Mỹ quyết gia nhập UNCLOS để “đấu” Trung Quốc.

(VOV) - Thượng viện Mỹ vừa tổ chức phiên điều trần quan trọng xem xét khả năng phê chuẩn sự tham gia UNCLOS của nước này. Ngày 23/5, Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ đã tổ chức buổi điều trần về Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS) với sự tham gia của Ngoại trưởng Hillary Clinton, Bộ trưởng Quốc phòng Leon Panetta và Chủ tich Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Martin Dempsey. Bà Clinton từng tuyên bố việc thuyết phục Quốc hội thông qua việc gia nhập UNCLOS là một trong những ưu tiên của mình. Còn Bộ trưởng Panetta thì khẳng định việc thông qua UNCLOS giúp đảm bảo quyền tự do hàng hải và sẽ giúp hải quân Mỹ hoạt động thuận lợi hơn trên các vùng biển quốc tế.

Bộ trưởng Quốc phòng Panetta, Ngoại trưởng Hillary và
Chủ tich Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Martin Dempsey
tại buổi điều trần hôm 23/5 (Ảnh: Reuters)

 Trong suốt 3 giờ đồng hồ, 3 quan chức này lần lượt trả lời chất vấn về “những yêu cầu cấp bách mang tính chiến lược và an ninh quốc gia” để Mỹ tham gia Công ước LHQ về luật Biển (UNCLOS). Ngoại trưởng Clinton nêu rõ Mỹ "cần chấm dứt việc đứng ngoài lề và bắt đầu tận dụng những lợi ích to lớn mà Công ước mang lại cho Mỹ và cộng đồng doanh nghiệp." Bà cho rằng trước đây, các công ty dầu khí của Mỹ chưa có đủ công nghệ để tận dụng những quy định của Công ước về thềm lục địa, nhưng nay các công ty đó đã có khả năng và sẵn sàng khai thác các vùng này.
Bà cũng cho rằng nếu tham gia Công ước, Mỹ sẽ "được sự công nhận của quốc tế về quyền chủ quyền, trong đó có việc sử dụng các thủ tục nêu trong Công ước, cho phép các công ty dầu lửa có cơ sở pháp lý để thực hiện việc khai thác". Ngoại trưởng Clinton cũng bác bỏ lập luận của những người chống UNCLOS, cho rằng sự chống đối này dựa trên "hệ tư tưởng và sự hoang đường". Bà khẳng định Công ước được sự ủng hộ của tất cả các tổng thống của cả hai đảng, trong đó có Tổng thống của đảng Cộng hòa G.Bush, các doanh nghiệp Mỹ, ngành công nghiệp năng lượng và vận tải biển, cũng như các tổ chức về môi trường. Bộ trưởng Quốc phòng Panetta cho rằng, là một trong những quốc gia có đường bờ biển dài nhất thế giới và có thềm lục địa mở rộng nhất thế giới, Mỹ sẽ được lợi nhiều nhất từ việc tham gia UNCLOS. Ông cũng cho rằng, việc này sẽ tạo cơ sở pháp lý cho Mỹ có các quyền tự do hàng hải và tiếp cận toàn cầu cho các tàu thuyền thương mại và quân sự, máy bay và các đường cáp quang dưới đáy biển của Mỹ, thay vì như hiện nay phải thực hiện quyền tự do hàng hải thông qua tập quán quốc tế. Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, Tướng Dempsey, cho rằng, UNCLOS sẽ là công cụ quan trọng giúp Mỹ giải quyết các xung đột một cách hòa bình với rủi ro leo thang xung đột thấp hơn. Ông cho rằng, Mỹ là ủy viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và là quốc gia Bắc Cực duy nhất không phải là thành viên của UNCLOS, sẽ bị hạn chế khả năng xây dựng các liên minh cho những nỗ lực an ninh quốc tế quan trọng. Mặc dù Mỹ là nước tích cực tham gia vào quá trình đàm phán, soạn thảo UNCLOS, nhưng cho đến nay, Thượng viện nước này vẫn chưa phê chuẩn để Mỹ trở thành thành viên chính thức của Công ước này. Từ năm 1994 đến nay, chính quyền Mỹ qua các đời Tổng thống Bill Clinton và George W. Bush đã nhiều lần đề nghị Thượng viện phê chuẩn, nhưng đều thất bại do sự chống đối của một số thượng nghị sỹ bảo thủ của đảng Cộng hòa. Thượng nghị sỹ John Kerry, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện và là người chủ trì buổi điều trần, tuy ủng hộ việc Mỹ gia nhập UNCLOS nhưng cho biết, ông sẽ không đưa việc phê chuẩn UNCLOS ra bỏ phiếu tại Thượng viện trước khi cuộc bầu cử năm 2012 diễn ra, do nhiều nghị sỹ e ngại phải bỏ phiếu cho một vấn đề nhạy cảm trong lúc đang vận động tranh cử. Ông cũng hy vọng việc tham gia UNCLOS sẽ được thông qua sau 2 lần bị chặn vào các năm 2004 và 2007. Theo giới quan sát, việc gia nhập UNCLOS sẽ giúp Mỹ tranh luận về các bất đồng trên biển với Trung Quốc, nhất là trong bối cảnh Bắc Kinh đang liên tục gây quan ngại với các tuyên bố chủ quyền phi lý ở biển Đông./. PV/VOV online (T.H)