Tòa trọng tài thường trực (PCA) đã ra phán quyết khẳng định có đủ thẩm quyền xét xử vụ Philippines kiện Trung Quốc liên quan đến tranh chấp ở Biển Đông –
Ảnh: PCA
Trong chương trình trước, quí thính giả nghe hai luật sư Lê Công Định từ Sài Gòn và Vũ Đức Khanh từ Canada đưa ra quan điểm về công bố hồi ngày 29 tháng 10 của Tòa Trọng tài Thường trực La Haye.
Trong phần tiếp theo là một số ý kiến của hai vị luật sư về yêu cầu và khả năng Hà Nội cũng đưa vụ việc tranh chấp chủ quyền biển đảo với Bắc Kinh ra tòa như Manila đang làm.
Lâu nay nhiều ý kiến trong cũng như ngoài nước đều cho rằng trong tranh chấp chủ quyền biển đảo ở Trường Sa và cả ở Hoàng Sa, Việt Nam cần phải sử dụng biện pháp kiện Trung Quốc ra trước tòa án quốc tế.
Luật sư Vũ Đức Khanh cũng cho rằng đó là một mong mỏi của bản thân một người hành nghề luật như ông:
“ Như tôi nói Việt Nam khôn nhưng khôn lỏi nên tôi khuyên chính phủ Việt Nam nên lợi dụng thời điểm này mà cùng đứng chung với Philippines trong vụ kiện này và đưa ra một số quan điểm cũng như đóng góp cho một số quan điểm của Philippines được hoàn chỉnh hơn. Tôi nghĩ đó là ước mong của rất nhiều người quan tâm trong vấn đề Biển Đông. Tuy nhiên với những hành xử của chính quyền Hà Nội hiện tại thì tôi cho ước muốn của tôi và của nhiều người khác là một ước muốn viễn vông. Tôi nghĩ chính phủ Hà Nội tiếp tục bước vào Tòa La Haye với tư cách quan sát viên và tham gia với tư cách đó Họ có thể làm một bước nữa là họ sẽ đưa ra thêm một số quan điểm mới của họ nhưng họ sẽ không tham gia kiện như tư cách mà Philippines đã làm.
Nếu mà họ làm thì đó là một chiến thắng ngoại giao cho tất cả các nước đang tranh chấp về đường chín đoạn với Trung Quốc, trong đó có cả Mã Lai… Tuy nhiên Việt Nam không những đang bị lệ thuộc về kinh tế mà còn lệ thuộc về chính trị rất nặng nề với Trung Quốc nên tôi nghĩ chuyện này sẽ không bao giờ xảy ra. ”
Nếu mà họ (Việt Nam) làm thì đó là một chiến thắng ngoại giao cho tất cả các nước đang tranh chấp về đường chín đoạn với Trung Quốc, trong đó có cả Mã Lai… Tuy nhiên VN không những đang bị lệ thuộc về kinh tế mà còn lệ thuộc về chính trị rất nặng nề với Trung Quốc nên tôi nghĩ chuyện này sẽ không bao giờ xảy raLuật sư Vũ Đức Khanh
Tuy nhiên đối với luật sư Lê Cộng Định thì chính thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng trong chuyến công du đến Philippines sau khi Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam vào tháng 5 năm 2014, từng đề cập đến khả năng có thể kiện Trung Quốc. Luật sư Lê Công Định phát biểu:
“ Tôi thấy chính phủ (Việt Nam) có nói đến vấn đề này, ví dụ như thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng từng đề cập rằng khởi kiện, dùng biện pháp tranh tụng là biện pháp ôn hòa và hòa bình để giải quyết các bất đồng giữa các quốc gia trên Biển Đông. Thành ra tôi nghĩ giải pháp kiện tụng là giải pháp khả dĩ có thể sử dụng trong tương lai.
Bản đồ 'lưỡi bò' của Trung Quốc bị các quốc gia tại Biển Đông cáo buộc là vô căn cứ và xâm phạm chủ quyền. Source Unclos/CIA
Tuy nhiên nếu nói Việt Nam chưa khởi kiện tức Việt Nam đã chậm bước thì cũng không hẳn. Tại vì những vấn đề về luật pháp quốc tế cũng như bang giao quốc tế không thể nói thế nào là sớm, không thể nói thế nào là chậm. Ít nhất việc chúng ta thấy một tiền lệ như vụ kiện Philippines sẽ mang lại cho chúng ta rất nhiều kinh nghiệm để chúng ta có thể có sự chuẩn bị tốt hơn. Chẳng hạn năm sau Tòa sẽ tuyên về nội dung của các thỉnh cầu của phía Philippines. Điều này mang lại cho chúng ta nhiều bài học rất tốt trong tương lai. Giả sử Philippines thất bại trong một thỉnh cầu nào đó thì chúng ta có cách tiếp cận khác. để thỉnh cầu của chúng ta có thể được chấp nhận. Còn những thỉnh cầu nào của Philippines được chấp nhận, trong tương lai chúng ta sẽ sử dụng cùng phương cách đó để kiện Trung Quốc. Đó là một bài học rất tốt, tôi nghĩ ở đây chúng ta không có sự chậm trễ nào cả mà vấn đề chúng ta ( Việt Nam) có quyết tâm và có dám đi kiện hay không thôi!"
Luật sư Vũ Đức Khanh đưa ra nhận xét về thái độ của Hà Nội trong vấn đề đấu tranh đòi hỏi chủ quyền lãnh hải ở Biển Đông với phía Bắc Kinh:
“ Tôi được biết trước đây chính phủ Hà Nội có tiếp xúc với một số các văn phòng luật sư khá nổi tiếng về vấn đề này ở Hoa Kỳ, nhưng tôi nghĩ họ không có ý định làm giống như Philippines. Còn trong nước nói về việc đào tạo, khuyến khích thành phần luật sư quan tâm vấn đề này đóng góp ý kiến cho chính phủ trong vấn để này theo tôi rất hạn chế. Mặc dù tôi biết trong Bộ Ngoại giao, trong chính phủ Việt Nam hiện tại, họ cũng có những ban nghiên cứu về vấn để Biển Đông, họ cũng làm nhưng theo tôi làm một cách cầm chừng chứ không có một chiến lược, chinh sách cụ thể. Nếu chính phủ Việt Nam quan tâm đến vấn đề Hoàng Sa, Trường Sa, vấn đề Biển Đông một cách nghiêm túc thì họ đã có những chính sách để hỗ trợ những nhà nghiên cứu trong nước, cũng như các tổ chức. Họ tạo điều kiện tài chính cho những tổ chức này phát triển. Lấy vì dụ Quỹ Nghiên cứu Biển Đông đặt trụ sở tại Pháp, họ làm rất nhiều nhưng họ đâu được sự đáp ứng chính trị hay sự giúp đỡ nào của chính phủ Việt nam. Vấn đề quan trọng là chính phủ Việt Nam cần phải có một chiến lược về lâu dài, vì vấn đề Biển Đông không phải là vấn đề giữa Việt Nam và Trung Quốc mà là vấn đề liên quan đến nhiều quốc gia trong khu vực nên nó mang tầm vóc quốc tế. Nên Việt Nam cần phải có chiến lược và phải kêu gọi tất cả mọi người Việt Nam trong cũng như ngoài nước, giới chuyên gia về luật học cũng như giới chuyên gia về chính trị và các ngành nghề khác nghiên cứu thật kỹ, hợp tác với nhau để đưa ra một quan điểm chính thức, đó là quan điểm của chính phủ Việt Nam. Đó là ước mong của tôi cũng như của rất nhiều người. ”
Nếu nói Việt Nam chưa khởi kiện tức VN đã chậm bước thì cũng không hẳn. Tại vì những vấn đề về luật pháp quốc tế cũng như bang giao quốc tế không thể nói thế nào là sớm, không thể nói thế nào là chậm...mà vấn đề chúng ta (Việt Nam) có quyết tâm và có dám đi kiện hay không thôi!
Luật sư Lê Công Định
Luật sư Lê Công Định cũng có đề xuất:
“ Tôi nghĩ nhà nước nên cử ngay một phái đoàn và liên lạc với Tòa án Thường trực ở La Haye mà đề nghị cho Việt Nam tham gia với tư cách quan sát viên; thậm chí có thể đưa ra một tuyên bố nữa khẳng định lại tuyên bố bày tỏ quyền lợi giống như Bộ Ngoại giao Việt Nam đã làm năm ngoái. Tôi nghĩ Việt Nam có thể cử những người có chuyên môn đi theo quan sát để chuẩn bị như thế nào cho một vụ kiện trong tương lai.”
Theo lời của luật sư Lê Công Định tại Sài Gòn thì khi Tòa Trọng tài ở La Haye có công bố về thẩm quyền xét xử vụ kiện đường đứt khúc chín đoạn của Trung Quốc do Philippines đệ nạp thì đây là cơ hội lớn cho những quốc gia có tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông, trong đó có Việt Nam. Điều trước hết đó là một tiền lệ Tòa Trọng tài Thường trực thuộc Công ước Luật Biển năm 1982 có thẩm quyền giải quyết những tranh chấp như thế. Trong phán quyết vừa qua Tòa cũng nói sẵn sàng tạo cơ hội cho những bên có liên quan như Việt Nam gởi phái đoàn đến làm quan sát viên.
Nhiều người vẫn nói có cơ hội là một chuyện còn vấn đề tận dụng cơ hội lại là chuyện khác nữa
.
.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét