CHÍNH SÁCH 2 MẶT CỦA TRUNG QUỐC VỚI ASEAN THỂ HIỆN TRÊN VẤN ĐỀ BIỂN ĐÔNG

BienDong.Net: Thời gian gần đây, Bắc Kinh ra sức ve vãn các nước ASEAN với mục tiêu tạo dựng hình ảnh “thân thiện” với các nước láng giềng và cản trở Mỹ triển khai chính sách “tái cân bằng ở Châu Á – Thái Bình Dương”.

Tuy nhiên, qua những phát biểu và hành động của Trung Quốc trên vấn đề Biển Đông thể hiện rõ chính sách 2 mặt của Trung Nam Hải trong quan hệ với các nước ASEAN.

Cuối tháng 8/2013, Bắc Kinh đã tổ chức rầm rộ Hội nghị Ngoại trưởng đặc biệt Trung Quốc – ASEAN nhân kỷ niệm 10 năm ký “Tuyên bố chung quan hệ đối tác chiến lược hướng tới hoà bình và phồn vinh” chính thức thiết lập quan hệ đối tác chiến lược giữa Trung Quốc và ASEAN; đón tiếp trọng thị Ngoại trưởng các nước ASEAN đến Bắc Kinh tham dự Hội nghị. Trong thời gian Hội nghị, truyền thông Trung Quốc có rất nhiều bài viết khuyếch trương cho mặt hợp tác giữa Trung Quốc và ASEAN nhằm chứng tỏ việc Trung Quốc coi trọng quan hệ với các nước ASEAN. Trung Quốc nhấn mạnh đến nhiều cái “nhất” trong quan hệ với ASEAN như: (i) là nước thứ nhất ký “Hiệp ước hợp tác hữu nghị Đông Nam Á”; (ii) là nước thứ nhất thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với ASEAN; (iii) là nước thứ nhất xây dựng thành công khu mậu dịch tự do lớn nhất giữa các nước đang phát triển; (iv) là quốc gia duy nhất tổ chức hội trợ triển lãm hàng năm với ASEAN…. Đồng thời, cho rằng với những cái “thứ nhất” này, Trung Quốc đã đóng vai trò trợ giúp quan trọng trong việc thúc đẩy, mở rộng quan hệ đối ngoại của ASEAN.

Tuy nhiên, Trung Quốc lại cố tình quên đi những cái “nhất” của Trung Quốc đang gây ra căng thẳng ở Biển Đông, tạo ra nguy cơ lớn đối với hoà bình ổn định ở khu vực, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển và phồn vinh của các nước ASEAN: (i) Trung Quốc là nước có yêu sách và tham vọng lớn nhất ở Biển Đông, luôn mưu toan khống chế, độc chiếm Biển Đông; (ii) Trung Quốc là nước duy nhất thường xuyên gây hấn với các nước ASEAN trên vấn đề Biển Đông; (iii) Trong khi tất cả các nước trên thế giới đều kêu gọi Trung Quốc và ASEAN sớm xây dựng Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) thì Trung Quốc là nước duy nhất tìm cách trì hoãn tiến trình đàm phán với ASEAN về COC; (iv) Trong khi các nước ASEAN và cả thế giới từ chính giới đến học giả đều lên tiếng phê phán yêu sách phi lý “đường lưỡi bò” thì Trung Quốc là nước duy nhất cố tình theo đuổi và triển khai “đường lưỡi bò” ở Biển Đông đe doạ tự do an ninh an toàn hàng hải ở Biển Đông; (v) Trung Quốc là nước duy nhất đòi “cùng khai thác” trong vùng thềm lục địa của các nước ASEAN ven Biển Đông. Trong khi ASEAN và cộng đồng quốc tế kêu gọi giải quyết hoà bình các tranh chấp ở Biển Đông trên cơ sở luật pháp quốc tế thì Trung Quốc là nước duy nhất hành động bất chấp những quy định của luật pháp quốc tế, Công ước Liên hợp quốc về Luật biển 1982; (vi) ASEAN và các nước ngoài khu vực đều ủng hộ cho một giải pháp đa phương cho tranh chấp ở Biển Đông thì Trung Quốc cũng là nước duy nhất phản đối giải quyết đa phương các tranh chấp ở Biển Đông; (vii) Trung Quốc còn là nước duy nhất luôn tìm cách phân hoá, chia rẽ các nước ASEAN trên vấn đề Biển Đông….

Với những cái “nhất” trong hành xử của Trung Quốc đối với các nước láng giềng trên vấn đề Biển Đông, người ta không thể trông đợi sự thật lòng trong quan hệ hợp tác với ASEAN của Trung Quốc. Đặc biệt, thời gian qua, Lãnh đạo Trung Quốc luôn có những phát biểu cứng rắn trên vấn đề Biển Đông, khẳng định “Trung Quốc kiên quyết bảo vệ những lợi ích cốt lõi của Trung Quốc ở Biển Đông”. Truyền thông Trung Quốc thì thường xuyên có các bài viết chỉ trích, đe doạ Việt Nam, Philippines - hai nước thành viên quan trọng của ASEAN. Các tướng lĩnh Trung Quốc thì luôn hô hào việc sử dụng vũ lực để thôn tính các đảo đá và vùng biển của các nước láng giềng. Những hành động trên thực tế của Trung Quốc đối với các nước ven Biển Đông, thành viên trong ASEAN thể hiện rõ chính sách 2 mặt của Trung Quốc trong quan hệ với các nước ASEAN.

Việc Trung Quốc ve vãn các nước ASEAN, nhấn mạnh mặt hợp tác trong quan hệ giữa ASEAN và Trung Quốc chỉ là một sách lược nhằm che đậy những âm mưu sâu xa của họ trong việc thôn tích các vùng biển của các nước ASEAN ven Biển Đông mà thôi.