Hôm thứ Sáu (25/9) vừa qua, Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tổ chức một cuộc họp báo chung sau cuộc gặp tại Nhà Trắng. Ông Obama thông báo rằng chính phủ hai nước đã đạt được thỏa thuận về vấn đề an ninh mạng. (Ảnh: Win McNamee / Getty Images)
Ngày 25/9, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã kết thúc chuyến thăm Hoa Kỳ trong khuôn khổ cấp nhà nước. Kết quả cuộc hội đàm giữa Tổng thống Mỹ Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho thấy, Mỹ công khai ủng hộ việc đồng nhân dân tệ gia nhập SDR (Special Drawing Right, đơn vị tiền tệ quốc tế do Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF phát hành). Hoa Kỳ và Trung Quốc cũng thỏa thuận nhất trí về vấn đề an ninh mạng giữa hai nước. Tuy nhiên, hai bên còn nhiều bất đồng trong các vấn đề về biển Đông, nhân quyền, và quan hệ cường quốc kiểu mới, …
Trước chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từ ngày 22/9 -25/9, các giới chức quốc tế đặc biệt chú ý đến các vấn đề về biển Đông, nhân quyền, an ninh mạng … giữa hai nước Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ được giải quyết như thế nào trong chuyến thăm này.
Mỹ tuyên bố công khai ủng hộ việc đồng nhân dân tệ (RMB) gia nhập giỏ tiền tệ của IMF (SDR)
Tối ngày 25/9, khi Chủ tịch Tập Cận Bình kết thúc chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ, trang web chính thức của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã công khai đăng tải một “danh sách kết quả” của chuyến thăm này. Danh sách này bao gồm: Mối quan hệ cường quốc kiểu mới, hợp tác đầu tư giữa hai bên, vấn đề châu Á – Thái Bình Dương, những vấn đề quốc tế và khu vực, các vấn đề có tính thách thức … Danh sách này bao gồm 5 phần với tổng cộng 49 nội dung.
Thứ bảy, ngày 26/9, Tân Hoa Xã trích dẫn: Hoa Kỳ cam kết ủng hộ Trung Quốc trong việc thúc đẩy cải cách tài chính và cải cách thị trường vốn. Hoa Kỳ cũng nhắc lại rằng, điều kiện tiên quyết là đồng RMB phải đạt được những tiêu chuẩn hiện hành của quỹ tiền tệ thế giới (IMF) thì Hoa Kỳ sẵn sàng ủng hộ đồng RMB gia nhập SDR. Hai bên phải tôn trọng quá trình cũng như thủ tục xét duyệt của IMF. Đây có thể xem là một chiến thắng bước đầu của Trung Quốc bởi nước này đã cố gắng thuyết phục IMF bổ sung đồng Nhân dân tệ vào rổ SDR liên tục trong nhiều năm nay mà chưa đạt được kết quả.
Đồng thời, Mỹ – Trung cũng nhất trí thúc đẩy mạnh mẽ việc thực hiện các hiệp định đầu tư giữa hai bên.
Vấn đề an ninh mạng giữa hai nước Mỹ – Trung
Tại một cuộc họp báo chung vào thứ Sáu vừa qua, sau cuộc hội đàm giữa Tổng thống Obama và Chủ tịch Tập Cận Bình, ông Tập cho biết hai bên đã đạt được thỏa thuận về các vấn đề an ninh mạng. Theo tuyên bố của Nhà Trắng cho biết, Mỹ – Trung nhất trí thiết lập một cơ chế đối thoại cao cấp chống tội phạm mạng và các vấn đề có liên quan giữa hai bên.
“Thời báo New York” trích dẫn lời của Tổng thống Obama, nói rằng ông Obama đã tổ chức buổi gặp gỡ kéo dài hai giờ đồng hồ tại Nhà Trắng, trong đó ông bày tỏ với ông Tập rằng các cuộc tấn cộng mạng nhắm vào nước Mỹ cần phải được “chấm dứt”. Ông cũng cảnh cáo rằng Hoa Kỳ sẽ thông qua các phương pháp thực thi pháp luật truyền thống để truy tìm và trừng phạt những người là thủ phạm xâm nhập. Hơn nữa, Hoa Kỳ có thể áp dụng các biện pháp cấm vận chống lại hoạt động gián điệp mạng của Trung Quốc đối với nước này.
“Câu hỏi đặt ra là liệu có phải sau thái độ bày tỏ là hành động?” – Ông Obama nói khi nhận được sự cam kết của Đảng cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) về các cuộc tấn công mạng đối với Hoa Kỳ. Ông Obama cũng cho biết: “Chúng tôi sẽ hết sức chú ý để đánh giá xem liệu có tiến triển gì trong vấn đề này không?”
Chuyên gia an ninh mạng Herb Lin tại Đại học Stanford cho rằng, thỏa thuận này cũng không giải quyết được vấn đề an ninh mạng giữa hai nước Mỹ – Trung. Bởi trước đó Trung Quốc luôn khẳng định rằng họ không tham gia vào hoạt động gián điệp mạng và không ủng hộ các công ty của mình sử dụng thủ đoạn này, nên sự thỏa thuận chỉ là trên thái độ mà thôi.
Ông nói: “Thỏa thuận cấm cả hai chính phủ ‘cố ý phá hoại’ cơ sở hạ tầng mạng của đối phương, nhưng đồng thời lại cho phép hoạt động thu thập thông tin tình báo trên mạng. Một câu hỏi thú vị nổi lên là: Như thế nào là hoạt động phá hoại và như thế nào là hoạt động thu thập thông tin tình báo?”
Ngoài ra Herb Lin cũng nói: “Bản hiệp định này là thiếu tính khả thi, hay nói cụ thể hơn là nó khó mà thực hiện được cũng giống như hiệp định cấm vũ khí …”
Giáo sư Luật tại Đại học Harvard và chuyên gia pháp lý mạng quốc tế Jack Goldsmith cũng cho biết: “Không thể có hy vọng cao cho thỏa thuận này vì hai nước cho đến nay đã luôn thất bại với những hoạt động có cái tên là ‘cấm’ này.”
Mâu thuẫn trong vấn đề “mối quan hệ cường quốc kiểu mới”
Theo phương tiện truyền thông của nhà nước Trung Quốc đưa tin vào ngày 26/9, đứng đầu trong danh sách kết quả chuyến thăm Hoa Kỳ của ông Tập là việc xác nhận “mối quan hệ cường quốc kiểu mới” giữa Mỹ và Trung Quốc. Theo đó, hai bên nhất trí tiếp tục nỗ lực để xây dựng được “mối quan hệ cường quốc kiểu mới” dựa trên sự tôn trọng, hợp tác lẫn nhau.
Tuy nhiên, tạp chí Tài Tân đưa tin ngày 26/9 cho biết: Chủ tịch Tập Cận Bình trong bài phát biểu tại Seattle và trong buổi họp tổ chức tại Vườn hồng của Nhà Trắng đã nhiều lần đề cập đến mối quan hệ mới giữa các cường quốc lớn. Cốt lõi của nó là “không có xung đột không có đối đầu, tôn trọng lẫn nhau, hợp tác cùng có lợi.” Về phía Hoa Kỳ kể cả Tổng thống Obama, Phó Tổng thống Joe Biden hay Ngoại trưởng John Kerry đều không có ý kiến gì về “mối quan hệ cường quốc kiểu mới” này.
Vấn đề biển Đông
Trước khi ông Tập Cận Bình đến thăm Hoa Kỳ, các quan chức Hoa Kỳ cho biết vấn đề tranh chấp lãnh thổ ở châu Á – Thái Bình Dương là một trong những vấn đề chính được thảo luận tại Hoa Kỳ lần này. Trong khi tại buổi họp báo ở Vườn hồng Nhà Trắng, Tổng thống Obama và Chủ tịch Tập Cận Bình đều rõ ràng nêu vấn đề này ra, nhưng xem ra hai bên không đạt được kết quả tốt đẹp gì.
Khi nói về vấn đề biển Hoa Đông và biển Đông, ông Obama thẳng thắn khẳng định rằng tất cả các nước đều có quyền tự do đi lại bằng đường biển cũng như đường hàng không trên vùng biển của mình. Hoa Kỳ sẽ tiếp tục thực hiện luật pháp quốc tế về biển để đảm bảo quyền lợi này cho các nước. Ông Obama cũng bày tỏ thái độ trước việc cải tạo, xây dựng căn cứ quân sự, … của ĐCSTQ, vì nó làm ảnh hưởng đến vấn đề hòa bình của các nước trong khu vực.
Ông Tập Cận Bình đã nhấn mạnh với các phóng viên trong buổi gặp ông Obama rằng, ĐCSTQ sẽ duy trì “chủ quyền lãnh thổ và quyền lợi trên biển” ở biển Đông.
Tổng thống Obama nhấn mạnh vấn đề nhân quyền của ĐCSTQ
Trước sự chú ý của cả thế giới, vấn đề nhân quyền của Trung Quốc cũng là một điểm chính xung đột trong mối quan hệ Mỹ-Trung. Nhiều tổ chức nhân quyền đã kêu gọi Tổng thống Obama và Chủ tịch Tập Cận Bình không được né tránh vấn đề này trong buổi họp lần này.
Trong buổi lễ đón tiếp ông Tập Cận Bình tại Nhà Trắng, ông Obama đã nêu trong bài phát biểu của mình rằng các giá trị có tính phổ quát như quyền con người cần phải được nghiêm túc tôn trọng.
Sau buổi hội đàm, Tổng thống Obama nói: “Tôi đã sử dụng ngôn ngữ thẳng thắn để bày tỏ những tranh luận mạnh mẽ sau đây: không cho phép các phóng viên, luật sư, tổ chức phi chính phủ, đoàn thể công dân tự do hoạt động, đóng cửa nhà thờ, không cho phép người dân tộc thiểu số được hưởng đãi ngộ, chúng tôi xem những việc làm này là có vấn đề, nó thực sự gây cản trở cho người dân Trung Quốc được phát huy đầy đủ tiềm năng của họ.”
Ông Obama cho biết thêm, ông Tập cũng thẳng thắn biểu đạt thái độ lập trường của ĐCSTQ về những việc làm trên. Tuy vẫn còn có sự khác biệt trong quan điểm và thái độ đối với vấn đề này, nhưng hai bên sẽ tiếp tục đối thoại trong thời gian tiếp theo.
Thái độ của Hoa Kỳ đối với ngân hàng đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á
Theo danh sách của Bộ ngoại giao ĐCSTQ, trong lĩnh vực tài chính, Hoa Kỳ đã không bày tỏ bất kỳ thái độ nào đối với việc ủng hộ Ngân hàng Đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á của ĐCSTQ.
Kết quả đàm phán các lĩnh vực khác
Chủ tịch Tập và Tổng thống Obama cũng thu được một số kết quả đáng kể trong vấn đề biến đổi khí hậu.
Ông Tập công bố một cam kết mới nhất, vào năm 2017 sẽ thành lập một hệ thống kinh doanh khí thải carbon trên cả nước nhằm hạn chế phát thải khí. Để đạt được một hiệp ước khí hậu toàn cầu tại Hội nghị thượng đỉnh tổ chức tại Paris vào tháng Mười Hai tới, hai nước cũng sẽ thực hiện một số mục tiêu, kể cả các biện pháp để buộc đối phương thực hiện cam kết giảm phát khí thải.
Ông Tập và ông Obama cũng đã thỏa thuận hiệp định hợp tác hạt nhân của Iran, và cho biết hai bên sẽ nỗ lực để thúc đẩy đối phó với vấn đề hạt nhân của Bắc Triều Tiên.
Theo Đại Kỷ Nguyên tiếng Trung
Mai Trà biên dịch
(Đại Kỷ Nguyên VN)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét