Trọng tâm kinh tế thế giới đang chuyển về châu Á

Một khu phố tại Hồng Kông

 

Thanh Hà – RFI

Báo cáo mới nhất của ngân hàng Pháp Natixis trong tháng 9/2011 khẳng định : châu Á đã trở thành đầu tàu kinh tế của thế giới. Nhờ khu vực này mà tỷ lệ tăng trưởng toàn cầu không còn ở số âm. Châu Á cũng là khu vực đầu tiên thoát khỏi khủng hoảng tài chính và kinh tế 2008/2009. RFI phỏng vấn nhà nghiên cứu Trần Bình từ Minnesota, Hoa Kỳ.

Trong mắt nhà nghiên cứu Pháp Christophe Jaffrelot, thuộc Viện Nghiên cứu Quốc tế CERI, trường Chính trị Kinh doanh Paris- Sciences Po, 6 trong số 25 nền kinh tế có trọng lượng nhất hành tinh thuộc khu vực châu Á, và 6 nền kinh tế đó cộng lại chiếm tỷ trọng gần ¼ GDP toàn cầu. Để so sánh, 6 nền kinh tế lớn mạnh nhất châu Á tạo ra của cải tương đương như Hoa Kỳ và gần bằng 27 nước thành viên Liên Hiệp Châu Âu cộng lại.

Theo một công trình nghiên cứu mang tên « Un Monde sans Europe ? Một thế giới không có châu Âu ? » (nhà xuất bản Fayard) bốn chuyên gia luật, kinh tế, chiến lược, quốc phòng, của Pháp là các ông Christophe Jaffrelot, Pierre Hassner, Pierre Delvolvé, Christian de Boissieu, Philippe Esper đã nêu ra một số nét chính như sau :

Chiến lược phát triển của các nền kinh tế châu Á đang trỗi dậy đều dựa theo mô hình như sau : nhập khẩu nguyên, nhiên liệu ; tập trung phát triển hàng công nghiệp nhẹ, tận dụng nguồn nhân lực dồi dào và rẻ ; bảo vệ thị trường nội địa ; ưu tiên cho xuất khẩu. Giai đoạn kế tiếp là mở cửa cho các nhà đầu tư nước ngoài để thâu tóm kỹ thuật tiên tiến của các nước công nghiệp phát triển, qua đó nâng cấp các gam sản xuất nội địa.

Tận dụng xu hướng toàn cầu hóa để hội nhập với thế giới bên ngoài. Điển hình là vào năm 1970, 25 % tổng kim ngạch xuất khẩu của châu lục này để phục vụ các khách hàng trong khu vực. Bốn thập niên sau đó tỷ lệ này được nâng lên thành 51,6 %. Đây là dấu hiệu cho thấy đà hội nhập của khu vực châu Á, trải rộng từ Nhật Bản xuống đến Pakistan. Nhìn rộng ra hơn, sau Thế chiến thứ Hai, xuất khẩu của châu Á chỉ tương đương với 14 % tổng trao đổi mậu dịch toàn cầu. Đến năm 2009, tỷ lệ đó đã được nhân lên gấp đối, chiếm tới 30 % trao đổi thương mại của thế giới.

Thành công trong lĩnh vực thương mại đó giúp nhiều nước châu Á trở thành những « đại gia » tài chính : hiện tại hơn 50 % dự trữ ngoại tệ thế giới thuộc về châu Á.

Trước các chuyên gia Pháp, bên kia bờ đại Tây dương, nhiều công trình nghiên cứu cũng đã cho thấy « trọng tâm kinh tế thế giới đang chuyển về châu Á ». Vào năm 2010, bài nghiên cứu mang tự đề “Asia’s Role in the Global Economic Architecture” của Ngân hàng Phát triển Châu Á, và nhiều công trình khác của đại học Harvard và Yale cũng đã đưa ra một số nhận định tương tự, thậm chí còn tìm hiểu về những nhân tố cho phép châu Á trở thành đầu tàu kinh tế thế giới.

Nhà nghiên cứu về châu Á, Trần Bình tại bang Minnesota, Hoa Kỳ, tóm lược các công trình nghiên cứu tại Mỹ về tình hình kinh tế châu Á trong một bài viết mang tựa đề « Châu Á, trung tâm quyền lực mới ? ». Ông lần lượt nêu lên bối cảnh phát triển của châu lục này và những yếu tố như giáo dục, sức mua của tầng lớp trung lưu đã giúp châu Á nhanh chóng trở thành một đối tác kinh tế và thương mại, mà phần còn lại của thế giới phải chú ý tới.