Thuốc lá lậu từ Campuchia ‘tràn ngập VN’

Hero và Jet là hai loại thuốc đưa lậu nhiều vào Việt Nam.

Phnompenh Post vào tuần này có bài nói nạn buôn lậu thuốc lá lậu từ Campuchia vào Việt Nam gây thất thoát nhiều trăm triệu đôla.

Bài báo cho hay, theo Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam có tới 11.4 tỉ điếu thuốc là được đưa lậu qua biên giới vào Việt Nam trong năm 2011, gây 171 tất thu triệu đôla và con số này dự kiến lên tới gần 200 triệu đôla trong năm 2012.

Hai loại thuốc lá này được nhập và phân loại ở in Phnom Penh và được bày bán rộng rãi tại các thị trường Campuchia và chỉ là hai trong số nhiều loại thuốc lá khác được xuất từ Indonesia, Trung Quốc và Malaysia vào nước này.Điều đáng chú ý là hai hiêu thuốc lá Hero và Jet “vượt biên trái phép” vào Việt Nam lại không được sản xuất tại Campuchia mà có xuất xứ ở Indonesia và được xuất vào Campuchia với thuế xuất ưu đãi.

Ông Phạm Kiến Nghiệp - Tổng Thư ký Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam được dẫn lời nói trên báo trong nước vào tháng trước rằng những người buôn lậu thuốc lá đều sử dụng tiền mặt trong giao dịch thanh toán, làm “chảy máu ngoại tệ” của đất nước khoảng hơn 400 triệu USD/năm do thất thu thuế.

Ông Nghiệp được Phnompenh Post dẫn lời nói trong một email rằng “Quá trình làm việc ở cấp quốc gia giữa Campuchia, Lào và Trung Quốc cho thấy rằng [Việt Nam] nên chú ý hợp tác chống buôn bán thuốc lá lậu qua được biên, đặc biệt là đường biên với Campuchia”.

Số liệu từ hãng nghiên cứu thị trường quốc tế ERC International Plc cho thấy trong năm 2008, Campuchia nhập tổng cộng 22.7 tỉ điếu thuốc là, sản xuất trong nước thêm 4.5 tỉ điếu. Trong số này 525 triệu điếu được xuất khẩu hợp pháp và 6.4 tỉ điếu được hút trong nước, tạo ra khoảng 20.27 tỉ điếu thất thoát đi đâu đó.

Buôn lậu đường biên thuốc lá là thực trạng báo trong nước nói đến khá nhiều.

Vào năm 2000 số thất thoát ngoài sổ sách là 11.15 tỉ điếu.

Để giải quyết nạn đưa lậu thuốc là và các hàng hóa khác qua biên giới Campuchia vào Việt Nam, Tổng cục Hải quan Campuchia đã vào tháng Tư năm 2011 đã ky với Việt Nam biên bản ghi nhớ siết chặt kiểm soát tại biên giới hơn.

Tổ chức Y tế Thế giới cũng đã và đang tác động tới chính phủ Campuchia nhằm ngăn ngừa thực trạng buôn lậu thuốc là là bởi thuốc là rẻ hơn khiến người ta hút nhiều hơn.

WTO cũng khuyến cáo chính phủ Campuchia tăng thuế đối với mặt hàng thuốc lá nhưng chính phủ Campuchia biện luận rằng làm như vậy sẽ khiến lao động trong ngành thuốc lá Campuchia mất việc làm.

WTO không chia sẽ quan điểm này và nói hiện Campuchia có thuế thuốc là thấp nhất thế giới (10%) trong khi thuế thuốc lá tại Việt Nam là 32.6%, ở Thổ Nhĩ Kỳ là 65% và ở Anh là 81%.

'Lâu năm, dai dẳng'

Tuần này đánh dấu tròn một tháng kể từ khi nhà chức trách Việt Nam, vào ngày 22/01/2013, ra thông tư hướng dẫn xử lý vi phạm về kinh doanh rượu nhập lậu, sản phẩm thuốc lá và nguyên liệu thuốc lá.

“Tại Hà Nội hiện có hơn 4.200 đơn vị kinh doanh rượu, thuốc lá, trong đó hơn 2.000 đơn vị kinh doanh liên quan tới thuốc lá. Nhiều tụ điểm hoạt động lâu năm, dai dẳng và công tác đấu tranh với hành vi vi phạm của lực lượng chức năng rất khó khăn. Quy mô, số lượng thuốc lá lậu tại Hà Nội là không nhỏ”, ông Vương Trí Dũng - Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội cho biết.

Theo thống kê của Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, năm 2012, thuốc lá nhập lậu chiếm 20% thị phần, tương đương với hơn 800 triệu bao.

Theo Thông tư số 36/2012/TTLT, hành vi kinh doanh thuốc lá nhập lậu từ 1.500 bao đến dưới 4.500 bao sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự, có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Số lượng thuốc lá nhập lậu từ 4.500 bao đến dưới 13.500 bao thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự, phạt tù từ 3-7 năm. Số lượng từ 13.500 bao trở lên sẽ bị phạt tù từ 7-15 năm.