Bảo vệ cây xanh và mô hình nhân quyền cho Việt Nam

Kính Hoà, phóng viên RFA

Lời nhắn của cây: Chúng tôi còn giúp được các bạn. Xin đường giết tôi.

 Photo: Nhóm TTVN/RFA

Cuộc biểu tình chống những người tiều phu xuống núi

Nhật Nguyệt xoay vần, bốn mùa thay lá, tưởng gốc bền thì tán mãi còn xanh.
Có ngờ đâu 1 hồi trống lệnh nhanh, vừa dứt tiếng đứt rồi thân cổ thụ!
Cứ ngỡ Thủ Đô vẫn là chưa đủ diện tích cây xanh trên một đầu người
Vẫn tưởng rằng Xuân nhuận sắc tươi, Tết trồng cây Xuân mãi còn viên mãn
Ấy mà nay biết lấy ai bầu bạn, đàn chim kia nháo nhác biết về đâu?
Tiếng rao rơi lạc phố đêm thâu, cơn gió nào lang thang tìm lá biếc?

Đó là bài "Văn tế cây" của tác giả Nguyễn Hòa, được hai bloggers Nguyễn Lân Thắng và Nguyễn Chí Tuyến trình bày trong những ngày phản đối việc chặt cây xanh.

Một người gắn bó lâu đời với thành phố Hà nội là Kiến trúc sư Trần Thanh Vân thổ lộ cảm xúc của bà về chiến dịch chặt cây này

Tôi chỉ có thể nói một câu là hết sức đau lòng. Đau đến xót xa coi như mất hết không phải chỉ là những cái chung như người ta đang nói mà những gì riêng tư của tôi cũng mất hết.

Sau những ngày sôi động bảo vệ cây xanh của người dân Hà nội, blogger Hiệu Minh viết bài Khi tiều phu xuống núi. Trong bài này ông mô tả cảnh những gốc cổ thụ bị đào xới, ông liên tưởng đến vụ ngộ độc khí CO2, và nhắc lời một người bạn rằng dường như người ta đã mời những người tiều phu ít học lên quản lý thành phố Hà nội. Vì ít học và quán tính chặt phá cây rừng cho nên họ mới lạm sát cây xanh Hà nội như thế.

Trớ trêu thay trong cùng thời gian ấy ông Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lại đang công du bên nước Úc, và tại đây ông được báo chí chụp ảnh ông đang trồng cây. Giáo sư Trần Hữu Dũng viết trên trang blog của ông rằng sao ông Thủ tướng không về Hà nội mà trồng cây!

Và máu của những hàng cây bị chảy, không còn đơn giản là máu của cây. Cũng như việc người Hà Nội đứng lên biểu tình bảo vệ cây xanh không còn đơn giản là bảo vệ cây. Mà lương tri Việt Nam đã tổn thương, đã chảy máu quá nhiều, người dân đang dần đứng lên để bảo vệ lương tri dân tộc, để bảo vệ những phần còn lành lặn của lương tri

Blogger Viết từ Sài Gòn

Blogger Cánh Cò thở phào nhẹ nhõm khi biết rằng có cuộc biểu tình bảo vệ cây xanh nổ ra ở Hà nội, vì Cánh Cò những tưởng rằng tâm trạng người Việt nam nói chung, người Hà nội nói riêng, đã chai sạn trước những việc của cộng đồng, của quốc gia, những việc không phải của mình. Một tâm trạng mà Cánh Cò nói là được tạo nên bởi một chủ nghĩa bánh vẽ, giống như những bức ảnh vẽ cây xanh được những người cầm quyền Hà nội vội vã dựng lên sau khi dân chúng phản đối chuyện tàn sát cây xanh.

Blogger Viêt từ Sài Gòn thì cho rằng cuộc biểu tình nổ ra vì người ta đã không chịu đựng được nữa, vì lương tâm của xã hội đã bị chảy máu:

Và máu của những hàng cây bị chảy, không còn đơn giản là máu của cây. Cũng như việc người Hà Nội đứng lên biểu tình bảo vệ cây xanh không còn đơn giản là bảo vệ cây. Mà lương tri Việt Nam đã tổn thương, đã chảy máu quá nhiều, người dân đang dần đứng lên để bảo vệ lương tri dân tộc, để bảo vệ những phần còn lành lặn của lương tri.

Cuộc tàn sát cây xanh đã bị dừng lại sau cuộc biểu tình.

Các quan chức Hà nội lần lượt lên tiếng.

Một vị bảo rằng việc đốn cây là việc nhỏ không cần hỏi ý kiến dân chúng.

Có vị nói là nhà tài trợ tư nhân hối thúc phải chặt cây.

Một vị khác lại tỏ vẻ ngạc nhiên là dân Hà nội yêu cây đến thế, rằng ông không lường được lòng dân như thế.

Facebooker Kinh Thư lên tiếng:

Hỏi các bác khí không phải. Lãnh đạo họp báo nói là không lường được lòng dân. Làm lãnh đạo mà không lường được lòng dân thì lãnh cái gì? 
đúng là nghe bác ấy nói xong mình cũng điên cái đầu, nghĩ mãi không ra bấy lâu bác ấy lãnh cái gì?

Gần cả ngàn cây đã bị đốn hạ vô tội vạ....

Nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh lại chịu khó truy tầm nhiều hơn nữa các phát biểu của các quan chức, ông đi đến lời nói của một vị rất cao cấp là ông Nguyễn Sinh Hùng chủ tịch Quốc hội phát biểu hồi năm ngoái, rằng Quốc hội là do dân bầu ra nên nếu có sai thì không thể kỷ luật dân được. Nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh kết luật một cách khôi hài rằng trong vụ chặt cây ở thủ đô phải trừng trị nghiêm khắc … nhân dân Hà nội!

Nhà sư Thích Thanh Thắng viết một cách buồn phiền:

Chuyện vi mô là gì? Chuyện vĩ mô là gì? Lý thuyết đọc không hết, bằng cấp cũng nhiều vô số, chỉ tiếc rằng chẳng hiểu thế nào là việc an nguy, nói năng phát biểu (đối nội cũng như đối ngoại) cứ như người đang say ngủ...
Người có vẻ tỉnh thì lại nói như mị dân, nói hay, nói cho người ta hào hứng vỗ tay, nhưng rồi đâu lại vào đó...
Người bình thường cũng còn nhìn ra chuyện đúng sai, thế mà quan chức thì vòng vo ngụy biện...

Câu chuyện ông Lý và mô hình nào cho Việt nam

Một câu chuyện khác được nhiều blogger quan tâm trong tuần qua xảy ra cách Hà nội vài giờ bay. Ông Lý Quang Diệu người tạo dựng đảo quốc Singapore phồn thịnh qua đời. Báo chí chính thống liên tục đưa tin về ông Lý. Trong đó có bài viết của một nhà văn tên là Bùi Hoàng Tám rằng ông Lý Quang Diệu rất giống ông…. Hồ Chí Minh của Việt nam.

Có Facebooker viết rằng hai nhà lãnh tụ đó có cái khác nhau rất lớn là ông Lý thì để lại cho đời sau quốc gia Singapore, còn ông Hồ là Việt nam!

Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn phân tích khía cạnh mà Bùi Hoàng Tám cho rằng ông Hồ và ông Lý có cùng quan điểm về giáo dục. Giáo sư Tuấn viết là thực ra các phát biểu của hai ông rất khác nhau, ông Lý nói về giáo dục Đại học, còn ông Hồ là nói về xóa nạn mù chữ, mà hơn nữa câu nói vì lợi ích trăm năm trồng người bấy lâu nay người ta cứ ngỡ là của ông Hồ, thì theo Giáo sư Tuấn, đó lại là câu nói của một nhà cai trị bên Trung quốc sống cách đây 2000 năm.

Ngoài ra thì người ta còn viết rất nhều về ông Lý, nào là ông những tin tưởng vào giá trị châu Á, ông đề cao việc những nhà lãnh đạo phải làm gương,…

Có Facebooker viết rằng hai nhà lãnh tụ đó (ông Lý Quang Diệu và ông Hồ Chí Minh) có cái khác nhau rất lớn là ông Lý thì để lại cho đời sau quốc gia Singapore, còn ông Hồ là Việt nam!

Bàn về chuyện những nhà lãnh đạo phải làm gương, như ông Lý có viết trong hồi ký của mình, nhà báo Nguyễn Công Khế cho rằng cái đó Việt nam đang thiếu nghiêm trọng, và hậu quả là có những cách ứng xử giả dối theo kiểu hai mặt tràn lan trong xã hội. Ông Nguyễn Công Khế kể rằng hiện những người trồng rau ở Việt nam trồng rau sạch cho gia đình họ, còn những luống rau… “không sạch” thì để bán!

Câu chuyện thành công của Singapore và mô hình thành công của họ vốn được bàn tán nhiều ở Việt nam. Trong những lời bàn tán đó không hiếm những ý kiến cho rằng ông Lý cũng duy trì một chế độ độc tài giống như …. Việt nam.

Nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh khẳng định điều đó không đúng.

Đừng bao giờ mơ thể chế độc tài mà có người tốt lãnh đạo thì vẫn tốt. Đừng bao giờ mơ thể chế độc tài thì sản sinh ra con người tốt. Đó là chân lý. Fidel Castro là một trí thức, là một nhà yêu nước, nhưng chế độ độc tài đã làm hỏng ông ngay sau đó và làm hỏng hết những tầng lớp kế thừa tiếp theo do ông dựng lên. Người dân Việt Nam đã qua 70 năm trải nghiệm và trả giá. Nhìn vào tài đức của những nhà lãnh đạo của đất nước ngày hôm nay, những kẻ được sản sinh ra trọn vẹn từ thể chế, để hiểu rằng chân lý ấy không bao giờ thay đổi.

Cũng trong ý đó, Giáo sư Nguyễn Hưng Quốc nhắc rằng cái danh xưng mà người ta dành cho ông Lý là Cha già dân tộc thực ra không giống chút nào với những quốc gia cũng có Cha già dân tộc là Trung quốc, Bắc triều Tiên, Cuba, và Việt nam, vì những nước này vẫn còn lẽo đẽo đi trên con đường xa tắp đằng sau đảo quốc Singapore. Trong đó Việt nam vẫn nằm trong một trạng thái nhà nước mà cây bút Ngô Thị Hồng Lâm viết trên Bauxite Việt nam là một nhà nước công an trị. Dưới sự thống trị của nhà nước đó, có đến hơn 200 người thiệt mạng trong đồn công an trong ba năm, và hơn nữa đó lại là một nhà nước nhiều công an mang mùi kim tiền của nạn nhũng lạm lan tràn khắp nơi.

Cũng trên Bauxite Việt nam Trần Quí Cao viết rằng nghĩ cho cùng chuyện chặt cây của Hà nội chỉ là chuyện nhỏ mà thôi, chuyện lớn nhất là phải đòi hỏi những quyền tự do:

1) Quyền Tự Do ứng cử và bầu cử

2) Quyền Tự Do lập hội, lập đảng

3) Quyền Tự Do ngôn luận, Tự Do báo chí

Trần Quí Cao viết tiếp là có các quyền tự do đó thì đương nhiên sẽ dẫn đến các thiết chế chính trị xã hội cần thiết cho một xã hội dân chủ.

Bàn về các quyền tự do, blogger Bùi Văn Bồng liên tưởng đến một chính sách trung lập cho Việt nam đứng giữa các cường quốc, mà muốn có đựoc sự trung lập đó thì phải tôn trọng nhân quyền bên trong của nước Việt nam.

Cuộc biểu tình vì cây xanh là một trong những  cuộc biểu tình xảy ra thường xuyên hơn trong thời gian qua, với nhiều hình thức, với nhiều mục đích khác nhau được nhạc sĩ Tuấn Khanh gọi là sự cựa quậy của xã hội sau một thời gian dài thụ động chịu áp bức:

Sống lâu trong sợ hãi và yên lặng, nhiều người đã trở thành một loại vật nuôi trang trí của một quốc gia. Khác những con cá vàng vô tri chấp nhận cuộc sống và cái chết trở thành trò tiêu khiển của kẻ khác, chúng ta là giống loài có suy nghĩ và hành động cho tương lai. Dù là cựa quậy, nhưng đó là một thái độ được phân biệt giữa con người và động vật. Cựa quậy trong hy vọng, và đừng quên trên hành tinh này, chỉ có con người là loài biết hy vọng.

Đó cũng là sự cựa quậy để trở về những lời hứa trong Hiến pháp 1946 sau cuộc Cách mạng tháng Tám mà blogger người Mỹ Jonathan London vừa đề cập trong Bài toán nhân quyền cho Việt nam.