Số phận Snowden ‘nằm trong tay Putin’

Obama và Putin hôm 17/6: Nga không muốn làm quá căng với Mỹ

Tin rằng ông Edward Snowden, cựu nhân viên chuyên về phân tích dữ liệu của Cục tình báo Trung ương Mỹ (CIA), đã bỏ đơn xin tỵ nạn gửi tới chính quyền Nga đặt ra nhiều dấu hỏi về quan hệ Mỹ – Nga.

Hiện đang ẩn náu tại một sân bay ở Moscow, ông Snowden, 30 tuổi chính thức đang bị chính quyền Mỹ truy nã với cáo buộc làm lộ bí mật quốc gia.Sau cuộc gặp của Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry với đồng nhiệm Nga, ông Sergei Lavrov bên lề một cuộc họp ngoại trưởng của khối Asean ở Brunei về trường hợp của Snowden, lãnh đạo Nga lại vào cuộc ở cấp cao nhất.

Tin từ Moscow hôm nay nói ông Snowden không muốn tỵ nạn tại Nga sau khi Tổng thống Vladimir Putin cảnh cáo rằng ông “phải ngưng tiết lộ các tin mật gây hại cho các đối tác của Nga”.

Tổng thống Putin như thế gần như đã nêu thông điệp rằng Moscow không muốn làm căng thẳng hơn nữa quan hệ với Washington vì vụ Snowden.
Tùy vào Kremlin

Mặt khác, như đánh giá của phóng viên ngoại giao – quốc phòng BBC, Jonathan Marcus, Nga đã đặt được mục tiêu là đóng một vai trò quan trọng trong vụ việc.

Nay, ông Putin sẽ là người quyết định Edward Snowden sẽ tới đâu, ở đâu, tùy vào cách Kremlin đánh giá quan hệ với Tòa Bạch Ốc.

Sự thay đổi giọng điệu của Nga trong vụ Snowden là rất đánh chú ý, theo Jonathan Marcus.

Lời cảnh báo của ông Putin rằng ông Snowden “cần ngưng làm hại các đối tác Hoa Kỳ” đánh dấu một thay đổi thái độ.

Phóng viên của BBC cho rằng “Dù thích hay không, Nga nay nắm trong tay toàn bộ vụ việc Snowden”.

Vì trái lợi một số lời giải thích rằng ông Snowden đang ở khu vực quá cảnh tại sân bay nên trở thành người ‘vô tổ quốc’, trên thực tế, chính quyền Nga kiểm soát sân bay và là bên quyết định số phận của ông.

“Dù thích hay không, Nga nay nắm trong tay toàn bộ vụ việc Snown”

Jonathan Marcus, Phóng viên BBC

Họ đã có thể cho ông rời Nga, như cách Hong Kong cho ông đi bằng đường hàng không.

Nhưng việc để ông Snowden tại sân bay cho thấy Moscow đã toan tính kỹ lưỡng phải làm gì với ông và có thể còn tiếp tục thử nắm bắt phản ứng quốc tế và từ Washington về bước tiếp theo.

Mặt khác, để ông lại Nga quá lâu sẽ chỉ tăng thêm sự chú ý vào vụ việc.

Theo BBC Tiếng Nga từ Moscow hôm 2/7, nhiều giới tại Nga, từ một số dân biểu và cả các nhà vận động nhân quyền vốn thường chỉ trích ông Putin, nay ủng hộ quan điểm Nga cần cho ông Snowden được quyền tỵ nạn.

Nếu chuyện này xảy ra, đây sẽ là lần đầu sau nhiều năm Nga nhận người Mỹ ‘tỵ nạn’, kể từ những vụ công dân Mỹ thiên tả bỏ sang sinh sống ở Liên Xô thời cộng sản.

Với một phần dư luận quốc tế, ông Snowden cũng vẫn là một biểu tượng “vì tự do mạng Internet”, điều không phải là điểm son của chính quyền Putin khi họ thường ngăn chặn giới blogger tự do trình bày quan điểm.

Đã có người biểu tình đơn lẻ mang khẩu hiệu ủng hộ ông Snowden ra đứng trước sân bay Sheremetyevo.

Theo phóng viên Jonathan Marcus, người Mỹ cũng không để câu chuyện hoàn toàn vượt ra ngoài vòng kiểm soát.

Có tin tức nói giới an ninh tình báo Hoa Kỳ đã tiếp xúc với đối tác Nga về vụ Snowden.

Cũng có lời đồn đoán tại Nga rằng nếu cho ông Snowden ở lại, Nga sẽ nắm trong tay một lá bài để mặc cả sau này với Hoa Kỳ về các vụ “trao đổi gián điệp” như từng xảy ra thời Chiến tranh Lạnh.

Sự chờ đợi của ông Snowden cho phải Nga sẽ còn phải tính xem xử lý vụ này ra sao cho có lợi nhất.

Tổng thống Venezuela, ông Maduro đang thăm Nga và ngỏ lời khen ông Snowden

Một mặt, Nga không muốn làm căng với Mỹ về vụ việc.

Mặt khác, Nga muốn tỏ ra có hoàn bộ chủ quyền xử lý hồ sơ Snowden như một cường quốc hàng đầu về ngoại giao và luôn tôn trọng luật pháp quốc tế.

Có thể vì biết rằng Nga luôn có quá nhiều tính toán riêng để có câu trả lời rõ ràng, Edward Snowden đã gửi qua luật sư đại diện một loạt đơn tỵ nạn đến hơn 20 tòa đại sứ nước ngoài đóng ở Moscow tối 30/6.

Các đơn này do Sarah Harrison, một thành viên người Anh trong nhóm pháp lý của Wikileaks và hiện đang là người đại diện của Snowden, đệ trình.

Cũng có bình luận rằng vì nhận sự hỗ trợ của Wikileaks, số phận của ông Snowden trở nên phức tạp vì bản thân Wikileaks cũng vẫn đang là đối tượng ngăn chặn hoặc lên án của không ít các chính phủ.

Vì thế, chắc chắn là trong những ngày tới, dư luận quốc tế sẽ còn tiếp tục chờ xem những bất ngờ xảy đến với vụ việc.

Cũng hôm nay, có tin tổng thống Nicolas Maduro của Venezuela đang ở thăm Nga và phát biểu ủng hộ ông Snowden, cho rằng ông Snowden “không nổ bom, giết người” mà chỉ hoạt động “vì tự do”.

Câu hỏi nay là liệu Venezuela có nhận ông Snowden không, và ông Maduro sẽ làm gì với người Mỹ đang tìm nơi ẩn náu?