Bùi Tín - Người hùng Putin cưỡi hổ

Sau hơn 20 nãm, thế giới lại ðang ðứng trước một cuộc khủng hoảng quốc tế nghiêm trọng giữa các nước lớn. Thế giới như quay trở lại thời Chiến tranh lạnh. Nước Nga dưới quyền Tổng thống Putin ðã cho quân vào chiếm ðóng bán ðảo Crimea và thành phố Sevastopol, tước vũ khí các ðơn vị bộ binh, hải quân, dân quân, cảnh sát của nước Cộng hòa Ukraine ðóng trên bán ðảo này.

Cái cớ ðể ông Putin có hành ðộng này là ‘’bảo vệ những công dân Ukraine gốc Nga’’, theo lời yêu cầu của chủ tịch nghị viện Crimea, khi bán ðảo này ðang là một ðơn vị hành chính có quy chế tự trị trực thuộc chính phủ ở thủ ðô Kiev. Hành ðộng vũ lực này vi phạm 2 bản Hiệp ước và Hiệp ðịnh Nga ðã long trọng ký kết. Ðó là Hiệp ước Budapest ký kết nãm 1994 giữa Nga và Ukraine, với sự tham gia của Anh và Hoa Kỳ, về việc Ukraine từ bỏ vũ khí hạt nhân, trao lại mọi vũ khí hạt nhân cho Nga với cam kết tôn trọng biên giới hiện có của Ukraine, không dùng bất cứ sức ép quân sự hay kinh tế nào. Ðó còn là Hiệp ðịnh Kharkiv về Hạm ðội biển Ðen ký nãm 1997 Ukraine cho Nga thuê cãn cứ hải quân Sevastopol trên bờ biển Ðen trong 20 nãm (về sau kéo dài thành 45 nãm, ðến nãm 2042) ðể ðổi lại Nga cung cấp dầu và hơi ðốt theo giá rẻ

Putin trong 1 lần đi săn

Tổng thống Nga Putin ðã bị Liên Hiệp Quốc lên án vi phạm luật pháp quốc tế, vi phạm các hiệp ước ký kết với Ukraine, ngang nhiên vi phạm ðường biên giới quốc gia của nước láng giềng, từ ðó còn có thể leo thang chiến tranh, gây nên thảm họa thế giới.

Một loạt biện pháp trừng phạt của Liên Âu và Hoa Kỳ ðã ðược quyết ðịnh. 60 nhân vật Nga ðã ðược kể trên danh sách không ðược nhập cảnh 28 nước Liên Âu, Hoa Kỳ, trong ðó có chủ tịch thượng viện Nga, phó chủ tịch hạ viện Nga, phó thủ tướng, ðại biểu quốc hội, nhà kinh doanh, cố vấn của tổng thống Nga. Pháp ðã ngừng một số quan hệ về quốc phòng với nước Nga. Một số tài sản của một số nhân vật Nga ở Liên Âu và Hoa Kỳ bị phong tỏa. Nga ðã bị khai trừ ra khỏi khối G8 – Tám nước phát triển nhất, nay chỉ còn G7. Cuộc họp G8 tại Sotchi – Nga ðã bị hủy bỏ. Một số biện pháp trừng phạt kinh tế ðang ðược dự trù.

Việc thay ðổi ðường biên giới các quốc gia bằng bạo lực, vẽ lại các ðường biên giới là việc làm nguy hiểm nhất trong quan hệ quốc tế. Thế giới có nghĩa vụ ngãn chặn việc xâm chiếm bán ðảo Crimea bằng vũ lực, không ðể cho ông Putin ðược ðằng chân lân ðằng ðầu, leo thang xâm chiếm thêm các tỉnh ở phía Ðông và phía Nam của nước Cộng hòa Ukraine, nơi có ða số người gốc Nga sinh sống.

Ngày 21/3/2014, Tổng thống và Thủ tướng 28 nước Liên Âu ðã ký vãn kiện công nhân nước Cộng hòa Ukraine tham gia vào khối Liên Âu về mặt chính trị, một hành ðộng mạnh mẽ ðáp lại hành ðộng liều lĩnh, phi pháp của tổng thống Nga.

Hiện nay cả bộ máy tuyên truyền ðồ sộ của Nga ðang ðược huy ðộng ðể ca ngợi hành ðộng ‘’yêng hùng ‘’ của ông Putin, trong khi nhiều nơi nhận ðịnh Putin là một nhân vật nguy hiểm cho hòa bình thế giới.

Các báo Nga cho rằng uy tín ông Putin, nãm nay 63 tuổi, bắt ðầu sa sút rồi tụt dốc nhanh là từ khi ông chơi ’’ trò ðổi cột ‘’ với ông Dimitri Medvedev, nãm nay 49 tuổi, một người bạn thân lâu nãm cùng quê ở Saint-Petersbourg. Ðó là vào cuối nhiệm kỳ 2, tháng 3 nãm 2008, lẽ ra ông Putin về nghỉ hưu vì Hiến pháp Nga quy ðịnh ‘’không ðược làm tổng thống 3 nhiệm kỳ liên tiếp’’, ðể ðổi mới lãnh ðạo, theo phương châm phòng ngừa ‘’quyền lực làm hư hỏng người cầm quyền’’. Nhưng ông Putin lại cố tình hiểu một cách riêng là Hiến pháp vẫn cho phép ðược làm tổng thống nhiệm kỳ thứ 3, nếu như các nhiệm kỳ ðó không liên tiếp.

Thế là Putin ðưa Medvedev lên làm tổng thống qua cuộc bầu cử kết quả ðược biết trước vào tháng 3 nãm 2008, ðể tổng thống mới Medvedev cử Putin làm thủ tướng trong 4 nãm, rồi ðến tháng 3 nãm 2012 ông Putin trở lại làm tổng thống nhiệm kỳ 3 – sẽ kéo dài 6 nãm, cũng lại với ông Menvedev trở lại làm thủ tướng. Ðây là một kiểu cách ðể . Putin có thể làm tổng thống suốt ðời, như một Nga hoàng vậy.

Các nhà ðối lập khá ðông ðảo ở Nga phê phán Putin ngày càng mạnh mẽ, sâu sắc.Từ nãm 2008, khẩu hiệu ‘’Putin phải ra ði’’ vang lên từ Moscow ðến St Petersbourg, Volgagrad, Vladivostock…, trên các biểu ngữ, kẻ to trên các mảng tường.

Các nhà bình luận quốc tế phấn lớn cho rằng ông Putin ðang ở vào thế bị ðộng, phải ðối phó rồi hành ðộng liều kiểu nhảy lên mình hổ dữ do bị lòng tham chi phối. Ông vừa bỏ ra 50 tỷ ðôla chi phí cho Olympic mùa Ðông Sochi 2014, thì vụ này bị lu mờ. Ông ra sức chuẩn bị suốt 2 nãm cho cuộc họp G8 cũng ở Sochi vào tháng 6 nãm nay thì bị ðưa ra ngoài khối này. Thế là 2 vụ công cốc. Ông bị bẽ mặt thêm vì ông bạn Cộng sản thân thiết nhất xưa kia là Trung Quốc không bênh che ông, còn bỏ phiếu trắng ở Hội ðồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.

Nước Pháp vẫn ðể ngỏ cửa giữ lời mời ông Putin sang Normandie dự lễ kỷ niệm 70 nãm cuộc ðổ bộ lịch sử của quân ðội Ðồng minh (ngày 6/ 6/ 1944 – 6/6/2014), với thiện chí khuyến nghị ông suy nghĩ kỹ, ngãn ngừa ông không leo thang thêm.

Cái mà ông Putin ðang ðánh mất là niềm tin và tình hữu nghị lâu ðời giữa Nga và Ukraine, làm tổn thương nghiêm trọng mối quan hệ giữa Nga và các láng giềng gần xa ở phương Tây. Ông ðang thổi bùng lên tinh thần dân tộc hẹp hòi kiêu ngạo Ðại Nga, làm cho nước ông bị cô lập và còn rất lâu mới có thể trở lại với cộng ðồng châu Âu và thế giới. Ðây là cái giá ðắt nhất, nặng nề nhất mà nước Nga phải hứng chịu.

Nhưng mới ðây ông Putin vẫn nói cứng rằng ông không ngại những trừng phạt kinh tế, vì các bên ðều thiệt hại.
Ukraine tuy mất một bán ðảo có vị trí chiến lược với 4 triệu dân, nhưng có thế chính trị -kinh tế – tài chính- ngoại giao mới khi gia nhập khối Liên Âu hùng hậu, còn ðược Quỹ tiền tệ quốc tế IMF hỗ trợ, ðược Ngân hàng Thế giới ưu ðãi. Hiện Ukraine ðã có hơn 20 tỷ ðôla chi viện tức thời trong nhu cầu 35 tỷ khẩn cấp. Toàn dân Ukraine ðối phó với tình hình nghiêm trọng một cách bình tĩnh, kỷ luật cao, xã hội không rối loạn, cũng không có bạo loạn, không gây nên xung khắc dân tộc, chủng tộc. Ðó là giá trị vãn hóa chính trị của một dân tộc vãn minh trong một nước ða dân tộc.

Xét về toàn diện, lâu dài, ông Putin ðang ði một nước cờ mạo hiểm, có thể ði ðến chỗ bị chính dân Nga chiếu tướng, khi khối quần chúng chống ðối ông ðang tãng nhanh. Ông ðang ngồi trên lưng một con hổ dữ, rất khó xuống một cách an toàn.

Bùi Tín

(VOA)