi, phó chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội.

Cách đây một năm, đại biểu Trần Du Lịch cũng tuyên bố “không bao giờ tin con số giải quyết việc làm năm nào cũng 1,5 - 1,6 triệu”.

Còn Phó chủ nhiệm Ủy ban kinh tế quốc hội Nguyễn Văn Phúc kể lại: “Một cán bộ cục thống kê địa phương gặp tôi ở nước ngoài, thì thầm là địa phương cũng chỉ đạo sửa số liệu được”.

Không quá ngạc nhiên là sau phát biểu “không ảnh hưởng đến người nghèo” của Thứ trưởng Bộ lao động - thương binh và xã hội Nguyễn Thanh Hòa, cuộc họp lại bật lên ý kiến từ một quan chức khác: “Thêm một số 0 vào tỷ lệ thất nghiệp vẫn đúng!”.

“Thất nghiệp nhiều quá!” - báo chí trong nước đồng loạt phản ánh một thực trạng không chỉ tập trung vào lực lượng lao động phổ thông và công nhân có tay nghề thấp, mà ngay cả một số người có bằng thạc sỹ cũng phải tìm kế sinh nhai với những công việc không tương xứng như bán nước, quán ăn, hoặc những việc khác hoàn toàn trái ngành đào tạo.

Nếu số 0 trên chứng thực cho căn bệnh “giả số liệu”, hẳn tỷ lệ thất nghiệp ở Việt Nam hiện thời phải trên 20%, gần tương đương với con số 26% ở Tây Ban Nha và 27% ở Hy Lạp.