Đại diện các cường quốc và Iran sau lễ ký kết thỏa thuận khung về hồ sơ hạt nhân, Lausanne, Thụy Sĩ, 02/04/2015REUTERS
Sau 8 ngày đàm phán liên tục, vào chiều hôm qua 02/04/2015, 5 thành viên thường trực Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc và Đức đã đạt được một « thỏa thuận khung lịch sử » với Iran. Văn kiện quy định « những thông số then chốt » của một hiệp ước chung cuộc có giá trị trong 15 năm. Hiệp ước này sẽ được soạn thảo từ nay cho đến 30/06 : Giảm số máy ly tâm, không làm giàu hạt nhân.
Theo thỏa thuận khung, Iran đã chấp nhận giảm hai phần ba số máy ly tâm từ 19.000 xuống 6104. Thiết bị này dùng để tinh lọc uranium với tỷ lệ phóng xạ 90% có thể chế tạo bom nguyên tử. Teheran còn phải giảm lượng uranium tích trữ đến 98% trong vòng 15 năm, không làm giàu hạt nhân ở trung tâm Fordo nằm sâu trong núi đá, không xây thêm nhà máy tinh lọc uranium trong thời gian này.
Tất cả những trang thiết bị nằm ngoài thỏa thuận khung sẽ do Cơ quan Nguyên tử Quốc tế AIEA niêm phong, quản chế.
Từ Lausanne, Thụy Sĩ, đặc phái viên Nicolas Falez phân tích :
« Dường như đã có giải pháp cho từng vấn đề trong hồ sơ hạt nhân Iran vốn đầu độc quan hệ quốc tế trong hơn 10 năm qua.
Ví dụ, các bên liên quan đưa ra giải pháp cho cơ sở hạt nhân nhậy cảm Fordo mà phía Iran đã giấu diếm : Theo thỏa hiệp đạt được trong những ngày qua, thì cơ sở Fordo sẽ không bị đóng cửa, hay dỡ bỏ, mà được chuyển đổi thành một trung tâm nghiên cứu hạt nhân và Iran sẽ không tiến hành làm giàu uranium tại đây nữa.
Về việc bãi bỏ cấm vận, cũng đã có giải pháp. Như vậy, phía Iran có thể nói rằng thỏa thuận đạt được cho phép bãi bỏ các biện pháp trừng phạt, còn phía các cường quốc, như nước Pháp, thì có thể tuyên bố là các trừng phạt sẽ được tái lập nếu Iran không thực hiện các cam kết.
Tuy nhiên, cần phải soạn thảo, viết thành văn bản các thỏa hiệp này. Còn rất nhiều việc phải làm trước khi ký được một hiệp định vào trước ngày 30/06, nhưng rõ ràng là các biện pháp ngoại giao, đối thoại đã thắng thế, các phái đoàn đã đàm phán thâu đêm suốt sáng trong tám ngày qua. Trong cuộc họp báo, Ngoại trưởng Iran cho biết đó là những cuộc thương lượng dồn dập, hối hả và ông tuyên bố : Chúng ta đã làm nên lịch sử ».
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét