Ngân hàng VN 'muốn bán nhưng bị ế'

Ngân hàng tại Việt Nam bị xem là khu vực làm yếu nền kinh tế.

Việt Nam có thể sử dụng các nhà đầu tư nước ngoài để khắc phục hệ thống ngân hàng yếu kém đang làm cản trở kinh tế, nhưng tăng trưởng chậm, nợ xấu và thiếu minh bạch khiến nỗ lực thu hút giới đầu tư không dễ dàng, theo báo tài chính Wall Street Journal.

Bài Bấm blog nhận định chính phủ Việt Nam có thể cho phép các nhà đầu tư nước ngoài sở hữu tới 49% cổ phần trong các ngân hàng có vốn nhà nước, hoặc cổ phần phần đa số với điều kiện sẽ giảm đi về sau này, một số người thạo tin về kế hoạch được đề xuất đã nói với The Wall Street Journal.

Bán những cổ phần này sẽ giúp Việt Nam thu hút vốn đầu tư nước ngoài và chuyên môn cần thiết, theo Ivan Tan, một giám đốc của Standard & Poor’s.

Các ngân hàng nước ngoài hiện được phép sở hữu 20% cổ phần trong một ngân hàng Việt Nam như là một nhà đầu tư cá nhân, hoặc 30% khi có thêm một đối tác. Chính phủ hiện sở hữu đa số -và trong một số trường hợp, 100% - tất cả năm ngân hàng có vốn nhà nước.

Cách đây không lâu các ngân hàng nước ngoài có thể mong muốn mua cổ phần tại các ngân hàng quốc doanh.

Những ngân hàng này gồm HSBC Holdings PLC, Société Générale SA và Australia & New Zealand Banking Group Ltd (ANZ).

Họ đều có cổ phần trong các ngân hàng có vốn nhà nước tại Việt Nam trước khi có khủng hoảng tài chính toàn cầu mặc dù ANZ bán cổ phần của mình trong tháng 1 năm 2012 trong nỗ lực thay đổi chiến lược của mình để tập trung vào hoạt động của riêng ngân hàng này tại Việt Nam.

Nay, mặc dù các định chế tài chính của Nhật Bản gần đây đã đầu tư vào lĩnh vực này nhưng các ngân hàng của Việt Nam không ở vị thế hấp dẫn như trước.

Nền kinh tế đã chậm lại từ mức tăng trưởng trung bình hàng năm 7% kể từ đầu những năm 1990, theo HSBC, xuống 5% vào năm ngoái, theo một dự báo của chính phủ.

"Vốn đầu tư nước ngoài là cần thiết để tái cơ cấu vốn cho các ngân hàng quốc doanh lớn hơn, nhưng sự hấp dẫn của hệ thống ngân hàng của Việt Nam đã giảm bớt phần nào"
Ivan Tan, Standard & Poor’s

Giá bất động sản sụt giảm và các khoản nợ xấu đã chồng chất, khiến các ngân hàng ngại cho vay và tiếp tục tạo gánh nặng lên đà tăng trưởng kinh tế. Tăng trưởng tín dụng hàng năm, vốn vượt quá 20% từ năm 2006 đến năm 2010, giảm xuống 8,9% năm ngoái, Standard & Poor’s (S&P) cho biết.

Một yếu tố khiến làm cho vấn đề tồi tệ hơn là thực trạng thiếu minh bạch và thực hành kế toán còn yếu, không ai biết chắc chắn có bao nhiêu khoản nợ xấu trong hệ thống ngân hàng.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết trong tháng 11/2012 là tỷ lệ nợ xấu cho trên tổng số cho vay là 8,82% vào cuối tháng chín, tăng từ 6% vào cuối năm 2011.

Tuy nhiên, Moody’s Investors Service cho biết trong một báo cáo vào tháng Mười năm ngoái rằng nợ xấu lên tới ít nhất 10% tổng dư nợ vào cuối năm ngoái, và có thể cao hơn nhiều. Giới phân tích từ công ty Fitch Ratings vào năm ngoái đưa ra số nợ xấu cao tới 15%.

Ông Tan từ S&P cho biết "vốn đầu tư nước ngoài là cần thiết để tái cơ cấu vốn cho các ngân hàng quốc doanh lớn hơn, nhưng sự hấp dẫn của hệ thống ngân hàng của Việt Nam đã giảm bớt phần nào."

Để trấn an, chính phủ Việt Nam đã thừa nhận vấn đề gặp phải và đang tiến hành các bước để sửa chữa. Những biện pháp được áp dụng bao gồm xử lý thực trạng quản lý yếu kém tại các ngân hàng có vốn nhà nước, bắt giữ lãnh đạo một số ngân hàng và ít nhất là bắt một trong những doanh nhân có máu mặt.

'Chào giá bán cao'

Giới tài chính và đầu tư nước ngoài theo dõi sát các cam kết cải cách ngân hàng mà chính phủ đã tuyên bố.

Tháng Ba năm ngoái, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phê duyệt kế hoạch tái cơ cấu khu vực ngân hàng thương mại bao gồm cả việc sáp nhập các ngân hàng nhỏ và lập công ty mua lại nợ xấu.

Các ngân hàng Nhật Bản khá hoạt náo trong nỗ lực đầu tư vào khu vực ngân hàng Việt Nam và là nguồn cung cấp vốn quan trọng.

Mitsubishi UFJ Financial Group đã mua 20% cổ phần Ngân hàng Công thương Việt Nam (VietinBank), một trong những ngân hàng lớn nhất của Việt Nam tính trên giá trị vốn hóa vào cuối năm ngoái với 741 triệu đôla.

Mizuho Financial Group Inc đã mua 15% cổ phần trong Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), ngân hàng lớn nhất Việt Nam được niêm yết theo giá trị thị trường, với khoảng 560 triệu đôla vào tháng Chín năm 2011.

Và Sumitomo Mitsui Financial Group Inc đã mua 15% cổ phần tại Ngân hàng Xuất Nhập khẩu Việt Nam với 225 triệu đôla trong năm 2007, và hiện đang đàm phán để mua Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín, (Sacombank).

"Ngân hàng Nhật Bản cũng có những mục tiêu khá độc đáo. Quan tâm của họ ở Việt Nam một phần được thúc đẩy bởi mong muốn của họ nhằm cho các công ty Nhật Bản vay để hoạt động tại đây"

"Các ngân hàng Nhật có cách nhìn dài hạn, và chịu nắm cổ phần thiểu số", ông Joe Gallagher, từ Credit Suisse AG cho biết.

Ngân hàng Nhật Bản cũng có những mục tiêu khá độc đáo. Quan tâm của họ ở Việt Nam một phần được thúc đẩy bởi mong muốn của họ nhằm cho các công ty Nhật Bản vay để hoạt động tại đây, đặc biệt là cho các nhà sản xuất, nhiều công ty trong số họ đang tìm cách để bớt phụ thuộc vào Trung Quốc, và điều đó khiến họ phải nắm cổ phần thiểu số trong một ngân hàng Việt Nam, một giám đốc tại một ngân hàng lớn nhất của Nhật Bản cho biết.

Kết quả là, các thỏa thuận theo đó các ngân hàng Nhật mua cổ phần trong ngân hàng Việt Nam không thể báo trước xu hướng ngân hàng nước ngoài có mua thêm cổ phần hay không.

Hiện tại các cổ đông nước ngoài không thấy có nhu cầu để bơm thêm vốn vào các ngân hàng Việt Nam, theo Moody’s, bởi hầu hết đã nắm cổ phần gần giới hạn cho phép, và yêu cầu về vốn theo quy định mới ngân hàng quốc tế, được gọi là Basel III, khiến các ngân hàng miễn cưỡng nắm cổ phần thiểu số.

Giá trị cũng là trở ngại khác. Nhiều giao dịch cho đến nay được chốt lại ở giá trong khoảng từ 2.5 tới 3 lần giá trị trên sổ sách, tức là không phải là rẻ, theo S&P. Giá mua như vậy là khó có thể là giá phải chăng cho một môi trường kinh doanh còn mới và tăng trưởng bị chậm lại.

"Nếu các ngân hàng Việt Nam vẫn còn chào bán ở giá quá cao thì ... tốc độ đầu tư sẽ chậm lại trong năm nay", ông Tan nói.

(BBC)