Dân biểu Hoàng Yến 'bị gièm pha'

Mặt trận Tổ Quốc họp bất thường kiến nghị bãi nhiệm tư cách đại

  biểu quốc hội của bà Yến.

Phóng viên Ben Bland của Financial Times vừa có bài phân tích về các diễn biến liên quan tới việc Dân biểu Đặng Thị Hoàng Yến bị đề nghị bãi nhiệm. BBC tiếng Việt giới thiệu cùng quí vị dưới đây.

Bà có thể thành công trong việc gây dựng một gia đình giàu có nhất ở Việt Nam nhưng nữ doanh nhân Đặng Thị Hoàng Yến luôn biết trước rằng bước vào thế giới tối tăm của chính trị cao cấp trong nhà nước toàn trị và độc đảng là một canh bạc.

Chẳng lâu sau khi bà Yến và em trai bà, ông Đặng Thành Tâm trở thành những doanh nhân kếch sù đầu tiên được bầu vào quốc hội do Đảng Cộng sản kiểm soát vào năm ngoái, họ đã bị nhiều tờ báo của nhà nước tấn công cá nhân.

"Trước khi tôi quyết định tham gia Quốc hội, tôi đã biết rằng trong trường hợp xấu nhất, họ có thể cố gắng tìm cách loại tôi ra”
"Tôi sẵn sàng cho điều đó." Bà Yến nói với phóng viên Financial Times vào tháng trước.

Bà Hoàng Yến nói bị một số báo bôi nhọ.

Nhận xét của bà quả không sai. Vào tuần trước, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cơ quan giám sát bầu cử, đã bỏ phiếu đề nghị Quốc hội xem xét việc Bấm bãi miễn tư cách đại biểu Quốc hội của bà do có những điểm không khớp trong hồ sơ ứng cử của bà.

"Tôi đã biết rằng trong trường hợp xấu nhất, họ có thể cố gắng tìm cách loại tôi ra"

Bà Đặng Thị Hoàng Yến

Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc cáo buộc bà không khai về việc từng ly hôn và không nói rõ chuyện đã từng vào đảng nhưng không còn là đảng viên nữa.
Mặc dù tiên liệu được khả năng bị bãi nhiệm, bà đã không cầm được nước mắt tại một cuộc họp báo vào ngày thứ Bảy tuần trước, nơi bà Yến nói bà sẽ chấp nhận bị bãi nhiệm, nếu, theo dự kiến, Quốc hội quyết định như vậy khi nhóm họp trong phiên tới đây.
Việc chóng lên mau xuống trong bậc thang chính trị của bà Yến, một cựu quan chức chính quyền địa phương kiếm tiền nhờ qua các khu công nghiệp tiêu chuẩn quốc tế đầu tiên của Việt Nam vào những năm 1990, cho thấy những khó khăn lớn hơn mà Đảng Cộng sản Việt Nam đối mặt.
'Chậm hơn Trung Quốc'
Nhà cầm quyền Trung Quốc có bước đi nhanh hơn nhiều trong việc đưa doanh nhân hàng đầu vào đảng và vào chính phủ trong khi chính quyền Việt Nam tỏ ra vất vả trong nỗ lực đưa các nhóm doanh nhân kếch sù có quan hệ sâu rộng vào bộ máy chính quyền khoác cái vỏ ngoài là chủ nghĩa Mác-Lênin.

Bà Yến và em trai Đặng Thành Tâm được bầu vào Quốc hội Tháng Năm 2011.

Việc bà Yến và em trai của bà được bầu chọn vào Quốc hội tháng Năm năm ngoái, trong cuộc bầu cử trong đó chỉ có một vài ứng viên độc lập được thanh lọc rất chặt được phép ra tranh với ứng cử viên của Đảng Cộng sản Việt Nam, đã được các nhà phân tích tại thời điểm đó xem là chỉ dấu của sự cởi mở ngày càng tăng trong Đảng.
Trong một đất nước mà tranh luận trước công chúng bị khống chế bởi kiểm duyệt công khai, bà Yến đã mạnh lời tấn công thực trạng tham nhũng, lãng phí tại các doanh nghiệp nhà nước và bà kêu gọi tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng cho khu vực tư nhân và nhà đầu tư nước ngoài.
Nhưng việc bà bị hạ bệ hiện đặt ra những câu hỏi về hướng đi của Đảng vào thời điểm khi chính phủ Việt Nam đang cố gắng thực hiện cải cách diện rộng đối với các doanh nghiệp nhà nước lún sâu vào nợ nần và kém hiệu quả cũng như nỗ lực cải cách khu vực ngân hàng.

"[Cuộc chiến giữa bà và những người gièm pha] là một nỗ lực để xác định luật chơi nào dành cho tầng lớp tư bản mới tại Việt Nam"

Một người làm việc cho bà Yến

Những thay đổi này là hết sức quan trọng nếu Việt Nam muốn vực dậy nền kinh tế đang bị trì trệ, tuy cũng là việc làm thách thức lợi ích nhóm trong chính phủ, trong đảng và trong cộng đồng doanh nghiệp.
"Một trong những câu chuyện chính của 10 năm qua tại Việt Nam là sự gia tăng các đại gia trong khu vực khu vực giống như tư nhân," một trong những người làm việc cho bà Yến và là một người theo dõi sát vũ đài chính trị có nhiều mảng tối cho hay.
“[Cuộc chiến giữa bà và những người gièm pha] là một nỗ lực để xác định luật chơi nào dành cho tầng lớp tư bản mới tại Việt Nam."
'Rạn nứt trong Đảng'

Bà Yến được cho là thân cận với Chủ tịch Trương Tấn Sang.

Một số nhà phân tích nói rằng tình thế éo le của bà Yến, người chủ của Tập đoàn Tân Tạo hiện đầu tư vào các nhà máy điện, giáo dục và truyền thông, cho thấy vết rạn nứt tiếp diễn trong giới lãnh đạo đảng.
Bà Yến được nhiều người xem có quan hệ gần gũi với ông Trương Tấn Sang, người giữ ghế chủ tịch nước có tính nghi lễ vì thua cuộc trong nỗ lực hạ bệ nhà lãnh đạo cao nhất của Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

"Liệu những người này [không ưa ông Sang] có ủng hộ ông Nguyễn Tấn Dũng hay không thì không rõ"

Giáo sư Carl Thayer

"Tôi phỏng đoán rằng sự thành công của bà làm gai mắt một số cá nhân có quyền lực, mà những cá nhân này lại không ưa ông Sang",
Giáo sư Carl Thayer, một chuyên gia về chính trị Việt Nam tại Học viện Quốc phòng Úc ở Canberra bình luận.
"Liệu những người này có ủng hộ ông Nguyễn Tấn Dũng hay không thì không rõ nhưng họ tỏ ra có biện pháp trừng phạt tiếp bằng nghiệp vụ moi móc lý lịch của bà và bơm thông tin cho báo chí.", giáo sư Thayer nói thêm.
Trong một email gửi tới Financial Times vào ngày thứ Bảy tuần trước, bà Yến cho biết rằng bà đã bị một số tờ báo “bôi nhọ, vu khống, và lạm dụng", nhưng bà phủ nhận có một "mưu đồ" chống lại bà.
Bà nói rằng trong khi việc Bấm khai hồ sơ ứng cử có thể không đầy đủ, bà đã không hành động thiếu trung thực vì bà không tin rằng bà cần phải khai về cuộc hôn nhân cũ hoặc thông tin từng vào đảng.
Bà Yến nói thêm rằng, nếu bị sa thải, bà sẽ tập trung vào dự án phát triển trường Đại học Tân Tạo phi lợi nhuận của bà, là trường được thành lập gần đây với sự hậu thuẫn của ông Sang, và bà sẽ tập trung vào các lợi ích kinh doanh khác của mình.