Vì sao giá vàng tăng đột biến?

Vũ Hoàng, phóng viên RFA
2011-07-20

Trong vài ngày hôm nay, giá vàng trong nước liên tiếp tăng với biên độ lớn và lập mức cao kỷ lục. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến hiện tượng này và giá vàng tăng sẽ tác động ra sao đến sự ổn định của kinh tế trong nước.


AFP photo
Vàng miếng hiệu SJC

Lập kỷ lục mới

Từ khoảng ba tháng nay, thị trường vàng trong nước khá yên ắng với mức giao dịch chỉ xê dịch từ 37,5 triệu đến 38 triệu đồng một lượng, nhất là sau khi Dự thảo về nghị định giao dịch vàng miếng vẫn chưa đến hồi ngã ngũ. Nhưng đột biến, từ cuối tuần rồi, giá vàng trong nước liên tục tăng và tính cho đến chiều ngày thứ ba, giá vàng nội địa lập mức kỷ lục mới 39,7 triệu đồng một lượng.


Việc giá vàng tăng đột biến như vậy chắc hẳn sẽ gây ra nhiều xáo động đến kiểm soát các mặt hàng có liên quan và lạm phát, cũng như sẽ ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán, nhà đất, tâm lý đầu tư và các giao dịch khác có liên quan đến vàng.


Nguyên nhân cơ bản nhất dẫn đến giá vàng trong nước tăng là do giá vàng thế giới tăng. Tuy nhiên, theo nhận xét của các chuyên gia, đây là lần đầu tiên giá vàng trong nước diễn biến xuôi chiều với giá vàng thế giới sau gần 4 tháng diễn ra trong tình trạng ngược chiều.


Theo lời chị Hồ Thị Phúc, Tổng công ty vàng bạc đá quý Hà Nội nhận định:


"Giá vàng trong nước lên là phụ thuộc vào giá vàng thế giới lên. Giá vàng thế giới hiện tại đang lên rất mạnh, rất cao từ trước tới giờ, lập kỷ lục rồi đó."


Bên cạnh đó, hiện tại giá vàng trong nước cũng vẫn còn thấp hơn so với thế giới, nên việc vàng trong nước tăng là không thể tránh khỏi. Mặc dù, lập đỉnh ở mức bán ra 39,7 triệu đồng, nhưng giá vàng trong nước vẫn thấp hơn giá thế giới quy đổi khoảng 500,000 đồng một lượng. Mức giá này hẳn là có lợi cho xuất khẩu, vì thế nhiều doanh nghiệp kinh doanh vàng vẫn đẩy mạnh việc mua vào. T.S Vũ Ngọc Xuân, giảng viên kinh tế, trường ĐH Kinh Tế quốc dân Hà Nội cho biết thêm:


"Thực ra thì giá Việt Nam vẫn thấp hơn giá thế giới, bây giờ lãi suất đang tăng cao, nếu giá thế giới không tăng mạnh thì giá vàng trong nước cũng không lên, nhưng lần này chủ yếu do giá vàng thế giới tăng mạnh nên Việt Nam tăng lên theo."


Lật lại câu hỏi tại sao giá vàng thế giới tăng? Theo tìm hiểu của chúng tôi, do người dân trên thế giới lo ngại tình hình nợ rất xấu xảy ra tại Hy Lạp sẽ ảnh hưởng sang nhiều quốc gia Châu Âu khác như Italia, Tây Ban Nha. Đồng thời, tại Hoa Kỳ, ngày 2/8 là hạn chót để xem liệu chính phủ nước này có thể thoả thuận nâng mức nợ được phép lên cao hơn hay không, vẫn chưa rõ ràng, khiến tâm lý bất ổn tràn lan trên phạm vi toàn cầu. Và trong quá khứ, khi nào sự bất ổn toàn cầu diễn ra thì người ta luôn quay lại với vàng, vì vàng được coi là phương tiện cất trữ an toàn, nhằm bảo vệ tài sản của người dân và giới đầu tư trước nguy cơ mất giá.


Nguyên nhân

Theo báo Lao động trích nguồn từ một số công ty kinh doanh vàng miếng tại TPHCM cho biết, khoảng 5-7 tấn vàng đã được xuất khẩu dưới dạng nữ trang với tổng giá trị khoảng 300 triệu đô la trong hơn tuần qua. Mặc dù không được phép xuất khẩu vàng miếng, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn tìm cách “vượt rào” bằng cách xuất khẩu vàng dưới hình thức vàng trang sức.


"Bây giờ chính phủ không cho xuất vàng, nhưng các doanh nghiệp có thể lách luật bằng cách xuất trang sức. Giá vàng tăng là do một số doanh nghiệp xuất khẩu vàng trang sức họ thu gom vàng để xuất ra nước ngoài, đẩy giá vàng lên. Đương nhiên nếu không xuất khẩu được thì giá vàng không thể lên được. Giá vàng lên là do có nguồn xuất đi nước ngoài, trong nước nhu cầu về vàng không lớn, giá vàng mấy hôm nay lên, do người ta đi bán chứ không phải đi mua."


Ngoài ra, TS Vũ Ngọc Xuân giải thích thêm mặc dù lượng cung vàng trong nước nhiều hơn lượng cầu vàng, nhưng giá cả vẫn tăng vì do lý do lượng cầu vàng tăng là do nhu cầu quốc tế chứ không phải nhu cầu nội địa.


Cũng chính vì giá vàng đang tăng cao như vậy, nên người dân đổ xô đến các tiệm vàng để bán vàng họ có, cuối tuần rồi, hiện tượng các chủ tiệm vàng không còn tiền để trả cho khách bán cũng xuất hiện. Chị Phúc cho biết thêm:


"Bây giờ phụ thuộc vào kênh đầu tư, những người có tiền người ta chỉ mua được ít một thôi vì giá cao như thế này, thậm chí mấy hôm nay, mấy cửa hàng vàng thậm chí còn không đủ tiền để mua số vàng mà người dân mang đến bán. Bây giờ giá cao thế này, người muốn bán ra nhiều hơn."


Kéo theo lạm phát

Câu hỏi đặt ra là liệu vàng sẽ tiếp tục tăng giá nữa hay không và chiều hướng diễn biến sẽ như thế nào? Một lần nữa, TS Xuân nhận xét:




Một tiệm vàng nữ trang ở Hà Nội. AFP photo




"Giá vàng tại Việt Nam không bao giờ vượt giá vàng thế giới. Ngày xưa bao giờ cũng cao hơn thế giới, nhưng bây giờ vì chính phủ cấm không cho xuất thì giá vàng Việt Nam bao giờ cũng thấp hơn thế giới. Với tình hình bất ổn vĩ mô và lãi suất cao như thế này thì biến động giá vàng Việt Nam sẽ theo thế giới và sẽ có mức chênh lệch.


Chênh lệch ở đây là giá ở Việt Nam quy ra tiền đô thấp hơn giá thế giới, một cách tương đối, 5-7 trăm, có khi lên đến 1 triệu vì người ta tính đến chi phí xuất lậu vàng, nên phải tính chi phí đấy. Giá vàng Việt Nam sẽ không bao giờ cao hơn thế giới được."


Mặc dù chỉ là một hiện tượng, nhưng vàng là “hàn thử biểu” của nền kinh tế vĩ mô, vì thế giá vàng tăng cao sẽ có những hệ luỵ nhất định.


Nhiều chuyên gia kinh tế tỏ ra lo ngại rằng tâm lý đầu cơ, tích trữ vàng sẽ xuất hiện, nếu các nhà đầu tư đua nhau đổ tiền vào vàng như trước kia, tình trạng tiền lưu thông vào sản xuất cạn dần, dẫn đến thiếu hụt nguồn vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Ngoài ra, do mối quan hệ tiền - vàng - đô la, chắc chắn sự tăng giá này sẽ ảnh hưởng đến tỷ giá đô la trong nước, cũng như làm tình hình lạm phát nóng lên.


Theo PGS, TS Phan Duy Minh, thuộc Học viện Tài chính, được Báo Kinh tế đô thị trích dẫn giải thích, khi giá vàng tăng, dẫn đến giá trị nhà đất, bất động sản tăng theo, khiến các nhà đầu tư ngại mua bán nhà đất, bất động sản do sợ rủi ro giá vàng đảo chiều. Điều này có thể sẽ làm cho thị trường bất động sản bị tắc nghẽn. Bên cạnh đó, hàng loạt những mặt hàng có gắn đến sự trồi sụt của vàng cũng sẽ chịu ảnh hưởng của sự dao động này.


Với sự bất ổn toàn cầu như hiện nay, lựa chọn vàng làm nơi trú ẩn là điều dễ hiểu. Hơn nữa, trong thời gian ngắn trước mắt, mùa cưới sẽ diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới và cả Việt Nam thì nhu cầu vàng, đặc biệt là vàng trang sức tăng mạnh. Vì thế trong tương lai, khả năng vàng tiếp tục lên giá rất có thể và việc tìm ra những biện pháp đối phó với vàng tăng giá là việc cần phải tính đến.