Pages

Thứ Năm, 26 tháng 1, 2012

Lời 'trần tình' của GS Ngô Bảo Châu

Giáo sư Ngô Bảo Châu (phải) nhận giải Fields từ Tổng thống Ấn Độ năm 2010
Giáo sư Ngô Bảo Châu nổi tiếng sau khi nhận giải toán học Fields
GS Ngô Bảo Châu vừa viết thư gửi chủ một blog nhiều người đọc, giải thích thêm về bình luận vốn đã khiến ông bị nhiều người chỉ trích.
Bức thư gửi nhà văn Nguyễn Quang Lập, mà nhiều người gọi là 'Bọ Lập', được đăng trên blog Quê Choa của nhà văn này ngày 25/1.

Ông Châu viết ông muốn "có vài dòng thưa lại với Bọ về chuyện trí thức versus phản biện vừa rồi".

Tuần rồi, các cư dân mạng đã tranh cãi sôi nổi về vai trò của giới trí thức trong xã hội Việt Nam sau cuộc phỏng vấn với Giáo sư Châu, được ghi lại trong báo Tuổi Trẻ Cuối Tuần số thứ Sáu 20/1.
Trong bài, ông Châu chia sẻ một số ý kiến về vai trò của giới trí thức và phản biện xã hội, nói ông phản đối việc "coi phản biện xã hội như chỉ tiêu để được phong hàm 'trí thức'”.
Ông nói: "Đối với tôi, trí thức là người lao động trí óc... Giá trị của trí thức là giá trị của sản phẩm mà anh ta làm ra, không liên quan gì đến vai trò phản biện xã hội".
Tuy nhiên ông cũng nhận định "việc đưa ra các phản biện có lập luận chặt chẽ là những đóng góp lớn cho xã hội, cho đất nước của giới trí thức".
"Không có phản biện, xã hội đã chết lâm sàng."
Những bình luận trên của vị giáo sư hiện đang giảng dạy tại Hoa Kỳ đã "khiến mạng Facebook sôi sùng sục", như nhận xét của blogger, nhà văn Nguyễn Quang Lập.
Trong bức thư mới đăng trên blog Quê Choa, ông Ngô Bảo Châu viết: "Cái định nghĩa trí thức em nêu, đúng là nó hơi cổ hủ, không được hiện đại như của [anh] Sartre, [anh] Chomsky".
"Chả nhẽ anh công nhân, bác nông dân, các đồng chí doanh nhân thì không được phản biện. Phản biện xong mà bị phong hàm nông dân trí thức, công nhân trí thức … thì phiền phức lắm."
Ông Châu cũng bày tỏ sự bất ngờ trước phản ứng tức giận của một số người, mà ông gọi là "nổi đóa lên", khi họ chỉ trích ông là "trí ngủ" hay "trùm chăn", vì không tham gia vào đấu tranh xã hội.

'Trùm chăn'

Sau cuộc phỏng vấn với ông Châu được báo Tuổi Trẻ đăng tải, chính blogger Nguyễn Quang Lập đưa ra bình luận: "Không thể nghĩ đơn giản: trí thức là người lao động trí óc".
"Chả nhẽ anh công nhân, bác nông dân, các đồng chí doanh nhân thì không được phản biện. Phản biện xong mà bị phong hàm nông dân trí thức, công nhân trí thức … thì phiền phức lắm."
GS Ngô Bảo Châu
"Các nhà khoa học được coi là Trí thức hay không phải xét xem họ đã dấn thân trong cộng đồng và xã hội như thế nào, xưa nay đều thế cả."
Nhà văn Nguyễn Quang Lập cũng bày tỏ quan ngại: "Phát biểu của Châu, dù vô tình đi chăng nữa, sẽ làm cho đám trí thức trùm chăn được thể vênh vang, tiếp tục trùm chăn kĩ hơn nữa, trong khi vẫn có cớ để dè bỉu và chỉ điểm những trí thức chân chính".
Thẳng thừng hơn, một blogger khác - nhà văn, dịch giả Phạm Viết Đào, viết ra nhận xét của ông về một giới trí thức mà "phần lớn có thể xếp họ vào tầng lớp 'trí ngủ' , họ buông xuôi, họ làm ngơ, họ thờ ơ với thời cuộc, với vận mệnh đất nước".
Ông Đào viết: "Trong lớp trí thức này được bổ sung thêm những thành phần kiểu như Giáo sư Ngô Bảo Châu".
Đáp lại các cáo buộc trên, Giáo sư Châu viết cho ông Nguyễn Quang Lập: "Khi bọ cho rằng em ủng hộ mấy anh trùm chăn, không ủng hộ mấy anh không trùm chăn, thì bọ đang suy diễn đấy".
"Bọ rút kinh nghiệm thôi không chế tạo ra những cơn bão trong cốc thủy tinh nữa bọ nhé."
Ông cũng khẳng định: "Giá trị xã hội của phản biện như thế nào, em đã viết rõ, không cần viết lại nữa".
Cuộc tranh cãi về vai trò của trí thức trên các diễn đàn mạng gần đây chuyển sang hướng đi tìm định nghĩa về trí thức, và dường như khó có điểm dừng.
Những phát biểu của vị Bấm giáo sư trẻ, nhà toán học Việt Nam đầu tiên được giải Fields năm 2010 đã từng gây tranh cãi ngay từ trước dịp ông trả lời báo Tuổi Trẻ vừa qua.

Không có nhận xét nào: