Thượng đỉnh Đông Á đặc biệt chú ý hồ sơ Biển Đông

Đức Tâm

Tổng thống Mỹ Obama với các lãnh đạo ASEAN nhấn mạnh đến sự cần thiết duy trì tự do lưu thông vùng Biển Đông - REUTERS /Jonathan Ernst

Hôm nay, 22/11/2015, Thượng đỉnh Đông Á đã khai mạc tại Kuala Lumpur, Malaysia, trong bối cảnh hồ sơ tranh chấp ở Biển Đông được đặc biệt chú ý.Tham dự Thượng đỉnh Đông Á bao gồm Tổng thống, Thủ tướng của 10 nước ASEAN, và 8 quốc gia khác như Hoa Kỳ, Nga, Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ.

Các hoạt động ngoại giao của ASEAN và các nước Châu Á-Thái Bình Dương khác trong những ngày qua tại Malaysia đã diễn ra vào lúc tình hình Biển Đông trở nên căng thẳng do các hoạt động bồi đắp, xây đảo nhân tạo của Trung Quốc tại những nơi đang có tranh chấp.

Theo nhận định của AFP, tại Thượng đỉnh ASEAN và Thượng đỉnh Đông Á, Trung Quốc đã bị chỉ trích mạnh mẽ trong hồ sơ Biển Đông.

Hôm qua, sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ với các lãnh đạo ASEAN, hai bên đã ra thông cáo chung nhấn mạnh đến sự cần thiết duy trì tự do lưu thông hàng hải và hàng không trong vùng Biển Đông.

Đồng thời, nguyên thủ Mỹ cũng ủng hộ ASEAN đã kêu gọi cần phải đạt được các tiến bộ trong các cuộc thương lượng với Trung Quốc về bộ luật ứng xử tại Biển Đông - COC.

Tổng thống Philippes tuyên bố là toàn thế giới đang nhìn xem liệu Trung Quốc có hành xử như một cường quốc có trách nhiệm hay không trong hồ sơ Biển Đông. Thủ tướng Nhật Shizo Abe cũng kêu gọi không nên quân sự hóa khu vực này.

Sau Thượng đỉnh ngày hôm qua, các nước ASEAN ra tuyên bố chung nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo đảm tự do lưu thông ở vùng Biển Đông.

Bắc Kinh đã có phản ứng. Theo lời một quan chức Trung Quốc, trong cuộc gặp ngày hôm nay với Tổng thống Mỹ Barack Obama, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã đề nghị các nước bên ngoài không nên can thiệp vào hồ sơ Biển Đông. Trong khi đó, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lý Chấn Dân (Liu Zhenmin) chỉ trích Hoa Kỳ gần đây, đã đưa tàu chiến vào vùng Biển Đông.

Để tỏ rõ sự ủng hộ của Mỹ với ASEAN, hôm nay, Tổng thống Mỹ đã thông báo mời lãnh đạo các nước Đông Nam Á sang Hoa Kỳ vào năm tới, bởi vì mối quan hệ với các nước Châu Á giữ vai trò chủ chốt trong vấn đề bảo đảm an ninh cho Hoa Kỳ. Lời mời này cũng bác bỏ những nhận định cho rằng tình hình Trung Đông đã làm cho Mỹ bớt chú ý tới Châu Á.