Quân đội Ukraine sẵn sàng ‘chiến đấu’

Các cuộc biểu tình phản dối quyết định của Tổng thống Nga vẫn tiếp diễn ở Kiev

Ukraine nói đã đưa ra mức cảnh báo chiến đấu cao nhất sau khi quốc hội Nga thông qua quyết định đổ quân vào Ukraine.

Tổng thống tạm quyền Olexander Turchynov nói ông cũng cho tăng cường an ninh ở các địa điểm chiến lược, gồm cả các nhà máy hạt nhân.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã yêu cầu gửi thêm quân để bảo vệ lợi ích của Nga ở Ukraine. Quyết định này xảy ra một ngày sau khi có các chiến dịch ủng hộ Nga ở vùng Crimea.

Quyết định trên đã gặp phải cảnh báo từ các lãnh đạo châu Âu.

Ông Putin đã có cuộc điện đàm dài 90 phút với Tổng thống Hoa Kỳ, mà theo đó điện Kremlin tuyên bố rõ ràng rằng, Moscow có quyền bảo vệ lợi ích của mình và của những người nói tiếng Nga ở Ukraine.

Tổng thống Nga cũng nhấn mạnh rằng điều này sẽ không chỉ giới hạn với khu vực hiện nay của Crimea “nếu bạo lực lan rộng ở các vùng phía Đông Ukraine.”

Ông Barack Obama nói với ông Putin rằng cách hợp lý để bày tỏ mọi lo ngại là “bằng các cam kết trực tiếp và hòa bình” với chính phủ Ukraine và các cơ quan trung gian quốc tế.

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon kêu gọi “ngay lập tức phục hồi đối thoại trực tiếp và bình tĩnh,” trong khi ông Anders Fogh Rasmussen của NATO viết trên twitter: “Cần giảm căng thẳng khẩn cấp ở Crimea”.

Hôm thứ Bảy 01/03/2014, nhà lãnh đạo mới thân Moscow của vùng tự trị Crimea đã yêu cầu Tổng tống Nga Vladimir Putin giúp gìn giữ hòa bình.

Một nguồn của Kremlin khi đó nói Moscow sẽ “không làm ngơ” yêu cầu của ông Sergiy Aksyonov.

Hiện đã có hoạt động quân sự được cho là lực lượng thân Nga, các tay súng đã vào tòa nhà quốc hội Crimea, đài truyền hình và các chốt viễn thông.

Nhân chứng nói nhìn thấy thiết giáp và lính Nga trong khu vực.

Thủ tướng tạm quyền của Ukraine Arseniy Yatsenyuk đã gọi việc Nga triển khai quân đội tại Crimea là hành động khiêu khích để dẫn đến một cuộc “xung đột vũ trang”.

Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc nói bất kỳ sự di chuyển nào của quân đội nước này tại Crimea cũng đều nằm trong khuôn khổ thỏa thuận được ký kết với Ukraine.

Washington cũng đang xem xét việc tẩy chay hội nghị thượng đỉnh G8 mà Nga sắp chủ trì vào tháng Sáu.

‘Sáp nhập lãnh thổ’

Xe thiết giáp của Nga được nhìn thấy gần thị trấn Bakhchisarai, Crimea

Trong bài phát biểu trên truyền hình tối 28/2, Tổng thống tạm quyền của Ukraine, ông Oleksander Turchynov, nói Moscow đang muốn kích động chính phủ mới của Ukraine để thừa cơ sáp nhập Crimea.

Ông cũng đã kêu gọi Tổng thống Vladimir Putin “chấm dứt những hành động gây hấn và bắt đầu đàm phán”.

Ông nói Nga đang có những biểu hiện giống như trước lúc gửi quân vào Georgia năm 2008, sau khi vùng Abkhazia và Nam Ossetia, nơi người gốc Nga chiếm đa số, đòi ly khai.

Nhiều tay súng trong đồng phục quân đội không rõ danh tính đã xuất hiện tại trụ sở Quốc hội Crimea, đài truyền hình chính phủ và các trạm viễn thông. Lực lượng này cũng đang tuần hành tại các sân bay ở Simferopol và Sevastopol, nơi đặt căn cứ của Hạm đội Hắc Hải.

Truyền thông Ukraine dẫn lời chính quyền địa phương nói 13 máy bay Nga mang theo số binh sỹ ước tính khoảng 2.000 người đã hạ cánh tại một sân bay quân sự gần Simferopol. Nguồn tin này vẫn chưa được kiểm chứng.

Vào ngày 28/2, các xe bọc thép và trực thăng của Nga cũng đã được nhìn thấy ở gần Simferopol và Sevastopol.

Các chuyến bay đến và đi từ Simferopol đều bị hủy. Các hãng hàng không nói không phận của khu vực này đã bị đóng.

Làm đúng khuôn khổ

‘Dân quân địa phương’ dựng chốt kiểm tra trên những tuyến đường kết nối Crimea với Ukraine

Tuy nhiên, đại sứ của Nga tại Liên Hiệp Quốc, ông Vitaly Churkin, nói bất kỳ sự di chuyển nào của quân đội Nga tại Crimea cũng chỉ nằm trong giới hạn được quy định trong thỏa thuận với Ukraine về việc triển khai khí tài quân sự trên bán đảo này.

“Chúng tôi chỉ đang hành động trong khuôn khổ của thỏa thuận đó,” ông nói.

Ông Churkin không nhắc đến bất cứ sự triển khai quân đội nào từ phía Nga.

Kremlin cho biết Tổng thống Putin đã đề cập đến “tầm quan trọng của việc đảm bảo không để cho bạo lực leo thang” trong cuộc nói chuyện qua điện thoại với các lãnh đạo phương Tây.

Tối thứ Sáu, cựu Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych đã lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng kể từ khi bị truất quyền một tuần trước đó.

Trả lời họp báo bằng tiếng Nga, ông đã xin lỗi vì “không đủ sức giữ vững sự ổn định” tại Ukraine và gọi những người lật đổ mình là “lũ côn đồ”.

Ông Yanukovych cũng nói ông sẽ “tiếp tục đấu tranh cho tương lai của Ukraine”, nhưng sẽ chỉ trở về khi sự an toàn của bản thân được đảm bảo.

Ukraine đã yêu cầu Nga dẫn độ ông Yanukovych.

Ông Yanukovych bị truy nã với cáo buộc thảm sát hàng loạt, liên quan đến những vụ đụng độ bạo lực giữa cảnh sát và người biểu tình khiến 80 người thiệt mạng.

Khủng hoảng chính trị tại Ukraine bắt đầu bùng nổ hồi tháng 11, sau khi ông Yanukovych từ chối ký kết thỏa thuận liên hiệp và tự do thương mại với EU để giữ quan hệ với Nga.

Quyết định này đã khiến hàng nghìn người ủng hộ phương Tây xuống đường biểu tình, yêu cầu tổng thống phải từ chức và việc thắt chặt quan hệ với EU.

Kể từ khi ông Yanukovych bị truất quyền, căng thẳng tại Ukraine bắt đầu chuyển hướng sang bán đảo Crimea, nơi người gốc Nga chiếm đa số.