Hàng không mẫu hạm Hoa Kỳ hiện diện gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư

Hàng không mẫu hạm USS George Washington của Mỹ tại khu vực Okinawa. DR

Đức Tâm_RFI
Vào lúc tranh chấp Nhật – Trung về quần đảo Senkaku/Điếu Ngư đang căng thẳng, một lực lượng quân sự hùng mạnh của Mỹ bắt đầu hiện diện gần đó. Theo báo Time trên mạng, ngày hôm qua, 30/09/2012, hai hàng không mẫu hạm của Mỹ và lực lượng đặc nhiệm không – bộ thủy quân lục chiến đã có mặt ở vùng tây Thái Bình Dương, khá gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Trong những tuần qua, nhiều tàu của Trung Quốc liên tục xâm nhập vào vùng biển xung quanh quần đảo này. Tuần trước, tàu tuần duyên Nhật Bản đã dùng vòi rồng phun nước đuổi tàu Đài Loan. Cho đến nay, chưa có một chiếc tàu chiến của bên nào được huy động tới khu vực đang có tranh chấp. Bắc Kinh chỉ điều tàu ngư chính và hải giám, còn Tokyo sử dụng lực lượng tuần duyên để ngăn cản và bảo vệ các hòn đảo.

Chính quyền Washington đã nhiều lần tuyên bố không đứng về bên nào trong cuộc tranh chấp chủ quyền biển đảo. Cuối tuần qua, Ngoại trưởng Hillary Clinton đã kêu gọi các bên kiềm chế, tránh để xẩy ra xung đột. Thế nhưng, các quan chức Hoa Kỳ khẳng định rõ ràng rằng vùng quần đảo Senkaku/Điếu Ngư nằm trong phạm vi điều chỉnh của hiệp ước an ninh Mỹ-Nhật, có nghĩa là Hoa Kỳ phải can thiệp, giúp đỡ Nhật Bản trong trường hợp nước này bị tấn công.

Các chỉ huy hải quân Mỹ, ngày hôm qua, cho biết, hàng không mẫu hạm USS George Washington đã bắt đầu hoạt động ở biển Hoa Đông, gần quần đảo đang có tranh chấp. Trong khi đó, hàng không mẫu hạm USS John C.Stennis cách không xa Biển Đông. Mỗi hạm đội bao gồm hơn 80 máy bay chiến đấu, các tuần dương hạm được trang bị tên lửa, khu trục hạm, tàu ngầm và tàu tiếp liệu.

Mặt khác, gần vùng biển Philippines, khoảng 2.000 thủy quân lục chiến đang có mặt trên chiến hạm USS Bonhomme Richard và hai tàu hộ tống. Đơn vị thủy quân lục chiến này được trang bị xe lội nước, pháo, trực thăng và tiêm kích Harrier.

Theo giới quan sát, trong các điều kiện bình thường, các hàng không mẫu hạm của Mỹ và lực lượng đặc nhiệm không – bộ thủy quân lục chiến hoạt động độc lập, riêng lẻ. Do vậy, sự có mặt cùng một lúc của ba lực lượng nói trên gần một khu vực nhỏ ở Thái Bình Dương là một dấu hiệu tập trung hỏa lực không bình thường. Cả ba đơn vị này vừa mới kết thúc đợt tập trận ở gần đảo Guam, bao gồm tập trận bắn đạn thật, phóng tên lửa và thủy quân lục chiến Mỹ cùng binh sĩ Nhật luyện tập đổ bộ.

Vậy phải chăng sự hiện diện của các hàng không mẫu hạm và lực lượng thủy quân lục chiến Mỹ ở gần vùng Senkaku/Điếu Ngư là một sự trùng hợp tình cờ ?

Giới chuyên gia quân sự cho rằng, thực ra, việc Washington triển khai hàng không mẫu hạm và lực lượng thủy quân lục chiến chủ yếu là nhằm điều chỉnh lại sự hiện diện quân sự của Mỹ tại châu Á -Thái Bình Dương, ít có liên hệ đến cuộc khủng hoảng ở Trung Đông, hay tranh chấp chủ quyền ở biển Hoa Đông.

Theo phát ngôn viên Bộ chỉ huy Thái Bình Dương, ông Darryn James, các đơn vị nói trên đang làm nhiệm vụ luyện tập và « các hoạt động này không liên quan đến bất kỳ sự kiện cụ thể nào ». Để thực hiện cam kết của Mỹ, « 2 trong số 11 lực lượng xung kích hàng không mẫu hạm đang hoạt động ở tây Thái Bình Dương nhằm bảo đảm ổn định và hòa bình ».

Cho dù vùng quần đảo Senkaku/Điếu Ngư có thể giàu tài nguyên, nhiên liệu, nhưng tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc và Nhật Bản lại chủ yếu là do các thù hằn trong quá khứ và sự trỗi dậy của tư tưởng dân tộc chủ nghĩa. Trong các cuộc nói chuyện riêng, các quan chức Mỹ tỏ ra thất vọng vì không có những tiến bộ ngoại giao nào nhằm giải quyết cuộc xung đột. Do vậy, sự hiện diện của hàng không mẫu hạm Mỹ gần vùng quần đảo Senkaku/Điếu Ngư như là một lời răn đe Trung Quốc, nhưng đồng thời, đây cũng có thể là một thông điệp thúc ép Nhật Bản giải quyết cuộc xung đột này.